Όλες οι ταινίες που ανέδειξαν τον Γιώργο Λάνθιμο!

Ήταν το όχι και τόσο μακρινό 2011, όταν ο “Κυνόδοντας”, η τρίτη μεγάλου μήκους ταινία του Γιώργου Λάνθιμου, κατάφερε να περάσει στην πεντάδα των ξενόγλωσσων ταινιών που διεκδικούσαν το αντίστοιχο βραβείο Όσκαρ. Αυτή η τεράστια επιτυχία για τον εγχώριο κινηματογράφο που είχε να δει ταινία παραγωγής του να μπαίνει στην κούρσα για το συγκεκριμένο αγαλματίδιο από το 1977, έμελλε να προκαλέσει δύο μεγάλες εξελίξεις: Πρώτον να εισάγει το ρεύμα του Greek Weird Wave και δεύτερον να εκτοξεύσει τη διεθνή καριέρα του Γιώργου Λάνθιμου, που από τότε άτυπα ανακηρύχτηκε στον εθνικό μας σκηνοθέτη.

Η φιλμογραφία του Γιώργου Λάνθιμου μετρά από τότε άλλες πέντε μεγάλου μήκους ταινίες, που όλες λίγο πολύ διακρίθηκαν σε διεθνή φεστιβάλ και κάποιες από αυτές κατάφεραν να κατακτήσουν ακόμα και Όσκαρ. Εν αναμονή της νέας του ταινίας “Kinds of Kindness”, κάνουμε λοιπόν μια αναδρομή στην καριέρα του και στις 8 μεγάλου μήκους ταινίες που αποτελούν τον κορμό του έργου του.

“Ο Καλύτερος μου Φίλος” (2001) – Συνσκηνοθεσία με τον Λάκη Λαζόπουλο

H κωμωδία της οποίας το σενάριο υπογράφει ο Λάκης Λαζόπουλος, αν και αποτέλεσε το σκηνοθετικό ντεμπούτο του Γιώργου Λάνθιμου στον κινηματογράφο, μπορεί να χαρακτηριστεί άνετα ως η λιγότερο “Λανθιμική”. Αυτό οφείλεται, βέβαια, και στο γεγονός ότι τη σκηνοθεσία μαζί με τον Λάνθιμο, συνυπογράφει ο Λάκης Λαζόπουλος. Το έργο θα μπορούσαμε να πούμε ότι φέρει περισσότερο την δική του καλλιτεχνική σφραγίδα παρά του Λάνθιμου, που όπως φαίνεται εδώ έπαιξε πιο εκτελεστικό ρόλο. Παρόλα αυτά η ταινία έχει μείνει στη μνήμη του κοινού αποκλειστικά και μόνο γιατί εισήγαγε τον μετέπειτα μεγάλο δημιουργό στον ελληνικό κινηματογραφικό χάρτη, που μέχρι τότε ήταν γνωστός μόνο στο χώρο της διαφήμισης και των βίντεο κλιπ. 

“Κινέττα” (2005)

Η πρώτη προσωπική ταινία του Λάνθιμου, φέρει όλα τα  στοιχεία που μετέπειτα συνέθεσαν το “Greek Weird Wave”.  Στην πρώτη της προβολή δεν σημείωσε ούτε εμπορική, ούτε καλλιτεχνική επιτυχία, αφού αγνοήθηκε ως επί το πλείστον από το κοινό και προκάλεσε αμηχανία στους κριτικούς, αλλά με το πέρασμα του χρόνου έχει αποκτήσει cult status ανάμεσα στους σκληροπυρηνικούς φαν του έλληνα σκηνοθέτη.

“Κυνόδοντας”/ “Dogtooth” (2009)

Η ταινία βγήκε στις ελληνικές αίθουσες το 2009 και αποτέλεσε για τον δημιουργό της το εφαλτήριο που χρειαζόταν για να εισχωρήσει στο διεθνές κινηματογραφικό στερέωμα. Έγινε αυτόματα instant classic και σημείο αναφοράς για το ελληνικό σινεμά, αφού δίχασε το κοινό, αλλά αγαπήθηκε από τους κριτικούς και πάνω από όλα από την ακαδημία κινηματογράφου που το τίμησε με υποψηφιότητα για όσκαρ ξενόγλωσσης ταινίας. Όσο καλό έκανε το φιλμ στον ελληνικό κινηματογράφο βέβαια, άλλο τόσο τον εγκλώβισε, αφού μετά την επιτυχία του, ξεπήδησε σωρεία ταινιών που αποτυχημένα προσπάθησαν να αντιγράψουν το Λανθιμικό στυλ, χωρίς να προσπαθήσουν να το εξελίξουν με κάποιο τρόπο. Οι ταινίες αυτές μπήκαν όλες κάτω από την ομπρέλα του ρεύματος, που καταχωρήθηκε στον παγκόσμιο τύπο ως “Greek Weird Wave”.

