Bo Burnham: Inside Review - Η καραντίνα εκτοξεύει την κωμωδία στα ύψη

O Bo Burnham ξαναχτυπά με το βιτριολικό του χιούμορ στο Netflix!
09 Ιουνίου 2021 10:34
Bo Burnham: Inside Review - Η καραντίνα εκτοξεύει την κωμωδία στα ύψη

Ο πολυτάλαντος κωμικός, μουσικός, ηθοποιός, σκηνοθέτης και σεναριογράφος Bo Burnham «έγραψε» για ακόμη μία φορά, αποδεικνύοντας ότι μετά την σύντομη παύση του από το είδος της stand up κωμωδίας, επέστρεψε δριμύτερος με το εξαιρετικό δημιούργημά του Bo Burnham: Inside που φιλοξενείται στο Netflix.

Ο Bo Burnham μας παραδίδει ένα φρέσκο, σπαρταριστό, σουρεαλιστικά σατιρικό ντελίριο και ταυτόχρονα ωμά αφοπλιστικό one man show θέαμα, ένα επαναστατικό δείγμα απολαυστικής διακωμώδησης, κοφτερής ματιάς και εύστοχου κοινωνικού σχολιασμού. Άλλωστε, ποιός είπε ότι ο εγκλεισμός δεν μπορεί να λειτουργήσει και ως ευκαιρία καλλιτεχνικής έκφρασης;…

Ο εν λόγω δημιουργός επικαλέστηκε ως πηγή έμπνευσής του την ίδια την καραντίνα που παρά τις όποιες συνακόλουθες συλλογικές και προσωπικές προκλήσεις της για όλους, εκείνος αποφασίζει να την αντιμετωπίσει όπως ξέρει καλύτερα ο ίδιος, αξιοποιώντας ευφάνταστα μέσα από το μοναδικά καυστικό χιούμορ του διάφορα ερεθίσματα και ζητήματα του μοντέρνου κοινωνικοπολιτικού και πολιτισμικού γίγνεσθαι.

Επιστρατεύει την ειρωνεία και μία σαρκαστική διάθεση που τσακίζει κόκαλα καθώς περιλαβαίνει τους πάντες και τα πάντα και δεν αφήνει τίποτε να πέσει κάτω! Αρθρώνει σκληρές αλήθειες μέσω κεφάτων, μπιτάτων χορευτικών συνθέσεων που έχει επιμεληθεί μελωδικά και στιχουργικά μόνος του. Έτσι,  πετυχαίνει μέσα από αυτό το ευρηματικό τέχνασμα της αντίφασης, δηλαδή του γεμάτου ρυθμού αλλά ταυτόχρονα απαισιόδοξου σε σημασία τραγουδιού να προσδώσει στην αφήγησή του κάτι αλλιώτικο που εντούτοις έχει βαρύτητα και νόημα. Οπότε καταφέρνει τα δικά του ραπίσματα στην σύγχρονη επιφανειακή νοοτροπία ζωής και θεώρηση του κόσμου.

Με φόντο την επέλαση του COVID-19, ψέγει ποικίλα θέματα με απίστευτα ευφυές φλέγμα και ευρηματικότητα, ενώ δίνει πόνο στο να αποδομεί πολλούς μύθους και τάσεις που έχουν χτιστεί επιπόλαια πάνω στην τρέχουσα κανονικότητα. Το 2020 ήταν από πολλές απόψεις ένα τραυματικό έτος που πολλάκις έκανε ολόκληρο το ανθρώπινο γένος να αναμετρηθεί σε μεγάλο βαθμό με τεράστια υπαρξιακά αδιέξοδα, φέρνοντας μπροστά του αδυναμίες και κακώς κείμενα που έως τότε απέφευγε επιμελώς να δει στρουθοκαμηλίζοντας ή που έβαζε χωρίς ιδιαίτερη σκέψη κάτω απ’ το χαλί νιώθοντας ότι έτσι εκμηδενίζονται.

Ο επιτακτικός χαρακτήρας του περιοριστικού πλαισίου που βιώσαμε εδώ και σχεδόν ενάμισι χρόνο αποκάλυψε την γύμνια, τα τρωτά σημεία ολόκληρων συστημάτων διακυβέρνησης και τα κακώς κείμενα του τωρινού μοντέλου διαβίωσης.

Ο Bo Burnham καταπιάνεται με πολλά φαινόμενα και παθογένειες. Καυτηριάζει την απογείωση της ματαιοδοξίας ειδικά αυτής που έχει την πρωτοκαθεδρία στα social media, όπου η ιδιότητα του απλού χρήστη και του influencer φιλτράρεται μέσα από την ανικανοποίητη δίψα για προσοχή και τον παραμορφωτικό φακό της αφέλειας, του ακραίου εγωκεντρισμού και της εξωφρενικής κενοδοξίας προς συγκέντρωση πλήθους likes και αντιδράσεων.

Επιπρόσθετα, ο καλλιτέχνης καταδεικνύει τις οικονομικές ανισότητες, τις διακρίσεις, την εμπορευματοποίηση του ανθρώπινου πόνου (όπως π.χ. στο πώς διαχειρίστηκαν τα μέσα το περιστατικό-καταλύτη για την άνοδο του κινήματος “black lives matter”), την κοινωνική υποκρισία, την τυραννία της πολιτικής ορθότητας.

