Demon Core: Τι απέγινε η τρίτη ατομική βόμβα που δεν έπεσε ποτέ;

Το καλοκαίρι του 1945 έπεσαν οι δύο ατομικές βόμβες στην Ιαπωνία, οι μόνες που έχουν χρησιμοποιηθεί μέχρι σήμερα σε καιρό πολέμου. Η “Little Boy” εξερράγη πάνω από τη Χιροσίμα και η “Fat Man” πάνω από το Ναγκασάκι, στερώντας τη ζωή από 200.000 ανθρώπους και οδηγώντας την Ιαπωνία σε άνευ όρων παράδοση στις 15 Αυγούστου. Ο Αυτοκράτορας Hirohito ανακοίνωσε τη συνθηκολόγηση της Ιαπωνίας μέσω ραδιοφώνου, ενώ ήταν η πρώτη φορά οι Ιάπωνες άκουσαν τη φωνή του αυτοκράτορά τους.

Η παράδοση των Ιαπώνων ακύρωσε τα σχέδια των Αμερικανών για τη ρίψη μίας τρίτης βόμβας σε μία ανυποψίαστη ιαπωνική πόλη τέσσερις μέρες μετά την Fat Man. Στις 13 Αυγούστου είχε κατασκευαστεί στο Los Alamos Laboratory του Νέου Μεξικού στις ΗΠΑ, ο πυρήνας της βόμβας από επεξεργασμένο πλουτώνιο και γάλλιο βάρους 6.2 κιλών. Η συσκευή είχε τότε την ονομασία “Rufus” και εφόσον δε θα χρησιμοποιούταν ως βόμβα, παρέμεινε στα εργαστήρια του Los Alamos για περαιτέρω μελέτη. Κατά τη διάρκεια των πειραμάτων, κέρδισε επάξια την ονομασία “Demon Core”.

Το πρώτο ατύχημα έλαβε χώρα μόλις μία εβδομάδα μετά την παράδοση της Ιαπωνίας. Οι επιστήμονες πραγματοποιούσαν πειράματα κρισιμότητας με τον Demon Core, μετρώντας το σημείο όπου το πλουτώνιο θα γινόταν υπερκρίσιμο, ξεκινώντας την αλυσιδωτή αντίδραση και απελευθερώνοντας θανατηφόρα ακτινοβολία. Γνωρίζοντας την επικινδυνότητα των πειραμάτων, τα ονόμασαν “γαργαλώντας την ουρά του δράκου”.

Τη νύχτα της 21ης Αυγούστου, ο φυσικός Harry Daghlian επιστρέφοντας από το δείπνο, αποφάσισε να κάνει ένα πείραμα μόνος του, μόνο με την παρουσία ενός φρουρού. Ο Daghlian περικύκλωσε τη σφαίρα πλουτωνίου με τούβλα από καρβίδιο του βολφραμίου, υλικό το οποίο αντανακλά τα νετρόνια πίσω στον πυρήνα φέρνοντάς τον πιο κοντά στην κρισιμότητα. Βάζοντας ένα ακόμη τούβλο, το όργανο παρακολούθησης των νετρονίων έδειξε πως ο πυρήνας ήταν έτοιμος να γίνει υπερκρίσιμος. Το τούβλο γλίστρησε από τα χέρια του Daghlian και έπεσε πάνω στη σφαίρα, παράγοντας μία λάμψη μπλε φωτός και ένα κύμα θερμότητας.

Ο Daghlian έπιασε το τούβλο για να το αφαιρέσει, αλλά δυστυχώς ήταν πολύ αργά. Μέσα σε μία στιγμή ο Daghlian είχε δεχθεί μία θανατηφόρα δόση ακτινοβολίας. Το χέρι του κάηκε και μετά από εβδομάδες πόνου έπεσε σε κώμα. Πέθανε 25 μέρες μετά το ατύχημα. Ο φρουρός δέχθηκε και αυτός ακτινοβολία αλλά όχι σε θανατηφόρα δόση.

Παρά τα επιπλέον μέτρα ασφαλείας που επιβλήθηκαν o Demon Core συνέχισε να στερεί ζωές. Το Μάιο του 1946 ο φυσικός Louis Slotin επεδείκνυε στο βοηθό του ένα παρόμοιο πείραμα κρισιμότητας, στο οποίο περιέκλειε τον πυρήνα με ένα θόλο από βηρύλλιο. Ο Slotin πρόσεχε να μην καλύψει εντελώς τον πυρήνα με το θόλο και χρησιμοποίησε ένα κατσαβίδι για να διατηρεί ένα μικρό κενό, επιτρέποντας σε αρκετά νετρόνια να διαφύγουν για να μη γίνει υπερκρίσιμος ο πυρήνας.

Το κατσαβίδι γλίστρησε και ο θόλος έπεσε καλύπτοντας εντελώς το θόλο. Η ίδια μπλε λάμψη εμφανίστηκε και όλοι στο χώρο ένιωσαν μία θερμότητα. Ο Slotin αμέσως αφαίρεσε το θόλο, ωστόσο και πάλι η ζημιά είχε γίνει. Αυτός και άλλοι επτά στο δωμάτιο εκτέθηκαν στην ακτινοβολία, ωστόσο μόνο ο Slotin δέχθηκε θανατηφόρα δόση. Η νοσηλεία του στην εντατική δε βοήθησε και οι γιατροί εντόπισαν εγκαύματα στα εσωτερικά όργανά του. Εννέα μέρες μετά ήταν νεκρός. Δύο ακόμα άτομα που βρισκόντουσαν στο χώρο πέθαναν 20 χρόνια μετά από λευχαιμία, αλλά ο θάνατός τους δεν μπορεί να αποδοθεί με σιγουριά στον Demon Core.

Έκτοτε οι διαδικασίες ασφαλείας θέλουν από τους επιστήμονες να χειρίζονται ραδιενεργούς πυρήνες από απόσταση με μηχανικούς τρόπους. Όσο για τον Demon Core, λιώθηκε και εντάχθηκε στο πυρηνικό οπλοστάσιο των ΗΠΑ για να χρησιμοποιηθεί σε άλλους πυρήνες.