Στο Turning Red η εφηβεία είναι ένα κόκκινο panda | Review

Στις αρχές του 2000, στο Τορόντο, ένα 13χρονο κορίτσι κινεζικής καταγωγής, μετά από ένα εξευτελιστικό περιστατικό, το οποίο προκλήθηκε από την υπερπροστατευτική μητέρα της, ξυπνάει μεταμορφωμένο σε ένα κόκκινο panda. Αυτή είναι η κεντρική ιδέα της νεότερης ταινίας της Pixar, που χρησιμοποιεί το στοιχείο του φανταστικού για να εξερευνήσει με έναν διασκεδαστικό τρόπο την πολύπλοκη φάση της εφηβείας και της ενηλικίωσης. Η μικρή Meilin μεγαλώνει σε ένα “παραδοσιακό” σπίτι, η μητέρα της, αναθρεμμένη και η ίδια με αυστηρές αρχές σε ένα κατευθυνόμενο περιβάλλον, ρίχνει τη “σκιά” των υψηλών προσδοκιών της επάνω της, δημιουργώντας της μεγάλη πίεση να φανεί αντάξια.

Το Turning Red είναι η παρθενική μεγάλου μήκους προσπάθεια της -μόλις 33 ετών- Domi Shee, η οποία έγινε γνωστή από την υπέροχη ταινία μικρού μήκους Bao. Δεν είναι δύσκολο να δει κανείς τις θεματικές ομοιότητες μεταξύ των δύο. Στο Bao μια μητέρα δυσκολεύεται να αποδεχτεί την ενηλικίωση και ανεξαρτησία του παιδιού της και, συμβολικά, το καταβροχθίζει για να μην φύγει μακριά της. Αυτό που αλλάζει ελαφρώς εδώ είναι η οπτική, που είναι πλέον στην μεριά του παιδιού, χωρίς όμως να παραγκωνίζεται από το επίκεντρο η μαμά.

Φαίνεται λοιπόν, πως έχουμε να κάνουμε με προσωπικές δημιουργίες, η μια προέκταση της άλλης για την σκηνοθέτιδά τους, η οποία επιστρέφει στα ίδια θεματικά λημέρια για μία πιο πολύπλευρη ματιά. Η Domi Shee, Κινέζα μεγαλωμένη στον Καναδά όπως η μικρή ηρωίδα της, αντλεί από τη παιδική της ηλικία εικόνες και παραστάσεις για να δημιουργήσει μια αυθεντική ατμόσφαιρα που “μυρίζει” τέλη 90s, αρχές 2000s για μια έφηβη (με την τρέλα των boy bands, τα Tamagotchi και το Karaoke να βρίσκονται στο απόγειό τους στην pop κουλτούρα αυτών των ηλικιών) αλλά και για να μιλήσει, όπως φαίνεται, για την πίεση της παράδοσης που μπορεί να δημιουργήσει αδιέξοδα σε ένα παιδί που αρχίζει να ανακαλύπτει στην εφηβεία την πιο “άγρια” πλευρά του.

Η προσπάθεια να συμφιλιώσει ή να διαλέξει μία από τις δύο αυτές πτυχές του εαυτού της, βρίσκεται στο κέντρο της ταινίας. Στη μια μεριά η μαμά με την “παλιά”, συντηρητική, “παραδοσιακή” οπτική της και στην άλλη ένας θαυμαστός καινούριος κόσμος που ανοίγεται μπροστά με συνεξερευνήτριες τις τρεις φίλες της. Όπως κάθε έφηβος, η Meilin θα αποκαθηλώσει μέσα της τους γονείς για να χτίσει τον ενήλικο, ανεξάρτητο εαυτό της.

Σεξουαλική αφύπνιση, απότομη σωματική αλλαγή, εκρηκτικό θυμικό, όλα αυτά βρίσκουν στην ταινία την αναπαράστασή τους στο κόκκινο panda, το οποίο, για να είμαστε ειλικρινείς, παραείναι “cute” και “γλυκούλι” για να αντιπροσωπεύει την αναδυόμενη “άγρια”, “ατίθαση” πλευρά της ενηλικίωσης. Και δεν είναι μόνο στο επίπεδο της εμφάνισης αυτή η αντίθεση, είναι βαθύτερη. Ας πούμε, από τη μια η ίδια η Meilin λέει πόσο άβολα νιώθει με το καινούργιο της σώμα, λέγοντας μάλιστα ότι μυρίζει, από την άλλη, κανείς δεν φαίνεται να το αντιλαμβάνεται αφού όλοι το βρίσκουν αξιολάτρευτο και θέλουν να το αγκαλιάσουν. Η μεταμόρφωση γίνεται με τη συνοδεία μιας γλυκύτατης έκρηξης ροζ καπνού.

