Τι συμβαίνει με την DC;

Δεν είμαι κανένας τεράστιος comic fan. Βασικά, δεν είμαι comic fan, τελεία. Δεν είχα ποτέ επαφή με τα παραδοσιακά Superhero comics, ούτε της Marvel ούτε της DC. Ο μόνος συνδετικός μου κρίκος με αυτήν την κουλτούρα προέρχεται κυρίως από την αγάπη μου για τον Alan Moore. Ερωτεύτηκα το Watchmen από την πρώτη σελίδα και παραμένει μέχρι σήμερα, το μοναδικό βιβλίο ή Graphic Novel που έχω διαβάσει πάνω από μία φορά. Αν δεν κάνω λάθος, ο Moore εντάσσεται στην αποκαλούμενη “modern age of comics” που χαρακτηρίζεται από πιο σκοτεινή θεματολογία και μια διάθεση αποδόμησης των ηρώων και των κόσμων τους. Το αναφέρω διότι αυτή η πιο “σκεπτόμενη” και ανατρεπτική προσέγγιση μου αρέσει, με ενδιαφέρει. Για να επιστρέψω στην εισαγωγή μου, παρότι δεν είχα επαφή με τα comics, μεγάλωσα βλέποντας  ατελείωτες φορές όλα τα Superman - από το πρώτο και καλύτερο του Richard Donner, το καλό δεύτερο, το κακό τρίτο μέχρι το ψυχροπολεμικά camp αλλά πολυαγαπημένο Superman IV: The Quest for Peace- και τα Batman του Tim Burton. Ναι, κάποτε ο Tim Burton ήταν ο σπουδαιότερος παραμυθάς του Hollywood. Μετά έκανε το Alice in Wonderland.

Τέλος πάντων, ο Tim Burton δεν είναι το θέμα μας σήμερα. Εκτός αυτών, έχω την τύχη (ή ατυχία, όπως το δει κανείς) να έχω έναν αδερφό που λατρεύει τον Superman στα όρια της ψύχωσης. Εντάξει υπερβάλλω λίγο, αλλά για διάφορους λόγους ο συγκεκριμένος ήρωας είναι λες και “μιλάει” απ’ ευθείας στον ψυχισμό του. Όπως καταλαβαίνετε λοιπόν δεν υπήρχε περίπτωση να μην πάμε να δούμε το “Batman Vs Superman” πρεμιέρα, “οπλισμένοι” με τον απαραίτητο αφελή παιδικό ενθουσιασμό και αγκαλιά  με πατατάκια και σοκολάτες. Για τον αδερφό μου, αυτή δεν ήταν “μια ακόμα ταινία” όπως καταλαβαίνετε. Την είδαμε. Και φάγαμε όλα τα πατατάκια και τις σοκολάτες μας. Και δεν μας άρεσε.

Βγαίνοντας από την σκοτεινή αίθουσα, μια μόνο σκέψη υπήρχε στο μυαλό μου: “Τι σκατά συμβαίνει με την DC;”. Ο αδερφός μου “μουδιασμένος”, με πήγε σπίτι σχεδόν σε απόλυτη σιωπή. Πρέπει να φορούσε και μπλούζα Superman από μέσα αλλά δεν έβγαλε ποτέ το μπουφάν του. Και κάπως έτσι, είναι δύο η ώρα το βράδυ και εγώ κάθομαι και γράφω αυτό το κείμενο. Τι σκατά συμβαίνει λοιπόν με την DC; Έχει ορισμένους από τους πιο “δουλεμένους”, ενδιαφέροντες και αναγνωρίσιμους ήρωες, αυτό δεν μπορεί να το αμφισβητήσει κανείς. Το υλικό της είναι πλούσιο. Πώς κατέληξε με αυτό το αποτέλεσμα; Νομίζω πρέπει να καταλογίσουμε τις μεγαλύτερες ευθύνες στα μεγάλα κεφάλια. Στο “blockbuster cinema” των γιγάντιων παραγωγών, οι παραγωγοί είναι ίσως σημαντικότεροι από τους ίδιους τους σκηνοθέτες, όχι τόσο για τη συμμετοχή τους στα γυρίσματα αλλά πριν, στην επιλογή των συντελεστών και στις γενικές κατευθύνσεις που θα παρέχουν. H Marvel είναι πραγματικά άψογη σε αυτό το κομμάτι. Με επικεφαλή τον Kevin Feige, η “Marvel Movies” έχει δημιουργήσει ένα σύμπαν με συνοχή στο ύφος και την ατμόσφαιρα όπου οι ήρωές της κινούνται με άνεση και φυσικότητα. Δεν φαίνονται σαν “ξένα σώματα”.

