Alien: Covenant Review

Δεν είμαι μεγάλος fan του σύμπαντος των Alien. Θεωρώ ωστόσο, την πρώτη ταινία του 1979 ούτε λίγο, ούτε πολύ, τέλεια, και το Aliens που το ακολούθησε, το τέλειο sequel. Αυτό που κάνει και τις δυο αυτές ταινίες σχεδόν αψεγάδιαστες για μένα είναι ότι ξέρουν ακριβώς τι θέλουν να είναι. Η πρώτη ταινία, του Ridley Scott, δημιουργήθηκε με οικονομία και αφαίρεση στην αφήγηση, χωρίς πολλές λεπτομέρειες και περιττά στοιχεία. Ο στόχος του δεν ήταν να κάνει σινεμά ιδεών. Ο στόχος του ήταν να προσφέρει μια έντονη, κινηματογραφική εμπειρία. Ήθελε να σε ταράξει. Ως εκ τούτου, η ιστορία του είναι απλή αλλά αρκούντως αποτελεσματική. Αυτό επιτρέπει στον σκηνοθέτη να εστιάσει στο χτίσιμο μιας υποβλητικής ατμόσφαιρας με -ίσως την σπουδαιότερη, μετά το Jaws- επίδειξη υπαινικτικής σκηνοθεσίας που μπορώ να σκεφτώ.

Μετά το πρώτο Alien, το ομώνυμο τέρας του H.R. Giger έχει μυθοποιηθεί στο μυαλό όλων των θεατών. Αυτό που κάνει το Alien μια τέλεια ταινία, είναι ότι επιτυγχάνει απόλυτα τους σκοπούς της δημιουργίας της, χωρίς να υστερεί σε κάποιον τομέα. Όλοι τους ανεξαιρέτως, υπηρετούν το σύνολο. Κάτι παρόμοιο καταφέρνει και ο James Cameron με το Aliens, με τη διαφορά πως, ως sequel, καταλαβαίνει πως δεν θα ήταν αρκετό απλά να αναπαραγάγει την εμπειρία του πρώτου. Έτσι, το Aliens γέρνει ελαφρώς την ισορροπία του προς τη δράση παρά τον υποβλητικό τρόμο, καταφέρνοντας συνάμα  να διατηρήσει το Alien ως απειλή, στα ίδια επίπεδα δέους και φόβου. Τώρα που το σκέφτομαι, ένας εύστοχος παραλληλισμός θα ήταν με τη σειρά Resident Evil. Το Alien είναι το Resident Evil και το Aliens είναι το Resident Evil 4.

Φανταστείτε τώρα το RE 4 να έβγαινε ως Resident Evil 2. Μετά τις δύο αυτές φανταστικές ταινίες, βρίσκω κάθε συνέχεια της σειράς πιο περιττή από την προηγούμενη ακόμα κι αν υπογράφονται από εξαιρετικούς σκηνοθέτες όπως είναι ο Fincher (το Alien 3 ήταν η πρώτη του ταινία και είναι ευρέως γνωστό πως οι παρεμβάσεις του studio στο όραμά του ήταν σημαντικές) ή ο Jeunet (που τέσσερα χρόνια μετά το Alien: Resurrection θα γύριζε το Amelie) και διαθέτουν κάποιες αξιόλογες στιγμές. Κάπως έτσι φτάνουμε στο Prometheus (2012), ένα prequel πάλι με τον Ridley Scott στην καρέκλα του σκηνοθέτη. Η επιστροφή του Scott στο τιμόνι της σειράς δεν σήμανε την επιστροφή στις ρίζες της, και πολύ καλά το έκανε. Εξάλλου, πρώτον η ποιότητα του Alien κάνει ανούσια και περιττή οποιαδήποτε προσπάθεια μίμησης και δεύτερον, δεν θα είχε κανένα δημιουργικό ενδιαφέρον για τον Scott να επιστρέψει στα ίδια. Αυτή τη φορά λοιπόν, η σειρά αλλάζει  ρότα και φαίνεται να έχει φιλοδοξίες για κάτι βαθύτερο στον τομέα του σεναρίου.

Μεταφυσικά φιλοσοφικά ερωτήματα μπαίνουν απροκάλυπτα στο προσκήνιο, ενώ το τέρας περνά σε δεύτερη μοίρα. Το σχέδιο είναι: αυτό να αποτελέσει την αρχή μιας τριλογίας που θα εξερευνά την προέλευση του Alien (ή Xenomorph αν προτιμάτε). Δυστυχώς όμως το σενάριο δεν στέκεται στο ύψος των περιστάσεων. Οι χαρακτήρες δεν σταματάνε να παίρνουν αποφάσεις που αψηφούν τη κοινή λογική ενώ τα ερωτήματα μένουν απλά εκεί να αιωρούνται, χωρίς καμία ουσιαστική εξερεύνηση, όπως ακριβώς και τα πολλά μυστήρια που προκύπτουν. Η τελευταία σκηνή αφήνει να εννοηθεί πως απαντήσεις θα δοθούν στο sequel (του prequel). Αυτό είναι το Alien Covenant, που κουβαλάει πλέον κανονικά και επίσημα το βαρύ όνομα της σειράς αλλά δυστυχώς όχι και τη χάρη. Θα μπω κατευθείαν στο ψητό λοιπόν.