Εν προκειμένω, όμως τονίζεται μεταξύ άλλων και η στροφή προς τον υπερκαταναλωτισμό, τον άκρατο υλισμό, την νέα εργασιακή πραγματικότητα που κανονικοποιεί ακόμη πιο αυστηρά την εκμετάλλευση του εργαζομένου. Υπογραμμίζεται ακόμη η ανασφάλεια, η επιδερμική προσέγγιση που υιοθετείται συχνά ως προς τις διαπροσωπικές σχέσεις (όπως φερειπείν η ανάδυση και η ενίσχυση του sexting), η ρηχότητα, η ελαφρότητα, η απουσία βασικών κριτηρίων, η απομόνωση, η αποξένωση του ατόμου από τον ίδιο του τον εαυτό και τα πιο ουσιώδη.

Η αποστασιοποίηση σε γενικές γραμμές εν μέσω πανδημίας δεν αφορούσε μόνον την έννοια του χώρου αλλά και το τί συνέπειες επέφερε στα του συναισθηματικού δέσιμου κάποιου με τους αγαπημένους του.

Η εξάπλωση του κορωνοϊού άλλαξε ριζικά τις ισορροπίες σε άτομα κάθε ηλικίας. Ειδικά όμως για τους νέους επέβαλλε μία βία δυσβάσταχτη. Ο Bo Burnham παίρνοντας την δική του περίπτωση ως παράδειγμα τονίζει ότι έκλεισε τα 30 με μιζέρια, εγκλωβισμένος σε τέσσερις τοίχους, θυσιάζοντας την ελευθερία του για χάρη της υγείας. Η μετάβαση στην ωριμότητα μέσα σε αφόρητη μοναξιά, στασιμότητα παραείναι από μόνη της επώδυνη και αδυσώπητη. Κόσμος γιόρτασε τα γενέθλιά του μόνος του, φρικάροντας την ίδια ώρα που συνειδητοποιούσε ότι το social distancing έσερνε μαζί του την μοναξιά και την κατάθλιψη.

Η ανθρωπότητα έβλεπε μουδιασμένη όνειρα και κόπους να γκρεμίζονται, προβλήματα ψυχικής υγείας να αυξάνονται, ενώ ο πεσιμισμός, η αμφιβολία, ο θυμός, η άρνηση, η απογοήτευση, η αυτοκατηγόρια, το αίσθημα ματαίωσης, το δέλεαρ της παραίτησης ή της αυτοκαταστροφικής εκτόνωσης, η αβεβαιότητα, ο φόβος και η εσωστρέφεια κέρδιζαν έδαφος. Το συγκεκριμένο project είναι ένα υβρίδιο ενδοσκόπησης-εξομολόγησης, μέσα από το οποίο σε κάποια φάση ο ήρωας-πρωταγωνιστής του προσπαθεί να αποκτήσει τον αυτοέλεγχο και να χειριστεί την κατάσταση όπως ένας παίκτης σε βιντεοπαιχνίδι.

Γίνεται επίσης, λόγος για την αποκτήνωση, η απανθρωποποίηση του ατόμου μέσω του διαδικτύου και των ΜΜΕ, αφού ο δέκτης παρακολουθεί αποκρουστικές εικόνες (π.χ. από βίαιες επιθέσεις, τρομοκρατικά χτυπήματα), και σχεδόν τις προσπερνά αμέσως, δεν αντιδρά, είναι σαν να έχει νεκρωθεί κάθε μηχανισμός ενσυναίσθησης και κριτικής αξιολόγησης.

Ο καταιγισμός ειδήσεων και η υπερπληθώρα πληροφοριών, η ελλιπής διασταύρωση, η παραπληροφόρηση έχουν ως αποτέλεσμα ένα φθηνό, μη αξιόπιστο και εύπεπτο συνονθύλευμα περιεχομένου που πλασάρεται ως πολυδιάστατο και ότι καλύπτει κάθε ενδιαφέρον και γούστο στην λογική του «ό,τι θες, σου το παρέχω εδώ και τώρα» ασχέτως που τις περισσότερες φορές πρόκειται για ένα κατώτατο σε ποιότητα συμβολικό προϊόν χωρίς συνοχή και ουσία. Κατ’ επέκταση παρατηρείται μία διαστρεβλωμένη εικόνα και αντίληψη των πραγμάτων, τη στιγμή που παράλληλα προωθείται η εργαλειοποίηση της γνώσης και η ενδυνάμωση του αθέμιτου ανταγωνισμού περί προόδου.

Ο επίλογος του Bo Burnham: Inside, όσο παράδοξο και αν φαντάζει μας αφήνει με ένα σχετικά ευοίωνο κλείσιμο, αφήνει ανοιχτή μία πόρτα προς το φως στην οποία ωστόσο, ο καθένας θα πρέπει να φτάσει μόνος του και να έχει το κουράγιο να βγει από το «σπήλαιό» του όχι αλώβητος, αλλά ίσως κάπως καλύτερος σε σχέση με το χθες.