Μεθοδικά και χωρίς να βιάζεται (το 2008 κυκλοφόρησε το Iron Man που σηματοδοτεί την αρχή του κινηματογραφικού σύμπαντος) έφτιαξε έναν κόσμο που χαρακτηρίζεται πάνω απ’ όλα από χιούμορ και αυτογνωσία, που πολύ σοφά είναι όσο “ανοικτός” χρειάζεται για να αφήνει περιθώρια σε κάθε είδους χαρακτήρα να ενταχθεί, χωρίς όμως να χάνει την ξεχωριστή του προσωπικότητα. Έχει εμπιστευθεί επιτυχημένα τους χαρακτήρες της σε σκηνοθέτες που αγαπάνε το αρχικό υλικό ακόμα και χωρίς να είναι μεγάλα “ονόματα” στον χώρο γιατί ξέρει πως να τους κατευθύνει χωρίς να καταπατά το προσωπικό τους όραμα. Τέλος πάντων, τα αποτελέσματα αυτά δείχνουν. Οι επιλογές της, της έχουν βγει, κάτι που δεν μπορεί να οφείλεται στην τύχη. Οι άνθρωποι ξέρουν να διαλέγουν τους σωστούς συνεργάτες.  Και τώρα επανέρχομαι στη DC, με το φτωχό και νυσταγμένο αυτή τη στιγμή μυαλό μου και αναρωτιέμαι, ποιος εκεί στη Warner ή στην DC, είδε την καριέρα του Zack Snyder και είπε: “Ναι! Αυτός ο τύπος είναι ο ιδανικός σκηνοθέτης για να “χτίσει” τα θεμέλια του κινηματογραφικού μας σύμπαντος των εκατοντάδων εκατομμυρίων που θα αναπτύσσεται για μια δεκαετία.”. Ποιος και γιατί;

Εντάξει, ίσως έχω μια προσωπική εμπάθεια παραπάνω προς το πρόσωπό του γιατί πήρε το αγαπημένο μου “Watchmen” και το μετέφερε στην μεγάλη οθόνη με τον πιο άψυχο και επιφανειακό τρόπο, αλλά πείτε μου, αντικειμενικά, ποια καλή ταινία έχει κάνει μόνος του; Τον ύμνο τεστοστερόνης και “αντρίλας” του κάθε “στρατόκαυλου” που λέγεται “300”, το ανεκδιήγητο “Sucker Punch” ή το “Man of Steel” που στην μισή ταινία παριστάνει τον Terence Malick και στην άλλη μισή θυμίζει 10χρονο παιδάκι που παίζει με τα παιχνιδάκια του; Το μόνο συμπαθητικό έργο του είναι το remake του “Dawn of the Dead” ενώ, το Watchmen δεν το αναφέρω ξανα για να μην συγχυστώ περαιτέρω, ώρα που είναι. Μπορεί ο άνθρωπος να έχει καλές προθέσεις πάντα, δεν αντιλέγω και φυσικά δεν τον κατηγορώ σε προσωπικό επίπεδο. Όταν γύριζε το Watchmen είχα παρακολουθήσει από κοντά ολόκληρη τη διαδικασία, διάβαζα ή έβλεπα κάθε του συνέντευξη. Είναι επικοινωνιακός και ξέρει  να “πουλάει” αυτό που κάνει.

