Μπορεί η ανθρωπότητα να ζήσει στο υπέδαφος για να επιβιώσει από την κλιματική αλλαγή;

Η κλιματική κρίση οδηγεί σε ολοένα αυξανόμενα έντονα καιρικά φαινόμενα. Μπορεί στο έσχατο σενάριο, η επιβίωσή μας να εξαρτηθεί από τη δυνατότητά μας να προσαρμοστούμε για να ζήσουμε στο υπέδαφος; Μπορεί να ακούγεται ως ένα δυστοπικό μέλλον βγαλμένο από τη σειρά Silo της Apple αλλά υπάρχουν πολλά παραδείγματα επιτυχημένης διαβίωσης στο υπέδαφος. Περιτριγυρισμένοι από μάζες βράχων και χώματος που απορροφούν και συγκρατούν τη θερμότητα, οι θερμοκρασίες μπορούν να παραμείνουν πολύ πιο σταθερές χωρίς την ανάγκη ψύξης ή θέρμανσης.

Μπορεί σε εμάς να φαίνεται ακραίο, αλλά η ανθρωπότητα ζούσε άνετα υπόγεια καθόλη τη διάρκεια της ιστορίας. Σήμερα, στην πόλη των ορυχείων Coober Pedy στη νότια Αυστραλία, το 60% του πληθυσμού ζει στο υπέδαφος. Μάλιστα η ονομασία της πόλης προέρχεται από την αβοριγίνια έκφραση kupa piti, η οποία σημαίνει “λευκός άντρας στην τρύπα”. Με θερμοκρασίες επιφανείας που αγγίζουν τους 52 βαθμούς Κελσίου το καλοκαίρι και τους 2 βαθμούς το χειμώνα, οι κάτοικοι ζουν υπόγεια σε μία σταθερή θερμοκρασία 23 βαθμών.

Στην Καππαδοκία το 1963, ανακαλύφθηκε η υπόγεια πόλη Derinkuyu. Χτίστηκε τον 8ο αιώνα π.Χ. και επεκτάθηκε στη ρωμαϊκή εποχή από τους Χριστιανούς. Έχει ένα δίκτυο τούνελ 18 ορόφων που φτάνει 76 μέτρα κάτω από την επιφάνεια, με 15.000 φρεάτια να φέρνουν φως και αερισμό στην πόλη. Είχε εκκλησίες, στάβλους, αποθήκες και σπίτια, φιλοξενώντας έως και 20.000 ανθρώπους. Έχει μία σταθερή θερμοκρασία 13 βαθμών Κελσίου και ακόμα και σήμερα χρησιμοποιείται για να αποθηκεύονται και να διατηρούνται φρέσκα τα λαχανικά και τα φρούτα.

Ωστόσο, αν και μπορούμε να μείνουμε υπόγεια για κάποια χρονική περίοδο, τα σώματά μας δεν είναι σχεδιασμένα για μία τέτοια μόνιμη κατάσταση. Άνθρωποι που έζησαν υπόγεια για υπερβολικά μεγάλο διάστημα χωρίς έκθεση στο ηλιακό φως, κοιμούνται έως και 30 ώρες, ενώ οι διαταραχές στον κιρκάδιο ρυθμό προκαλούν διάφορα προβλήματα υγείας. Ένα ακόμα ρίσκο είναι ο κίνδυνος πλημμυρών.

Για να είναι ανεκτά τα υπόγεια περιβάλλοντα, πρέπει να είναι ασφαλή, να έχουν φυσικό φωτισμό, καλό εξαερισμό και να προσφέρουν μία αίσθηση σύνδεσης με την επιφάνεια. Στο Μοντρεάλ του Καναδά υπάρχει η υπόγεια πόλη Reso, η οποία προσφέρει όλα τα παραπάνω. Το συγκρότημα συνδέει υπόγεια τα κτίρια τα οποία βρίσκονται στην επιφάνεια για να αποφύγει ο κόσμος τις παγωμένες θερμοκρασίες της επιφάνειας. Υπάρχουν γραφεία, καταστήματα λιανικής, εστιατόρια, ξενοδοχεία, εμπορικά κέντρα και σχολεία κάτω από την επιφάνεια και η μετακίνηση σε έκταση 32 χιλιομέτρων που καταλαμβάνει η πόλη γίνεται με μετρό.