Οι μυστηριώδεις κρατήρες της Σιβηρίας μπορεί να βρήκαν την εξήγησή τους

Οι τεράστιοι κρατήρες που δημιουργούνται από εκρήξεις στη Σιβηρία εντοπίστηκαν για πρώτη φορά το 2012 και έκτοτε παραμένουν μυστήριο για τους επιστήμονες. Φτάνουν σε βάθος τα 60 μέτρα και σε διάμετρο τα 20 μέτρα. Η έκρηξη εκτοξεύει κομμάτια εδάφους εκατοντάδες μέτρα μακριά και έχει αναφερθεί πως ακούγονται σε απόσταση 100 χιλιομέτρων.

Τώρα οι επιστήμονες προτείνουν μία εξήγηση για αυτό το παράξενο φαινόμενο. Θεωρούν πως φυσικό αέριο που βρίσκεται σε υπόγεια αποθέματα, βρίσκει τον τρόπο να φτάσει στην επιφάνεια προκαλώντας τις εκρήξεις. Αυτό μπορεί να εξηγήσει και γιατί οι κρατήρες εμφανίζονται μόνο σε συγκεκριμένες περιοχές της Σιβηρίας, η οποία είναι γνωστό πως είναι πλούσια σε αποθέματα φυσικού αερίου. Όσο για το λόγο που συμβαίνει μόνο στη Σιβηρία, οι επιστήμονες υποθέτουν πως όταν η κλιματική αλλαγή ή η θέρμανση της ατμόσφαιρας λεπταίνει το πάχος του μόνιμα παγωμένου εδάφους, προκαλούνται οι εκρήξεις.

Το μόνιμα παγωμένο έδαφος παγιδεύει πολλά οργανικά υλικά. Καθώς οι θερμοκρασίες αυξάνονται, ο πάγος λιώνει και επιτρέπει την αποσύνθεση των υλικών, απελευθερώνοντας μεθάνιο. Έτσι, οι επιστήμονες προτείνουν πως το μεθάνιο που απελευθερώνεται από το έδαφος δημιουργεί τους κρατήρες. Ωστόσο δεν εξηγείται γιατί είναι τόσο περιορισμένοι σε τοποθεσίες οι κρατήρες. Μόνο 8 έχουν εντοπιστεί έως τώρα, όλοι σε συγκεκριμένες περιοχές, στη χερσόνησο Gydan και στη δυτική Yamal.

Έτσι, οι επιστήμονες κατέληξαν στο συμπέρασμα πως υπάρχει και ένας ακόμα μηχανισμός. Καυτό φυσικό αέριο το οποίο διαρρέει μέσω ρηγμάτων, συγκεντρώνεται κάτω από το παγωμένο έδαφος και το ζεσταίνει, αποδυναμώνοντάς το και κάνοντάς το πιο εύκολο να καταρρεύσει.

Το καυτό φυσικό αέριο θερμαίνει το παγωμένο έδαφος από κάτω και οι αυξανόμενες θερμοκρασίες το θερμαίνουν από πάνω, δημιουργώντας τις ιδανικές συνθήκες για μία ξαφνική απελευθέρωση του αερίου μέσω μία έκρηξης ή μέσω μίας “μηχανικής κατάρρευσης” λόγω του υπό πίεση αερίου.

Οι επιστήμονες πιστεύουν πως μπορεί να έχουν δημιουργηθεί περισσότεροι κρατήρες από αυτούς που εντοπίσαμε, αλλά να έχουν εξαφανιστεί καθώς το νερό και το χώμα έπεσαν στον κρατήρα κλείνοντας το κενό.

Είναι πολύ απομακρυσμένη περιοχή, δε γνωρίζουμε το πραγματικό νούμερο. Αν δείτε τις δορυφορικές εικόνες της χερσονήσου Yamal, υπάρχουν χιλιάδες στρογγυλές υποχωρήσεις εδάφους. Οι περισσότερες μπορεί να είναι thermokarst αλλά μπορεί να είναι και προηγούμενοι κρατήρες.

Αν η υπόθεση των επιστημόνων αποδειχθεί σωστή, θα σημάνει προβλήματα για τα κλιματικά μοντέλα. Το φυσικό αέριο είναι γεμάτο μεθάνιο, το οποίο είναι αέριο θερμοκηπίου. Έτσι, αυτοί οι κρατήρες μπορεί να λειτουργούν ως “καμινάδες” μέσω των οποίων το επικίνδυνο χημικό μπορεί να απελευθερωθεί ξαφνικά στην ατμόσφαιρα.

Νομίζω πως αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι πρώτα να καταλάβουμε πόσο μεθάνιο απελευθερώνεται από αυτά τα συστήματα και έπειτα να συγκρίνουμε πόσο μεθάνιο απελευθερώνεται από την οργανική ύλη που βρίσκεται στο μόνιμα παγωμένο έδαφος. Τότε, μπορούμε να έχουμε μία πιο ρεαλιστική άποψη για το πόσο απελευθερώνεται λόγω της θέρμανσης της ατμόσφαιρας ή της κλιματικής αλλαγής.