Το θέμα όμως είναι ένα: είναι ένας σκηνοθέτης που έχει αποδείξει επανειλημμένως στην καριέρα του πως είναι μεν ένας καλός τεχνίτης, ανίκανος όμως δε, να χειριστεί πολύπλοκα θέματα. Είναι ο κλασικός σύγχρονος σκηνοθέτης “περιτυλίγματος” που έχει κατακλύσει τα τελευταία χρόνια το Hollywood. Ιδανικός διεκπεραιωτής ρηχών σεναρίων. Όμορφες εικόνες, μηδέν ουσία. Λες και κάποια στιγμή αποφασίσαμε να διαχωρίσουμε τη φόρμα από το περιεχόμενο και ανακηρύξαμε ως “σκηνοθέτη” τον ποιητή φόρμας. Η φόρμα όμως πρέπει να υπηρετεί το περιεχόμενο αλλιώς δεν έχει καμία αξία. Είναι σαν να είσαι ζαχαροπλάστης, να έχεις φτιάξει το ομορφότερο γλυκό και αυτό να έχει γεύση ιδρωμένης αρβύλας. Τζάμπα η ομορφιά. Κάτι τέτοιο είναι ο Snyder αλλά και πολλοί άλλοι. Το κακό με τον Zack είναι ότι δεν έχει την αυτογνωσία να “δει” και δημιουργεί σταθερά με έναν απροκάλυπτα σοβαροφανή τρόπο που καταντάει μέχρι και γελοίος.

Και άντε ο ίδιος δεν το βλέπει ή τέλος πάντων μπορεί αυτό που εμείς λέμε κακόγουστο και ρηχό, αυτός να το βρίσκει  φανταστικό, γούστο του και καπέλο του. Η Warner και η DC όμως πως κατάφεραν να πέσουν τόσο έξω για ένα εγχείρημα τόσων εκατομμυρίων και με τέτοιο βάθος χρόνου;  Διότι αυτή τη στιγμή έχουν (ξε)μείνει με ένα “ασφυκτικά” σκοτεινό, “άγευστο”, “ξύλινο” και με παντελή απουσία χιούμορ σύμπαν που παίρνει τον εαυτό του τόσο σοβαρά που σε προκαλεί να το πάρεις και συ. Και το παίρνεις. Και μαντέψτε τι γίνεται μετά. Δεν πιστεύω πως είναι κακό να παίρνεις τον εαυτό σου στα σοβαρά, αυτό να το ξεκαθαρίσω. Ο Νόλαν μια χαρά τα κατάφερε, ενώ, όπως είπα και στην εισαγωγή μου αρέσει αυτή η προσέγγιση και στα comics. Απλά ο Snyder δεν μπορεί να την διαχειριστεί αυτή τη σοβαρότητα. Δεν μπορεί να αναπτύξει τα θέματά του. Το πολύ πολύ, βάζει λίγη συναισθηματική μουσική, πετάει και καμιά “ποιητική” εικόνα και νομίζει έκλεισε. (Hans Zimmer και Junkie Xl κατά τη γνώμη μου, οι μόνοι που διασώζονται από το ναυάγιο)

Ίσως στο μέλλον, σκηνοθέτες όπως ο David Ayer που ετοιμάζει το Suicide Squad, o James Wan με το Aquaman και ιδίως η Patty Jenkins -σκηνοθέτρια του οσκραρικού Monster το μακρινό 2003-  με το Wonder Woman να μπορούν να το διαχειριστούν καλύτερα και να μαζέψουν τα “συντρίμμια” που τους άφησε ο Snyder.  Βέβαια, για να είμαι δίκαιος, δεν είναι μόνο ο Snyder που τα έκανε “σαλάτα”. Μερίδιο ευθύνης θα πρέπει να καταλογιστεί και στους σεναριογράφους για το αστείο σενάριο. Ωστόσο, στην ιεραρχία μιας παραγωγής οι σεναριογράφοι δεν είναι αυτοί που θα πάρουν τις τελικές αποφάσεις. Ο σκηνοθέτης είναι και κυρίως οι παραγωγοί. Και εδώ έρχομαι στο επόμενό μου παράπονο για τα υψηλόβαθμα στελέχη της DC.