Το Covenant δεν με ικανοποίησε ούτε ως ταινία Alien, ούτε ως συνέχεια του Prometheus. Σε αντίθεση με τα Alien και Aliens που ανέφερα προηγουμένως, αυτό δεν ξέρει τι ακριβώς θέλει να είναι. Προσπαθεί να σμίξει την φιλοσοφική διάθεση του Prometheus με την ένταση του Alien αλλά δυστυχώς δεν τα καταφέρνει ικανοποιητικά σε κανένα από τα δύο. Όσοι περιμένετε απαντήσεις σε κάποια βασικά ερωτήματα του Prometheus (όπως περισσότερες πληροφορίες για τους Engineers και κυρίως τα κίνητρά τους για την ανθρωπότητα) θα απογοητευτείτε. Το Alien Covenant έχει μετατοπίσει το επίκεντρο του μυστηρίου από εκεί που το αφήσαμε στο τέλος του Prometheus και παρόλο που συνεχίζει θεματικά να ασχολείται με τη σχέση δημιουργού – δημιουργήματος και μάλιστα με πιο ενδιαφέρον τρόπο από τον προγονό του, αυτή η μετατόπιση μου φάνηκε λίγο αφύσικη και απότομη.

Θεωρώ πως λειτουργεί καλύτερα ως αυτόνομη δημιουργία παρά ως sequel του Prometheus που αναπόφευκτά κουβαλάει κάποιες προσδοκίες για απαντήσεις. Αν το δεις έτσι, η πλοκή οδηγείται σε μια κατάληξη που κάνει την ταινία να φαίνεται σαν ένας ακόμα αναπόδραστος εφιάλτης (που μας έχει συνηθίσει η σειρά). Μέσα στην γενικότερη ιστορία που θέλει να διηγηθεί η τριλογία του Scott όμως μοιάζει με “τρύπα στο νερό” που ελάχιστα προοδεύει και εξελίσσει το σύμπαν.  Σαν μια φλύαρη και τραβηγμένη παρένθεση που φτιάχτηκε κυρίως για εμπορικούς σκοπούς παρά για να προχωρήσει ουσιαστικά την ιστορία. Εκεί πάντως που σίγουρα φαίνεται σαν συνέχεια στο Prometheus είναι στις χαζές αποφάσεις που παίρνουν συνεχώς οι χαρακτήρες κατά τη διάρκεια της δράσης.

Είναι τόσο έντονο -και πάλι- που ο θεατής είναι σαν να βλέπει καθαρά μπροστά του τα αόρατα σκοινιά της πλοκής να τον τραβάνε προς την επόμενη σκηνή αγωνίας και αιματοκυλίσματος. Και όταν συμβαίνει αυτό, έχει ήδη χαθεί η μαγεία. Αφήστε που γενικότερα, νιώθεις σαν όλα αυτά τα σκηνικά να τα έχεις ξαναδεί και μάλιστα καλύτερα δομημένα και πιο αποτελεσματικά. Κάπως έτσι λοιπόν, το Covenant απογοητεύει και σαν μια πιο παραδοσιακή “Alien” εμπειρία. Τελικά τι μένει; Η υπέροχη φωτογραφία του Darius Wolski που αποτυπώνει στις “συννεφιασμένες” εικόνες της έναν  κόσμο συνάμα όμορφο όσο και απειλητικό, το φανταστικό production design με τα λεπτομερέστατα και “εύστοχα” σκηνικά ενός πολιτισμού που μοιάζει -και συνάμα δεν μοιάζει- ανθρώπινος και κυρίως,  η ζυγισμένη ερμηνεία του Fassbender σε διπλό  ρόλο, ο οποίος κλέβει με άνεση την παράσταση από όλους τους υπόλοιπους συμπρωταγωνιστές του.

Η σκηνοθεσία του Ridley Scott ενώ δεν απογοητεύει, σίγουρα δεν εκπλήσσει κιόλας. Για την κλάση του, θα τη χαρακτήριζα διεκπεραιωτικά καλή αλλά χωρίς διάθεση για κάτι παραπάνω. Εν κατακλείδι, ενώ δεν μπορώ αφοριστικά και απόλυτα να χαρακτηρίσω το Alien Covenant ως μια κακή ταινία, σίγουρα δεν αντεπεξήλθε στις προσδοκίες μου. Υπάρχουν πτυχές του που είναι εξαιρετικά καλοφτιαγμένες αλλά στην τελική αποτυγχάνει, κατά τη γνώμη μου, στους βασικότερους σκοπούς της ύπαρξής του: την ουσιαστική πρόοδο της ιστορίας του Prometheus και την αναβίωση μιας έντονης “Alien” εμπειρίας. Ας ελπίσουμε πως η επόμενη και τελευταία ταινία της τριλογίας, θα είναι η καλύτερη των τριών.

Βρείτε την ταινία στο IMDB