Γιατί ο Δίας δεν έχει εντυπωσιακούς δακτύλιους όπως ο Κρόνος;

Όντας μεγαλύτερος από τον Κρόνο, ο Δίας θα έπρεπε να είχε ακόμα πιο εντυπωσιακούς δακτύλιους. Ωστόσο κάτι τέτοιο δε συμβαίνει και οι δακτύλιοι του Δία είναι λεπτές, δυσδιάκριτες λωρίδες σκόνης που είναι ορατές μόνο όταν ο Δίας φωτίζεται από τον Ήλιο πίσω του.

Αν ο Δίας είχε έντονους δακτύλιους, θα εμφανιζόντουσαν ακόμα πιο φωτεινοί μιας και ο πλανήτης είναι πολύ πιο κοντά σε εμάς από τον Κρόνο. – Stephen Kane, αστροφυσικός University of California Riverside

Για να λυθεί η απορία, οι ερευνητές έτρεξαν προσομοιώσεις υπολογιστή, συμπεριλαμβάνοντας την τροχιά του πλανήτη, τους τέσσερις μεγαλύτερους δορυφόρους του και τη γνώση μας για το χρόνο που χρειάζονται για να σχηματιστούν οι δακτύλιοι. Το συμπέρασμα ήταν πως οι δορυφόροι του Δία είναι υπεύθυνοι για την έλλειψη εντυπωσιακών δακτυλίων.

Οι δακτύλιοι του Κρόνου αποτελούνται κυρίως από πάγο, ο οποίος κατά το μεγαλύτερο μέρος του προήλθε από κομήτες. Αν οι δορυφόροι είναι αρκετά μεγάλοι, η βαρύτητά τους αλλάζει την τροχιά του πάγου και είτε συγκρούεται με τους δορυφόρους είτε φεύγει από την τροχιά του Δία.

Βρήκαμε πως οι δορυφόροι του Δία θα κατέστρεφαν πολύ γρήγορα οποιουσδήποτε δακτύλιους ξεκινούσαν να σχηματίζονται. Οι τεράστιοι πλανήτες έχουν τεράστιους δορυφόρους, που αποτρέπουν το σχηματισμό μεγάλων δακτυλίων.

Στο Ηλιακό σύστημα, ο Κρόνος, ο Δίας, ο Ουρανός και ο Ποσειδώνας έχουν δακτύλιους. Μάλιστα στον Ουρανό και στον Ποσειδώνα είναι τόσο δυσδιάκριτοι, που τους ανακαλύψαμε μόνο όταν πέρασε το Voyager από κοντά τους.

Πέρα από την ομορφιά τους, οι δακτύλιοι μάς βοηθούν να καταλάβουμε πολλά για την ιστορία του πλανήτη, αφού προσφέρουν πληροφορίες για συγκρούσεις με δορυφόρους και κομήτες. Το σχήμα, το μέγεθος και η σύνθεση των υλικών, μας αποκαλύπτει τον τύπο του γεγονότος που σχημάτισε τους δακτύλιους.

Για εμάς τους αστρονόμους, είναι τα σημάδια αίματος στον τοίχο μιας τοποθεσίας εγκλήματος. Όταν βλέπουμε τους δακτύλιους των τεράστιων πλανητών, έχουμε αποδείξεις πως κάτι καταστροφικό συνέβη και βρέθηκε αυτό το υλικό εκεί.

Η έρευνα είναι διαθέσιμη στο arXiv.