Jodorowsky’s Dune

Ο Alejandro Jodorowsky είναι ένας άνθρωπος από εκείνους που σπάνια συναντάς στο χώρο του κινηματογράφου. Δεν χρειάζεσαι παραπάνω από ένα λεπτό για να καταλάβεις την ορμή με την οποία βγαίνει από μέσα του η τέχνη. Πρόκειται για έναν από τους πλέον παθιασμένους ανθρώπους που έχω δει, ένα πάθος μάλιστα που εκφράζεται με μια ‘δυναμική’ και όχι στις σκιές. Υπάρχουν πολλοί ‘μεγάλοι’ του χώρου που προσπαθούν να κρατήσουν τους ‘τύπους’ μπροστά από την κάμερα, ο Jodorowsky όμως δεν είναι ένας από αυτούς.

Το ‘Jodorowsky’s Dune’ είναι ένα ντοκιμαντέρ που έχει σκοπό να σε κάνει να αναρωτηθείς ‘γιατί;’. Γιατί το Χόλυγουντ αποφάσισε πως δεν ήμασταν έτοιμοι να δεχτούμε ένα τέτοιο έργο; Γιατί η βιομηχανία των blockbuster έχει τη σημερινή δομή και μορφή της; Γιατί ο ευρωπαϊκός κινηματογράφος δεν κατάφερε να γίνει το παγκόσμιο στάνταρ; Στη μία ώρα και τα είκοσι οκτώ λεπτά που κρατά το φιλμ θα βιώσουμε μέσα από τα λόγια του ίδιου του καλλιτέχνη την πραγματική μάχη με τα μεγαθήρια του Χόλυγουντ, άλλα και με το ίδιο του το όνειρο.

Ο Jodorowsky υπήρξε πάνω από όλα καλλιτέχνης. Αυτό φαίνεται από το ότι δεν τον απασχολούσε καν ποιο θα είναι το σενάριο της επόμενης του ταινίας. Το σημαντικό για εκείνον ήταν να το περάσει μέσα από το δικό του φίλτρο και να δημιουργήσει. Όταν πρότεινε να γυρίσει το Dune, δεν το είχε καν διαβάσει. Δεν ήξερε την ιστορία του. Ήξερε όμως ότι άρεσε σε κάποιον που εμπιστευόταν. Έτσι έθεσε σε κίνηση όλα τα εσωτερικά του γρανάζια ώστε να αλλάξει την ιστορία του κινηματογράφου. Είναι πολλοί που προσπαθούν να το πετύχουν αυτό, όμως δεν πιστεύω πως υπήρξε καλύτερη στιγμή από εκείνη που είχε διαλέξει ο Jodorowsky. Η επόμενη ‘μεγάλη’ ταινία, θα όριζε τα επόμενα 50 χρόνια του κινηματογράφου τουλάχιστον. Και αυτό το είχε καταλάβει από την αρχή. Ήξερε, πως ήθελε να δώσει στον κόσμο, την καλύτερη ταινία όλων των εποχών. Και κατά κάποιο τρόπο, την έδωσε…

Ο άνθρωπος έριξε στην ιδέα του όλο του το είναι. Συγκέντρωσε μια ομάδα που σήμερα θα αποκαλούσαμε ‘dream team’ και αποτελούνταν από τους: H.R Giger, το διάσημο καλλιτέχνη που μεταξύ άλλων έχει σχεδιάσει το Alien, τον Salvador Dali που θα έπαιζε το ρόλο του αυτοκράτορα, τον Jean Giraud (Moebius), εικονογράφο από τους λίγους που αργότερα εργάστηκε επίσης πάνω στο Alien, το Tron και το Fifth Element, τον David Carrandine, τον ‘πολύ’ Orson Welles’ και άλλους πολλούς. Το soundtrack της ταινίας θα το έγραφαν οι Pink Floyd και οι εκπληκτικοί ‘Magma’.  Μιλάμε για ένα επικό κινηματογραφικό ταξίδι με φλεγόμενες καμηλοπαρδάλεις, σουρεαλισμό και το καλύτερο opening cinematic της ιστορίας του κινηματογράφου. Στον Jodorowsky άρεσαν τα μεγάλα εισαγωγικά μονοκάμερα και είχε σκοπό να μας ταξιδέψει σε ολόκληρο το σύμπαν πριν η κάμερα καταλήξει στον πλανήτη των ηρώων μας. Επρόκειτο για την καλύτερη διαστημική ταινία όλων των εποχών. Που το ξέρω, θα ρωτήσετε. Θα σας εξηγήσω.

