Αστεροειδείς: Οι κίνδυνοι με νούμερα

Περίπου μισό δισεκατομμύρια αστεροειδείς με διάμετρο μεγαλύτερη των τεσσάρων μέτρων βρίσκονται σε τροχιά γύρω από τον Ήλιο, ταξιδεύοντας με ταχύτητες που φτάνουν έως και τα 30 χιλιόμετρα το δευτερόλεπτο. Οι καταστροφικές επιπτώσεις μίας σύγκρουσης έχουν σαγηνεύσει σεναριογράφους και συγγραφείς, αλλά η απειλή τους είναι πραγματική. Συχνά διαβάζουμε για αστεροειδείς που περνούν κοντά από τη Γη με μέγεθος ενός λεωφορείου, ενός κτιρίου ή άλλες περιγραφές που προσπαθούν να κάνουν κατανοητό το μέγεθός τους στον απλό κόσμο.

Τι λένε όμως τα νούμερα και πώς κατηγοριοποιούνται οι αστεροειδείς βάσει της επικινδυνότητάς τους; Γενικά, υπάρχουν πολλοί περισσότεροι μικροί αστεροειδείς από μεγάλους και η συχνότητα σύγκρουσης των πρώτων με τη Γη είναι φυσικά πολύ μεγαλύτερη.

Αν ένας αστεροειδής 4 μέτρων βρεθεί σε πορεία σύγκρουσης με τη Γη, το πιθανότερο είναι να καεί στην ατμόσφαιρα, προσφέροντας ένα φευγαλέο θέαμα, χωρίς να φτάσει ποτέ στο έδαφος. Υπάρχει η περίπτωση κάποια κομμάτια να φτάσουν στο έδαφος αλλά είναι τόσο μικρά που σπάνια προκαλούν ζημιές. Λόγω του μικρού μεγέθους τους, έχουμε εντοπίσει μόλις το 0.1% αυτών των αστεροειδών.

Ένας αστεροειδής των 25 μέτρων υπολογίζεται πως χτυπάει τη Γη κάθε 100 χρόνια και υπολογίζεται επίσης πως υπάρχουν 5 εκατομμύρια τέτοια σώματα. Αν εισέλθει στην ατμόσφαιρα, εκρύγνεται και το ωστικό κύμα μπορεί να προκαλέσει σοβαρές ζημιές και τραυματισμούς αν λάβει χώρα πάνω από κατοικημένες περιοχές. Έχουμε ανακαλύψει μόνο το 0.4% αυτών των αστεροειδών.

Ένας αστεροειδής των 140 μέτρων, χτυπάει τη Γη κάθε 20.000 χρόνια και σίγουρα είναι επικίνδυνος. Θα δημιουργήσει κρατήρα έως και 2 χιλιομέτρων, εξαϋλώνοντας ό,τι βρίσκεται σε αυτήν την έκταση, ενώ το ωστικό κύμα θα προκαλέσει εκτεταμένες καταστροφές, απώλεια ζωής και δημιουργία τσουνάμι αν συμβεί στη θάλασσα. Ο αριθμός αυτών των αστεροειδών εκτιμάται στους 25.000 και έχουμε εντοπίσει το 39% αυτών.

Οι αστεροειδείς του 1 χιλιομέτρου σε διάμετρο περνούν κοντά από τη Γη κάθε 500.000 χρόνια και μπορούν να προκαλέσουν παγκόσμια καταστροφή. Έχουμε εντοπίσει το 95% από τους 900 που εκτιμάμε ότι υπάρχουν στο Ηλιακό σύστημα. Θα δημιουργούσαν έναν κρατήρα 10 χιλιομέτρων και μπορεί να ήταν το τέλος του πολιτισμού, αφού το νέφος θα κάλυπτε την ατμόσφαιρα, οδηγώντας σε λοιμό. Οι απώλειες ανθρώπινης ζωής υπολογίζονται στα εκατομμύρια.

Σκεφτείτε λοιπόν την καταστροφή που θα προκαλούσε ένας αστεροειδής των 10 χιλιομέτρων. Ευτυχώς, έχουμε εντοπίσει και τους 4 που υπάρχουν στο Ηλιακό σύστημα. Θα μπορούσε κάποιος να χτυπήσει τη Γη σε 100-200 εκατομμύρια χρόνια, δημιουργώντας κρατήρα 10 χιλιομέτρων, προκαλώντας μαζική εξαφάνιση σχεδόν όλων των ειδών που ζουν στη στεριά.

Οι αστρονόμοι θεωρούν οποιοδήποτε αστεροειδή περάσει από τη Γη σε απόσταση πιο κοντινή από τη Σελήνη (300.000 χιλιόμετρα), ως κοντινή προσέγγιση. Λάβετε υπόψη όμως πως το “κοντά” ενός αστρονόμου δεν είναι το ίδιο με αυτό που έχουμε εμείς στο μυαλό μας. Το 2022 είχαμε 126 κοντινές προσεγγίσεις και το 2023 έως τώρα είχαμε 50.

Όταν ένας νέος αστεροειδής ανακαλύπτεται, οι αστρονόμοι τον παρατηρούν αρκετά για να διαπιστώσουν αν αποτελεί απειλή για τη Γη. Η Κλίμακα του Τορίνο κατηγοριοποιεί τις απειλές σε βάθος εκατονταετίας, με 10 διαβαθμίσεις, από κανέναν κίνδυνο μέχρι σίγουρη σύγκρουση με μεγάλο αντικείμενο. Όλα τα αντικείμενα που έχουμε ανακαλύψει έως τώρα δεν ξεπερνούν τη διαβάθμιση 4, στην οποία περιγράφεται ένα κοντινό πέρασμα το οποίο χρίζει την προσοχή των αστρονόμων.

Όσον αφορά τους αστεροειδείς που έχουμε ανακαλύψει λοιπόν, μπορείτε να κοιμάστε ήσυχοι. Υπάρχει μία μεγάλη, παγκόσμια προσπάθεια να εντοπιστούν και οι υπόλοιποι. Ακόμα κι αν φτάσουμε στο έσχατο σημείο λοιπόν, πλέον έχουμε σχέδια για πλανητική άμυνα. Η αποστολή DART κατάφερε να συγκρούσει ένα διαστημικό σκάφος στον αστεροειδή Δίμορφο, αλλάζοντας την τροχιά του.