Ανακαλύψαμε τι σκοτώνει το μεγαλύτερο ψάρι του κόσμου

Πού οφείλεται η πτώση του πληθυσμού τους;
15 Μαΐου 2022 10:10
Ανακαλύψαμε τι σκοτώνει το μεγαλύτερο ψάρι του κόσμου

Ο φαλαινοκαρχαρίας είναι το μεγαλύτερο ψάρι του κόσμου, φτάνοντας έως και τα 20 μέτρα μήκος. Από το 2016 αυτό το θαλάσσιο θηρίο μπήκε στη λίστα με τα είδη προς εξαφάνιση, αφού ο πληθυσμός τους έχει μειωθεί κατά 50% τα τελευταία 75 χρόνια. Τώρα, μία νέα έρευνα δείχνει πως ο άνθρωπος είναι η μεγαλύτερη απειλή για το φαλαινοκαρχαρία αλλά όχι με τον τρόπο που νομίζουμε.

Το είδος προστατεύεται από διεθνείς συνθήκες που απαγορεύουν την αλίευσή του, λύνοντας τουλάχιστον αυτό το πρόβλημα. Ωστόσο η συνήθειά του να κολυμπά κοντά στην επιφάνεια, τρεφόμενο με ζωοπλαγκτόν, το βάζει σε κίνδυνο. Η νούμερο ένα απειλή λοιπόν του φαλαινοκαρχαρία είναι η σύγκρουσή του με πλοία.

Πάνω από το 80% του παγκόσμιου εμπορίου γίνεται δια θαλάσσης. Η πορεία των φορτηγών-πλοίων γίνεται από γνωστές θαλάσσιες οδούς που μοιάζουν με τους αυτοκινητόδρομους της στεριάς. Οι διαδρομές αυτές συχνά περνάνε μέσα από τις πορείες μετανάστευσης θαλάσσιων ειδών. Η νέα έρευνα λοιπόν αποκαλύπτει πως η κυριότερη αιτία θανάτου των φαλαινοκαρχαριών είναι η σύγκρουση με πλοία.

Αν ένας φαλαινοκαρχαρίας συγκρουστεί με πλοίο, οι πιθανότητες επιβίωσής του είναι πολύ μικρές, ενώ το περιστατικό δεν αφήνει σημάδια, αφού το νεκρό σώμα βυθίζεται στον πυθμένα, κάνοντας δυσκολότερη την καταγραφή τέτοιων περιστατικών.

Εξήντα επιστήμονες από 18 χώρες παρακολούθησαν μέσω δορυφόρου 350 φαλαινοκαρχαρίες που έφεραν ηλεκτρονικά chips για να ανιχνεύονται οι κινήσεις τους. Συγκρίνοντάς τες με την πορεία των πλοίων στις κύριες θαλάσσιες αρτηρίες βρέθηκε μία τεράστια αντιστοιχία της τάξης του 92% του οριζόντιου χώρου που καταλαμβάνουν οι φαλαινοκαρχαρίες. Με υπολογιστικά μοντέλα εντόπισαν τις πιο επικίνδυνες περιοχές για τους φαλαινοκαρχαρίες, όπως ο Κόλπος του Μεξικού, ο Αραβικός Κόλπος και η Ερυθρά Θάλασσα. Σε αυτές τις περιοχές, οι φαλαινοκαρχαρίες συναντούσαν συχνά εμπορικά πλοία που ταξίδευαν 10 φορές ταχύτερα από το ρυθμό κολύμβησης των φαλαινοκαρχαριών, δίνοντάς τους πολύ μικρό περιθώριο αντίδρασης σε μία συνάντηση.

Μάλιστα, τα chips των φαλαινοκαρχαριών σταματούσαν να μεταδίδουν πολύ συχνότερα σε μεγάλες εμπορικές διαδρομές - ακόμα κι αν υπολογίσουμε την περίπτωση της τεχνικής βλάβης - κάτι που σημαίνει πως οι φαλαινοκαρχαρίες είχαν χτυπηθεί από εμπορικά πλοία και βούλιαξαν στο βυθό. Σε πολλές περιπτώσεις καταγράφηκε ο φαλαινοκαρχαρίας να εισέρχεται σε εμπορικό πέρασμα και έπειτα να βυθίζεται αργά εκατοντάδες μέτρα στον πυθμένα.

Προς το παρόν δεν υπάρχουν διεθνείς κανονισμοί που να προστατεύουν το είδος από συγκρούσεις με πλοία και η έρευνα αυτή αποκαλύπτει ένα αβέβαιο μέλλον αν δε ληφθούν μέτρα. Οι επιστήμονες ζητούν από το International Maritime Organization να αναπτύξει ένα παγκόσμιο σύστημα αναφορών για συγκρούσεις πλοίων με φαλαινοκαρχαρίες για να μπορέσουν οι αρχές να θεσπίσουν μέτρα προστασίας γνωρίζοντας πού συμβαίνουν οι περισσότερες, αναγκάζοντας ίσως τα πλοία να μειώσουν ταχύτητα σε αυτές τις περιοχές και να πλοηγούνται πιο προσεκτικά.

Την έρευνα μπορείτε να τη βρείτε στο PNAS.