Baahubali: The Beginning

Η Ινδία είναι ένας περίεργος τόπος που ποτέ μου δε συμπάθησα. Και αυτό γιατί εκεί κυριαρχεί η βρώμα, η δυσωδία και ο ρατσισμός. Αυτό το τελευταίο μάλιστα είναι ίσως και το χειρότερο για εμένα. Ο πυρήνας της Κοινωνίας της Ινδίας είναι ο κοινωνικός ρατσισμός. Έχουν καταφέρει να χωρίσουν τους ανθρώπους σε ‘κάστες’ με βάση τα θρησκευτικά πιστεύω τους. Υπάρχουν τέσσερις βασικές κάστες με πολλές υποκατηγορίες η κάθε μία. Η κατώτερη από αυτές ονομάζεται ‘Dalit’. Κοινωνικά εξορισμένοι, ζώντας κάτω από το όριο της φτώχιας ακόμα και για τα δεδομένα της Ινδίας που είναι μια φτωχή χώρα άλλα το χειρότερο είναι πως ακόμη και αυτοί χωρίζονται σε υποκατηγορίες. Η χειρότερη κατηγορία λοιπόν της κατώτερης κάστας είναι οι άνθρωποι που ζουν στους υπονόμους σαν τις κατσαρίδες, καθαρίζοντας τα περιττώματα των υπολοίπων, άλλα και ζώντας μέσα σε αυτά.

Λιγότερο από το 10% αυτών των ανθρώπων έχουν πρόσβαση σε καθαρό νερό. Όλοι μπορούμε να καταλάβουμε τι σημαίνει ο 1 στους 10 να έχει πρόσβαση σε καθαρό νερό σε μια ‘υποτίθεται’ σύγχρονη κοινωνία. Οι Dalit είναι περίπου 167 εκατομμύρια άνθρωποι στην Ινδία, και αποτελούν το 12.6% της χώρας. Αυτό σε περίπτωση που νομίσατε πως μιλούμε για 4-5 ανθρώπους όλους κι όλους. Και είναι μια κατηγορία ανθρώπων που δεν τους επιτρέπεται να έχει επαφή με τις υπόλοιπες. Ούτε να διεκδικεί αξιώματα. Ούτε συγκεκριμένες εργασίες. Και είναι μια κάστα που έχει αποκοπεί από την εκπαίδευση και την ιατρική περίθαλψη. Είναι λοιπόν κοινωνικά αποκλεισμένοι. Με τρομερά καθημερινά εγκλήματα εναντίον τους. Με βιασμούς και σκοτωμούς. Μάλιστα η ίδια η λέξη που τους έχουν δώσει (Dalit) σημαίνει «σπασμένος».

Μέσα σε αυτό, λοιπόν, το ‘κοινωνικό χάος’ (όπως το αποκαλώ εγώ) η Ινδία κατάφερε να χτίσει το δικό της Hollywood. Το λεγόμενο ‘Bollywood’. Είναι προφανές πως όταν μια χώρα δε μπορεί να τα καταφέρει οργανωτικά, όταν επικρατεί η φτώχια και η εγκληματικότητα, τίθεται σε εφαρμογή το ‘panem et circenses’ (Άρτος και θεάματα). Για να αποπροσανατολιστεί ο λαός από τα μεγάλα προβλήματα πρέπει να εστιάσει στην ‘καλοπέραση’ μέσα από θεάματα. Στην προκειμένη περίπτωση στις ταινίες.

To Bollywood αποτελεί ένα συνονθύλευμα κουλτούρας. Το 99% των έργων του έχει ως κεντρικό άξονα την ‘αγάπη’ δύο ανθρώπων και τις δυσκολίες που εκείνοι αντιμετωπίζουν. Πρόκειται για μια διαρκής επανάληψη του ‘Ρωμαίος και Ιουλιέττα’ σε όποιες παραλλαγές μπορεί κανείς να σκεφτεί. Τα πάντα είναι διανθισμένα με τραγούδια και χορό, κλείνοντας έτσι μέσα στα καρέ τους οι σκηνοθέτες ένα κομμάτι της πατρίδας τους (το όμορφο) αφήνοντας όλα τα υπόλοιπα από έξω.  Όλα τα παραπάνω τα θεωρώ βασικά να τα γνωρίζουμε μιας και ‘τα έργα’ (στην προκειμένη οι ταινίες) ενός λαού πολύ σπάνια αντικατοπτρίζουν την πραγματικότητα.

Το Baahubali: The Βeginning είναι το πρώτο μέρος μιας ταινίας που ολοκληρώνεται σε δύο μέρη (σε αντίθεση με τις χολιγουντιανές τριλογίες). Είναι ένα από τα εντυπωσιακότερα, αν όχι το εντυπωσιακότερο Ινδικό έργο που έχω δει. Η ιστορία αφορά ένα βρέφος που σώζεται από πνιγμό. Το παιδί αυτό μεγαλώνει σαν ‘ελεύθερο πνεύμα’ εξερευνώντας τις ρίζες του, καταλήγοντας να ορίζει τη μοίρα όλου του λαού. Οπτικά είναι χάρμα οφθαλμών. Για να σας το περιγράψω γλαφυρά, είναι σαν να μπήκαν σε ένα μπλέντερ οι ταινίες: Αλέξανδρος, The Matrix, 300, όλες οι σεζόν του Game of Thrones  και η τριλογία Lord of the Rings και να βγήκε ένα δροσιστικό και ‘γνώριμο’ smoothie.