Βλέπετε, ο Jodorowsky με τους συνεργάτες του και κυρίως τον Moebius, οργάνωσαν ολόκληρη την ταινία καρέ – καρέ σε ένα επικό storyboard με εκπληκτική λεπτομέρεια. Τα πάντα! Όλα τα πλάνα, όλες τις τεχνικές, όλα τα καρέ. Ολόκληρη η ταινία βρισκόταν μπροστά στα μάτια τους, σε ένα βιβλίο. Αυτό το βιβλίο, λοιπόν, άρχισαν να το στέλνουν σε όλα τα στούντιο του Χόλυγουντ. Το ένα μετά το άλλο όμως, εκείνα απέρριπταν την ταινία του Jodorowsy. Η δικαιολογία ήταν πως ‘δεν είναι αρκετά χολιγουντιανό’, ένα ψέμα που όπως θα δούμε παρακάτω είναι πλέον εμφανέστατο. Το κυρίως όμως πρόβλημα των εταιριών ήταν πως επρόκειτο για ένα έργο 15 ωρών, τη στιγμή που εκείνοι αποζητούσαν να μειωθεί σε μόλις 1,5 ώρα. Κάπως έτσι, το όνειρο ζωής του Jodorowsky έγινε στάχτη μέσα σε λίγο μόνο καιρό.

Αυτό που ισχυριζόταν ο ίδιος ο καλλιτέχνης (και που αργότερα έγινε ορατό στους περισσότερους) ήταν πως δεν ήθελαν τα μεγάλα στούντιο να πάρει μια τέτοια στροφή το Χόλυγουντ. Μια στροφή προς την ‘τέχνη’. Το Χόλυγουντ κατά κύριο λόγο πρέπει να πουλάει όνειρα, και όχι τέχνη. Οι ιθύνοντες των στούντιο πάντως δεν υπολόγισαν την ανάγκη των σκηνοθετών ανεξαρτήτως εθνικότητας για καλλιτεχνία, για τέχνη. Έτσι, το σενάριο εκείνο του Jodorowsky, οι τεχνικές του, οι σκηνές του, βρήκαν το δρόμο τους προς το Χόλυγουντ μέσα από δεκάδες άλλα έργα.

Πολλές ιδέες χρησιμοποιήθηκαν αυτούσιες στο Star Wars άλλα και σε άλλα έργα. Η ομάδα όνειρο που είχε με τόσο κόπο φτιάξει και εκείνη είχε απορριφθεί από το σύστημα, βρήκε τρόπο να τρυπώσει σε αυτό. Ο Giger έφτιαξε το Alien. Σχέδια και προσχέδια του Dune χρησιμοποιήθηκαν σε άλλες ταινίες όπως το Alien vs Predator. Ακόμα και η εισαγωγή της ταινίας όπως την είχε σχεδιάσει στο χαρτί ο Jodorowsky ‘κλάπηκε’ από κάποια ταινία επιστημονικής φαντασίας.

Ο ίδιος ο καλλιτέχνης απογοητεύτηκε τόσο που σταμάτησε να ασχολείται με τον κινηματογράφο. Αφοσιώθηκε στα κόμικ, εκεί όπου κανένας δεν μπορούσε να του κόψει τις ιδέες.  Και όμως, το 2013 επέστρεψε με ένα αριστουργηματικό βιογραφικό έργο με τίτλο ‘Ο χορός της πραγματικότητας’.  Αξίζει πραγματικά να δείτε το Jodorowsky’s Dune, ένα ντοκιμαντέρ που θα σας μείνει αξέχαστο για πάρα πολλούς λόγους.