“Άλπεις” / “Alps” (2011)

H τελευταία ταινία επί ελληνικού εδάφους του Γιώργου Λάνθιμου θεωρήθηκε από τη διεθνή κριτική μια – αν μη τι άλλο, υφολογική - επανάληψη του “Κυνόδοντα”, που αν και απέσπασε κάποια διεθνή βραβεία και αξιοπρεπείς κριτικές, δεν επανέλαβε την επιτυχία της προηγούμενης ταινίας του δημιουργού.

”The Lobster” (2015)

Η πρώτη διεθνής παραγωγή του έλληνα auteur, μπορεί να μην κατάφερε να κερδίσει τον Χρυσό Φοίνικα που διεκδίκησε στο Φεστιβάλ των Καννών, παρόλα αυτά έμεινε στη μνήμη του κοινού και των κριτικών ως ένα πρωτότυπο δείγμα του absurd cinema. Τα λειτουργικά στοιχεία μαύρης κωμωδίας εκτιμήθηκαν και από την ακαδημία, που χάρισε στο Λάνθιμο και τον μόνιμο συνεργάτη του στο σενάριο, Ευθύμη Φιλίππου, την πρώτη τους υποψηφιότητα για όσκαρ σεναρίου.

“The Killing of a Sacred Deer” (2017)

Συνεχίζοντας στο ίδιο absurd πνεύμα που τον καθιέρωσε, ο Λάνθιμος παρέδωσε στο διεθνές κοινό την πιο σκοτεινή ταινία του, που αντλεί την έμπνευσή της από το μύθο των Ατρειδών και αγγίζει τα όρια του horror. Με συνεργάτη του - και πάλι - στο σενάριο τον Φιλίππου, κατάφερε να εντυπωσιάσει με το ιδιοσυγκρασιακό του στυλ την πλειονότητα των κριτικών, αλλά και την επιτροπή του φεστιβάλ των Καννών που αυτή τη φορά, έδωσε στο συγγραφικό ντουέτο το βραβείο καλύτερου σεναρίου.

“The Favourite” (2018)

Και εδώ ο Λάνθιμος εγκαταλείπει το πόστο του σεναρίου κι αποφασίζει να κάνει μια στροφή στο πιο επικοινωνιακό σινεμά, συνθέτοντας επιτέλους το πρώτο πραγματικό του αριστούργημα. Αν στις προηγούμενες ταινίες του έκανε απλώς επίδειξη ενός δυνατού potential, εδώ ο δημιουργός, πιο ώριμος από ποτέ, στήνει μια έξοχα ραφιναρισμένη πολιτική σάτιρα που μιλάει έξω από τα δόντια για το πώς η εξουσία διαφθείρει τον άνθρωπο. Η ταινία πέρα από την αγάπη που κέρδισε από τους κριτικούς και την ακαδημία που της χάρισε δέκα υποψηφιότητες (κέρδισε μόνο τη μία, αυτή της πρωταγωνίστριας Olivia Colman), κινήθηκε συμπαθητικά και στο box office. Παράλληλα, αποτελεί σταθμό για τη φιλμογραφία του Λάνθιμου για έναν ακόμη σοβαρό λόγο: Εδώ, συνεργάστηκε για πρώτη φορά με την Emma Stone, που έμελλε να εξελιχθεί στην definitive Λανθιμική Μούσα.

“Poor Things” (2023)

Αν το εξαιρετικό “Τhe Favourite” αποτέλεσε με έναν τρόπο την κορωνίδα στη μέχρι τότε φιλμογραφία του Λάνθιμου, το “Poor Things” ήρθε με φόρα, έξι ολόκληρα χρόνια μετά, για να του κλέψει αυτό το στέμμα. Η ταινία του καταφέρνει να είναι ταυτόχρονα ένα οπτικό ντελίριο - θρίαμβος του art direction, ένα εντυπωσιακό ερμηνευτικό one woman show από την Emma Stone, αλλά πάνω από όλα μια πανανθρώπινη ιστορία ενηλικίωσης που σατιρίζει με μοναδικό τρόπο τα δεσμά που επιβάλλει η κοινωνία στην ανθρώπινη φύση.  Με αυτήν ο Λάνθιμος εύκολα κατέπληξε και πάλι τους απανταχού κριτικούς, δίχασε για άλλη μια φορά το (ελληνικό κυρίως) κοινό, σάρωσε τα ταμεία του διεθνούς box office και εντυπωσίασε την ακαδημία που χάρισε στο φιλμ τέσσερα Όσκαρ και συνολικά έντεκα υποψηφιότητες.

Με τα δύο λοιπόν αυτά αριστουργήματα που χάρισε στο παγκόσμιο σινεμά απανωτά, ο Λάνθιμος απέδειξε πως είναι ένας από τους πιο αξιόλογους ενεργούς δημιουργούς του παγκόσμιου κινηματογράφου αυτή τη στιγμή και μόνο σπουδαία πράγματα μπορούμε να περιμένουμε από αυτόν από εδώ και μπρος.