Το θανάσιμο μυστικό ενός εκ των πιο θανατηφόρων βακτηρίων στον κόσμο

Υπάρχει ένας μικροοργανισμός ο οποίος είναι ικανός να διαπεράσει τις άμυνες ακόμα και των πιο αποστειρωμένων χώρων. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας τον έχει κατατάξει ως πρώτη προτεραιότητα στη λίστα Έρευνας και Ανάπτυξης νέων αντιβιοτικών. Ο λόγος για το βακτήριο Ψευδομονάδα η πυοκυανική ή  Pseudomonas aeruginosa.

Οι περισσότεροι συναντάμε το βακτήριο αυτό στο καθημερινό μας περιβάλλον χωρίς να υπάρχει πρόβλημα. Υπό τις σωστές συνθήκες όμως, εκμεταλλεύεται την παραμικρή αδυναμία του ανοσοποιητικού μας και δημιουργεί μία ταχεία μόλυνση. Το πώς κατέληξε αυτός ο κατά τα άλλα ακίνδυνος οργανισμός να γίνει μία ευκαιριακή απειλή, αποτελεί ακόμα μυστήριο και έτσι ερευνητές αποφάσισαν να ερευνήσουν την εξελικτική του ιστορία.

Επιστήμονες του University of Cambridge ανέπτυξαν το γενετικό δέντρο 596 στενών συγγενών του βακτηρίου, βασισμένοι σε 9.829 δείγματα βακτηρίων που πήραν από ανθρώπους, ζώα και περιβάλλον, από όλο τον κόσμο. Ανάμεσα σε αυτά, ανακάλυψαν 21 στελέχη τα οποία ήταν υπεύθυνα για την πλειοψηφία των μολύνσεων. Η εξέλιξη αυτών τους τελευταίους δύο αιώνες είναι υπεύθυνη για την επικινδυνότητα του P. aeruginosa.

Πάνω από μισό εκατομμύριο άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο ως απευθείας αποτέλεσμα μόλυνσης με P. aeruginosa, με τις πιο ακραίες πρακτικές αποστείρωσης να είναι αναποτελεσματικές. Οι ασθενείς νοσοκομείων με χρόνιες παθήσεις πνευμόνων είναι οι πιο εύκολοι στόχοι. Το βακτήριο έχει αναπτύξει στοχευμένες μεθόδους στόχευσης της καταπονημένης υγείας αυτών των ασθενών, αποφεύγοντας την καταστροφή του από το ανοσοποιητικό.

Βρίσκει λοιπόν καταφύγιο στα ίδια τα κύτταρα του ανοσοποιητικού που είναι προγραμματισμένα να το καταπολεμήσουν, αλλάζοντας τους παράγοντες αντίστασής του όπως οι συνταγές στη μαγειρική. Αυτό του έχει επιτρέψει να επιβιώνει σε ακραίο περιβάλλον, συγκεντρώνοντας ταυτόχρονα σιωπηλά, τα εργαλεία που χρειάζεται για ένα ακόμα εξελικτικό άλμα.

Από μία κλινική οπτική, η μελέτη αποκαλύπτει σημαντικές πληροφορίες για το Pseydomonas. Ο στόχος ήταν πάντα η ανάλυση του πόσο εύκολα μπορεί αυτή η μόλυνση να επεκταθεί σε ασθενείς με πνευμονικά προβλήματα, αλλά δείξαμε πως μπορεί να επεκταθεί με ανησυχητική άνεση και σε άλλους ασθενείς.

Το P. aeruginosa δε θα καταπολεμηθεί εύκολα, αλλά το να γνωρίζουμε τις δυνατότητες του βακτηρίου είναι σημαντικό για να μην το αφήσουμε να εξελιχθεί σε μία ακόμα μεγαλύτερη απειλή.

Η έρευνά μας στο Pseudomonas μάς δίδαξε νέα πράγματα για τη βιολογία της κυστικής ίνωσης και αποκάλυψε σημαντικές πληροφορίες για τους τρόπους που μπορούμε να βελτιώσουμε το ανοσοποιητικό απέναντι σε εισβολείς.

Η έρευνα δημοσιεύθηκε στο Science.