Μάθαμε πώς μπορούν οι μέδουσες να αναγεννούν τα ακρωτηριασμένα τους άκρα

Παρόλο που οι μέδουσες δεν έχουν ούτε εγκέφαλο, ούτε καρδιά, ούτε αίμα, είναι μία από τις πιο επιτυχημένες ομάδες ζώων στον πλανήτη, επιβιώνοντας εδώ και εκατομμύρια χρόνια. Ένα από τα μυστικά της επιτυχίας τους είναι τα λεπτά πλοκάμια τους με τα οποία συλλαμβάνουν τη λεία τους, διοχετεύοντας παραλυτικές τοξίνες που επιτρέπουν στη μέδουσα να διασπάσει την τροφή της με την ησυχία της. Αν κάτι παρόλα αυτά συμβεί στα πλοκάμια της, η μέδουσα μπορεί πολύ απλά να τα αναπτύξει ξανά μέσα σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα.

Μελετώντας μία μικροσκοπική μέδουσα με μέγεθος νυχιού, την Cladonema Pacificum, μία ομάδα ερευνητών του Πανεπιστημιου του Τόκιο, αποκάλυψε τους κυτταρικούς μηχανισμούς που κρύβονται πίσω από την εκπληκτική ιδιότητα αναγέννησης.

Το μυστικό είναι μία ομάδα κυττάρων που ονομάζεται βλάστημα. Προέρχονται από ιστούς που επιδιορθώνουν συγκεκριμένες ζημιές. Μοιάζουν με βλαστοκύτταρα τα οποία αναπτύσσονται και διαιρούνται, αλλά δεν έχουν ακόμα διαφοροποιηθεί.

Αυτά τα κύτταρα στο βλάστημα είναι διαφορετικά από τα βλαστοκύτταρα που βρίσκονται στο πλοκάμι. Τα συγκεκριμένα κύτταρα συμβάλουν κυρίως στο επιθήλιο, το λεπτό εξωτερικό στρώμα του νεο-σχηματισμένου πλοκαμιού.

Για να διαπιστώσουν πώς λειτουργεί ο μηχανισμός, οι ερευνητές αφαίρεσαν προσεκτικά πλοκάμια και περίμεναν να ξεκινήσει η λειτουργία αναγέννησης. Έπειτα έκαναν ευθανασία στις μέδουσες και προχώρησαν σε νεκροτομή, σημειώνοντας με διαφορετικό χρώμα τα διαφορετικά κύτταρα.

Οι μέδουσες διαθέτουν βλαστοκύτταρα σε όλο το μήκος των πλοκαμιών τους. Αυτά τα κύτταρα δεν έχουν ακόμα συγκεκριμένη λειτουργία και μπορούν να αναπτυχθούν σε οποιοδήποτε τύπο κυττάρου χρειάζεται το σώμα. Τα κύτταρα που είναι υπεύθυνα όμως για την επισκευή και την αναγέννηση των τραυματισμένων μερών του σώματος, εμφανίζονται μόνο όταν τραυματιστεί η μέδουσα.

Αυτό που δεν έχουμε ακόμα, είναι τα εργαλεία που θα μας επιτρέψουν να ανακαλύψουμε από πού προήλθαν αυτά τα επισκευαστικά κύτταρα στη μέδουσα. Αυτό είναι ένα σημαντικό βήμα, καθώς όπως τονίζουν οι ερευνητές, μπορεί να μας επιτρέψουν να βρούμε τρόπο να δώσουμε στους ανθρώπους τη δυνατότητα να αναγεννήσουν μέλη του σώματος που έχασαν.

Ουσιαστικά, η κατανόηση των μηχανισμών σχηματισμού του βλαστήματος στα ζώα με αναγεννητικές ιδιότητες, συμπεριλαμβανομένων των μεδουσών, μπορεί να μας βοηθήσει να εντοπίσουμε κυτταρικά και μοριακά συστατικά που θα βελτιώσουν τις δικές μας ικανότητες αναγέννησης.

Η έρευνα δημοσιεύθηκε στο PLOS Biology.