Οι αγαπημένες μας μουσικές του 2023 από ταινίες, σειρές και βιντεοπαιχνίδια

Κάθε χρόνο, τέτοια εποχή περίπου, συνηθίζω να ανεβάζω στα προσωπικά μου social media μια playlist με τα αγαπημένα μου scores της χρονιάς που πέρασε. Σε αυτή τη λίστα που συμπληρώνω καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, βάζω από ένα μέχρι τρία κομμάτια από κάθε μουσική ταινίας, σειράς ή βιντεοπαιχνιδιού που μου άρεσε, ώστε να αποτελεί κυρίως κάτι σαν μια προσωπική ανασκόπηση. Δεν είναι δηλαδή απαραίτητα μια ακριβής λίστα των αγαπημένων μου κομματιών.

Η ποικιλία αποτελεί προτεραιότητα και ο βασικός στόχος δεν είναι παρά η συγκεντρωτική  καταγραφή των ακουσμάτων που καθόρισαν την χρονιά για εμένα. Ας πούμε για “ιστορικούς” σκοπούς. Μου αρέσει δηλαδή να ανατρέχω αργότερα σε περασμένες χρονιές και να παίρνω μια εικόνα από τι βγήκε τότε, τι μου άρεσε, τι βλέπω ότι ξεχάστηκε κ.τ.λ. Αυτήν την διαδικασία λοιπόν είπα φέτος να την σουλουπώσω λίγο, ξεχωρίζοντας τα 10 αγαπημένα μου scores (γιατί οι λίστες είναι πάντα πιο πιασάρικες) και να την κάνω ένα μικρό άρθρο εδώ στο site, με την ελπίδα ότι, ενδεχομένως, και άλλος κόσμος να τη βρει ενδιαφέρουσα.

Προτού περάσω όμως στην δεκάδα και την playlist, πρέπει να διευκρινίσω ότι η λίστα γίνεται στο Spotify και δυστυχώς, υπάρχουν και scores που δεν κυκλοφορούν στην υπηρεσία. Ας πούμε η Nintendo, παραμένοντας ακόμα εκνευριστικά κλειστή, δεν βάζει τίποτα επίσημα στο ίντερνετ, οπότε η υπέροχη δουλειά των συνθετών της στα Tears of the Kingdom, Mario Wonder και Pikmin 4, δεν εκπροσωπείται εδώ. Απαράδεκτη. Υπάρχουν κι άλλα κενά όμως, όπως αυτό του Forspoken ή του Final Fantasy XVI που έχει μόνο μια μικρή συλλογή κομματιών στο Spotify και όχι την ολότητα του score ή του The Zone of Interest της Mica Levi, το οποίο θέλω να πιστεύω πως είναι μόνο θέμα χρόνου να κυκλοφορήσει. Επίσης, έχω συμπεριλάβει μουσικές από ταινίες που μπορεί να μην έχουν κυκλοφορήσει ακόμα στην Ελλάδα. Γενικότερα, έχω μέσα επιλογές από ταινίες/σειρές/παιχνίδια που δεν έχω δει/παίξει.

Ναι, η πρωταρχική λειτουργία αυτών των συνθέσεων είναι να υπηρετήσουν την εμπειρία της οποίας αποτελούν αδιάσπαστο κομμάτι, οπότε, προφανώς ακούγοντάς τες απομονωμένες από το πλαίσιο τους, δεν μπορώ να τις κρίνω όλες επί ίσοις όροις. Υπάρχουν ας πούμε εδώ μουσικές που δεν θα εκτιμούσα τόσο αν δεν είχα δει την ταινία πρώτα, όπως π.χ. το Poor Things του Jerskin Fendrix ή το The Zone of Interest της Mica Levi. Ιδίως το δεύτερο που δεν έχει φτιαχτεί για να ακούγεται ευχάριστα, αλλά δένει τόσο οργανικά με την ταινία, δεν μπορεί να εκτιμηθεί εύκολα εκτός πλαισίου του έργου. Είμαι σίγουρος ότι υπάρχουν και scores στην λίστα που μου αρέσουν ήδη πολύ και θα εκτιμούσα ακόμα περισσότερο ή, ενδεχομένως, και λιγότερο αν έβλεπα την ταινία ή έπαιζα το παιχνίδι κ.ο.κ.

Τέλος, φυσικά αυτή η λίστα έχει κενά και είναι επηρεασμένη από όσα είδα και έπαιξα εγώ προσωπικά. Στα παιχνίδια με βοήθησαν τόσο ο Σάκης Καρπάς όσο και ο Θέμης Μπολτσής με δικές τους προτάσεις αλλά είμαι σίγουρος ότι, ας πούμε, στις σειρές, που δεν παρακολουθώ πλέον τόσο εντατικά, υπάρχουν πολλά ωραία που μου έχουν διαφύγει. Οπότε, μην διστάσετε να αναφέρετε στα σχόλια τυχόν παραλείψεις.

Αυτές οι λίστες εξάλλου δεν είναι για να τις παίρνουμε και πολύ στα σοβαρά. Δεν με ενδιαφέρει να βγάλω νικητές, δεν είναι κάποιος διαγωνισμός. Είναι μόνο ευκαιρίες να αναδείξουμε τους καλλιτέχνες και το υπέροχο έργο τους που μας συγκίνησε από την χρονιά που μόλις έφυγε. Ήδη έχει πονέσει η καρδιά μου που έχω αναγκαστεί να αφήσω έξω από τη δεκάδα scores όπως αυτό του Suzume ή του Baldur’s Gate 3 ή του Succession ή του Final Fantasy XVI ή του Jusant ή… ή…

Χωρίς λοιπόν ιεραρχική σειρά και με πόνο ψυχής για όσα έμειναν εκτός, αυτά είναι τα 10 αγαπημένα μου scores από το 2023.