Γενικότερα, οι μοναδικές αρνητικές συνέπειες του panda στην ζωή της μικρής που τονίζονται σεναριακά, είναι ο επιθετικός θυμός και η ατσουμπαλοσύνη του, ενώ, καταφέρνει να το ελέγξει πολύ γρήγορα. Το panda μοιάζει με κινούμενο ζαχαρωτό για τις αισθήσεις μας, εκτός από τις στιγμές που η ταινία θυμάται ότι πρέπει αυτό το αξιαγάπητο πλασματάκι να εξυπηρετήσει και έναν θεματικό σκοπό. Δεν τολμάει να δημιουργήσει πραγματικά αντιφατικά συναισθήματα στον θεατή και νομίζω αυτό υπονομεύει στο τέλος το κεντρικό δίλημμα της ταινίας.

Από την άλλη, για να είμαι δίκαιος όσον αφορά την τόλμη της, απόλαυσα το πόσο αφιλτράριστα είναι ταγμένη στην χαοτική προεφηβική – εφηβική εμπειρία, με τα εξαντλητικά έντονα συναισθήματα, την ανέμελη χαζομάρα, και τις ακραίες αντιδράσεις που “τσαλακώνουν” τους παιδικούς χαρακτήρες με έναν τρόπο πειστικό και ειλικρινή. Το στυλ του animation που επιλέχθηκε, με την έντονη anime επιρροή στις εκφράσεις, φαντάζει ιδανικό για την αποτύπωση του φουρτουνιασμένου εσωτερικού κόσμου της μικρής Meilin και των φιλενάδων της και δημιουργεί ένα πραγματικά πρωτότυπο αποτέλεσμα.

Το Turning Red διαθέτει μια αισθητική ταυτότητα πολύ διαφορετική από τις υπόλοιπες ταινίες της Pixar. Είναι, ταιριαστά, μια πολύ πιο έντονη ταυτότητα. Και δεμένη αρμονικά με την αφήγησή του, δημιουργεί χαρακτήρες που συμπαθείς μέσα στην ιδιοσυγκρασία τους. Παραδόξως οι χαρακτήρες αυτοί δεν πάσχουν από το “ζαχάριασμα” του panda, ούτε εξωτερικά, ούτε εσωτερικά. Ιδίως η πρωταγωνίστρια δεν είναι ένας χαρακτήρας “αποστειρωμένος”, δεν είναι “cool”, ούτε “αγία”, αλλά χαρακτηρίζεται κυρίως από τον αυθορμητισμό και την ζωντάνια της. Πρέπει να είμαι ξεκάθαρος λοιπόν: στο σύνολό της δεν είναι μια άψυχη ταινία της Disney, από αυτές που μοιάζουν βγαλμένες από το ίδιο προσεκτικά υπολογισμένο καλούπι. Απλά δεν κάνει και το βήμα παραπέρα που θα το απογείωνε. Όπως και το Luca πέρυσι, οι μεγαλύτερες αδυναμίες της ταινίας νομίζω εντοπίζονται στην ευκολία με την οποία επιλύονται ορισμένες βασικές συγκρούσεις της ιστορίας. Ωστόσο, επειδή συναισθηματικά, η ταινία λειτουργεί καλά, νομίζω ότι οι περισσότεροι δεν θα τις προσέξουν καν.

Εν κατακλείδι, το Turning Red, πιστό στις παραδόσεις της Pixar, είναι φτιαγμένο από την άρτια μίξη χιούμορ και συγκίνησης και παρά τις αδυναμίες του, είναι μια ταινία με έντονη προσωπικότητα που ξεχωρίζει. Αφηγείται με την αναμενόμενη τεχνική αρτιότητα, μια ιστορία ενηλικίωσης που, πάνω απ’ όλα, συλλαμβάνει πολύ διασκεδαστικά την εφηβική “τρέλα”.