Γιατί εντάξει, μέτριος ο Snyder, κακό το σενάριο, αλλά οφείλουμε να τους δώσουμε ορισμένα ελαφρυντικά όταν πρέπει μόλις σε δύο ταινίες να βάλουν τις βάσεις για ένα ολόκληρο σύμπαν. Η Marvel χρειάστηκε πέντε ταινίες για να καταλήξει στο πρώτο Avengers, η DC φαίνεται να ακολουθεί μια διαφορετική και λίγο πιο ανορθόδοξη πορεία. Έτσι, εκτός από την εισαγωγή αυτού του νέου Batman,  έχουμε την παρουσία και της Wonder Woman που δεν εξυπηρετεί απολύτως τίποτα σεναριακά πέρα από τη συνεισφορά της στην τελική μάχη, στην οποία χωρίς να γνωρίζουμε τίποτα απολύτως γι’ αυτήν, πιο πολύ μπερδεύει ένα ανυποψίαστο θεατή παρά τον ενθουσιάζει. Ποια είναι, ποιες είναι οι δυνάμεις της, τι μπορεί να κάνει και ούτω κάθε εξής.

Όλα αυτά δεν εξηγούνται ποτέ, με αποτέλεσμα να μην μπορούμε να παρακολουθήσουμε την τελική μάχη. Είναι σαν να βλέπουμε έναν αγώνα χωρίς να ξέρουμε τους κανόνες. Και δεν πρέπει να υποτιμάμε την σημασία των μαχών σε αυτού του είδους τις ταινίες. Είναι μια τέχνη από μόνη της, τόσο από κινηματογραφική άποψη αλλά και από την άποψη της ευρηματικότητας και της φαντασίας που διαθέτουν. Συγγνώμη κύριε Snyder αλλά το να βλέπεις απλά δυο τύπους να ρίχνουν μπουνιές και να περνάνε μέσα από κτήρια δεν είναι μια καλή μάχη. Είναι μια πανάκριβη μεν,  βαρετή δε μάχη. Τέλος πάντων, πάλι στον Snyder τα γύρισα. Μάλλον πρέπει να κλείσω το κείμενο. Εν κατακλείδι, θεωρώ πως η DC προσπαθώντας να “ξεχωρίσει” από τον μεγάλο της ανταγωνιστή, διάλεξε μια πιο σοβαρή και σκοτεινή προσέγγιση για το σύμπαν της. Δυστυχώς όμως, η ίδια με τις επιλογές της (σκηνοθέτης, βιασύνη) αυτοχαντακώνει το εγχείρημά της. Έγραφα τρεις ώρες για να πω κάτι που μπορούσα σε 2 γραμμές; Ανάθεμα. Συγχωρέστε τον σχεδόν συνειρμικό τρόπο γραφής και την ανάλαφρη διάθεση όλου του κειμένου. Δεν έχω νευριάσει (προφανώς), ούτε φυσικά “μισώ” την ταινία ή τον Snyder (προφανέστερα). Πως θα μπορούσα εξάλλου; Ο τύπος κατάφερε να κάνει μια ταινία με τον Superman που δεν άρεσε στον αδερφό μου. Αυτό και αν είναι επίτευγμα.

Εσείς την είδατε την ταινία; Αν ναι, πείτε μας την άποψή σας γι' αυτήν στα σχόλια.