Ο σκηνοθέτης τα έδωσε όλα. Υπάρχουν μέχρι και αντισυμβατικές σκηνές όπου οι πρωταγωνιστές σκοτώνουν αγελάδα (ταύρο για την ακρίβεια), ένα ζώο που όλοι ξέρουμε πόσο ιερό είναι στη χώρα. Οι επιρροές από Αμερικανικές ταινίες είναι εμφανέστατες όμως είναι εμβολιασμένες με το Bollywoodιανό στοιχείο σε τέτοιο βαθμό ώστε να μοιάζουν φρέσκιες. Η υπερβολή είναι κάτι πολύ διαφορετικό για τον καθένα. Όπως και το συναίσθημα επί της οθόνης. Οι Ινδοί εντυπωσιάζονται στα αλήθεια από εξωφρενικές καταστάσεις που σε εμάς μοιάζουν ‘αστείες’. Αν σκεφτεί όμως κάποιος πόσες σκηνές από έργα όπως τo  James Bond είναι για εμάς αποδεκτές ενώ θα έπρεπε να μας κάνουν να γελάμε, μπορεί να καταλάβει για ποιο λόγο γίνεται αυτό. Οι άνθρωποι θέλουν να εντυπωσιαστούν. Ποντάρουν στην υπερβολή. Θέλουν να ‘ζουν’ το όνειρο ξανά και ξανά. Αποζητούν τις εξωφρενικές καταστάσεις, τον έρωτα των πρωταγωνιστών, τη δικαίωση. Δεν έχουν και τίποτε άλλο στη ζωή που να τους ευχαριστεί τόσο. Δικαιολογημένα λοιπόν, οι περισσότερες ταινίες είναι εκτός ορίων. Όπως και η συγκεκριμένη.

Είναι μια ταινία που πρέπει να δείτε για να καταλάβετε τις διαφορές της κινηματογραφικής κουλτούρας με την έννοια του ‘blockbuster’. Η χρωματική παλέτα είναι εντυπωσιακή. Μάλιστα με βρίσκει περισσότερο σύμφωνο αυτή η παλέτα από την αντίστοιχη Αμερικάνικη (αν μπορείτε να καταλάβετε τι εννοώ). Είναι πιο ‘φιλική’. Μοιάζει να σε ‘υποδέχεται’ και δε χρειάζεται να προσπαθείς εσύ για να ‘μπεις στο κλίμα’. Ζωντανά χρώματα, με τις σωστές αναλογίες. Πάντοτε ήταν ζωντανά έργα τέχνης τα καρέ των ταινιών της Ινδίας, όμως τώρα με τη χρήση της σύγχρονης τεχνολογίας και των αμέτρητων φίλτρων και ρυθμίσεων, μοιάζουν πιο όμορφα από ποτέ. Εικαστικά, λοιπόν, είναι εκθαμβωτικό. Υπάρχουν τοπία που ξεγελούν το μάτι μιας και είναι σχεδιασμένα σε υπολογιστή, υπάρχουν όμως και πραγματικές τοποθεσίες όπου ‘ανοίγει η ψυχή σου’. Και εδώ, έχουν επιλέξει να κάνουν κάτι που στα δικά μας μάτια μοιάζει λάθος. Έχουν επιλέξει να ‘παντρέψουν’ δύο- τρία κινηματογραφικά είδη μαζί. Action ταινία που μπλέκεται με σαιξπηρικό δράμα και μιούζικαλ σφιχταγκαλιασμένο με ιστορική περιπέτεια. Και ενώ αρχικά μπορεί να ‘ξενίσει’ το θεατή, μόλις αντιληφθεί το αποτέλεσμα, τον κάνει να το εκτιμήσει.

Σε ότι αφορά τον τεχνικό τομέα, τον τομέα των εφέ, έχει γίνει πολύ καλή δουλειά. Είναι εύκολο να εντοπίσεις τα μικρά λάθη, όπως το κακοσχεδιασμένο βέλος που τραβά κάποιος από την πληγή του, όμως υπάρχουν και περιπτώσεις που πραγματικά θα αναρωτηθείς αν αυτό που βλέπεις είναι εφέ ή όχι. Ειδικά η τελευταία μισή ώρα, στην οποία κυριαρχεί μια μεγάλη μάχη a la Lord of the Rings, είναι εξαιρετική. Τα χτυπήματα εκεί είναι απανωτά σε ότι αφορά την εφευρετικότητα των ανθρώπων πίσω από την ταινία. Αυτό που κάνει εντύπωση στο έργο είναι το πόσο μέσα στο ρόλο του κρατείται ο κάθε πρωταγωνιστής. Έχει γίνει σωστή διανομή ρόλων και η πλοκή από ένα σημείο και μετά είναι ξεκάθαρη. Ακόμη κι αν γνωρίζεις όμως τι πρόκειται να συμβεί στο τέλος, δεν σε αποθαρρύνει από το να συνεχίσεις να το βλέπεις. Να το θέσω απλά, οι ανατροπές που διαθέτει, είναι εμφανείς από το πρώτο λεπτό για κάποιον που έχει δει αρκετό Αμερικανικό κινηματογράφο. Και έχει κάνει κάτι πολύ έξυπνο κατά τη γνώμη μου. Έχει κόψει αρκετά και από τα δύο είδη (της περιπέτειας άλλα και του τρίωρου αργόσυρτου δράματος) και βρίσκεται κάπου στη μέση. Δεν είναι ούτε πολύ αργό, ούτε πολύ γρήγορο, ενώ παράλληλα δεν είναι ούτε καθαρά action ταινία άλλα ούτε και αισθηματικό μιούζικαλ. Κλείνοντας θέλω να τονίσω να αντιληφθείτε τον τρόπο με τον οποίο η ταινία παίζει με το νερό, σε μια κοινωνία που αποτελεί πολύτιμο αγαθό.

ToBaahubali: The Beginning είναι μια ταινία που οι λάτρεις του κινηματογράφου δεν πρέπει να χάσουν.

Ματσαμάκης Μπάμπης