Killers of the Flower Moon του Robbie Robertson

Μαζί με το μοντάζ της Thelma Schoonmaker, η μουσική του Robertson είναι ο παλμογράφος της ταινίας του Scorsese αλλά και κάτι παραπάνω. Είναι η ψυχή της. Στηριζόμενος σε blues ρυθμούς που ξέρει τόσο καλά, δημιουργεί συνθέσεις που μοιάζουν άλλοτε ποτισμένες από την Ινδιάνικη γη, άλλοτε δηλητηριασμένες από το πετρέλαιο και άλλοτε θρηνητικές. Το score του όμως ποτέ δεν γίνεται μελοδραματικό ή συμβατικό στον σχολιασμό του. Ο Καναδός μουσικός με τις Ινδιάνικες ρίζες, υπογράφει εδώ ίσως την καλύτερη δουλειά της καριέρας του, που, δυστυχώς, έμελλε να είναι και η τελευταία του μιας και απεβίωσε δύο μήνες πριν την επίσημη πρεμιέρα της ταινίας.

Oppenheimer του Ludwig Goransson

Ξέρεις ότι σε ταινία του Nolan, η μουσική θα παίζει καθοριστικό ρόλο στην εμπειρία. Ο Hans Zimmer είχε βάλει ψηλά τον πήχη αλλά ευτυχώς για εμάς ο Σουηδός όχι απλά έχει ανταπεξέλθει, αλλά, σε σημεία, τον έχει ξεπεράσει κιόλας. Στην δεύτερη συνεργασία τους, ο Goransson έχει δημιουργήσει κομμάτια τόσο πλούσια σε υφές και τόσο “γεμάτα” που σε κατακλύζουν, σχεδόν σε “πνίγουν” με την πυκνότητα και την έντασή τους. Και όλα αυτά χωρίς να χάνουν την μελωδική ευαισθησία τους. Αριστούργημα.

The Legend of Zelda: Tears of the Kingdom (Manaka Kataoka, Maasa Miyoshi, Masato Ohashi, Tsukasa Usui)

Μου είναι δύσκολο να αποδώσω με λέξεις όλα όσα αναλογούν στην μουσική του Tears of the Kingdom. Η μουσική είναι που το κρατάει προσγειωμένο στη γη, αυτή είναι που του χαρίζει μια γλυκιά μελαγχολία, αυτή είναι που, σε μεγάλο βαθμό, το κάνει τόσο “ζεστό” και ανθρώπινο. Καταφεύγοντας όπου είναι απαραίτητο και σε επικές συνθέσεις με εξίσου μεγάλη επιτυχία, το score του Tears of the Kingdom πατάει πάνω στο Breath of the Wild  και χαρακτηρίζεται ταυτόχρονα από μια εγκράτεια, έναν μινιμαλισμό αλλά και μια πολύ λιτή αλλά εύστοχη ανάμιξη κλασικών themes μέσα στο ηχητικό του τοπίο. Όπως και το υπόλοιπο παιχνίδι, παίρνει την τρομερή βάση που υπήρχε και την εξελίσσει υπέροχα. Παρά το τεράστιο εύρος του, δεν πατάει ούτε μια “λάθος” νότα. 

The Boy and the Heron του Joe Hisaishi

Αυτή είναι η μόνη μουσική που συμπεριλαμβάνω στην δεκάδα μου, χωρίς να έχω δει την ταινία. Ωστόσο, ο σπουδαίος κύριος Hisaishi δεν μου αφήνει πολλά περιθώρια. Πιο λιτός αλλά εξίσου πλούσιος σε συναισθήματα και διαθέσεις, μοιάζει εδώ με έναν καλλιτέχνη που έχει τον απόλυτο έλεγχο της τέχνης του. Κάθε νότα μοιάζει να έχει ξεκάθαρο σκοπό και η πιο μινιμαλιστική προσέγγιση το κάνει σε πολλά σημεία ένα από τα πιο φορτισμένα scores του Hisaishi για ταινία του Miyazaki. Λίγοι συνθέτες μπορούν να σε μεταφέρουν τόσο καθαρά και άμεσα στον κόσμο των ταινιών τους και η μουσική του The Boy and the Heron μόνο έχει ανεβάσει την ανυπομονησία μου για το έργο. 

Blue Eye Samurai της Amie Doherty

Μια από τις πολύ ευχάριστες εκπλήξεις της χρονιάς για μένα, σε όλα τα επίπεδα. Λίγες δημιουργίες φέτος μπορούν να σταθούν στυλιστικά δίπλα σε αυτό το animated show των Michael Green και Amber Noizumi. Η μουσική της Ιρλανδής Doherty είναι εξίσου τραγική, όμορφη αλλά και γεμάτη ένταση. Άλλοτε θυμίζει την μελαγχολική γαλήνη του “Τίγρης και Δράκος” και άλλοτε την ποπ coolness του Tarantino και των σπαγγέτι γουέστερν. Το score του Blue Eye Samurai είναι εξίσου περιπετειώδες και ενδιαφέρον όσο και το ταξίδι της Mizu προς την εκδίκηση.

Planet of Lana του Takeshi Furukawa

Το Planet of Lana είναι η μεγαλύτερη απόδειξη του πώς μπορεί να απογειώσει την εμπειρία μια καλή μουσική. Ο Furukawa (του The Last Guardian και Star Wars: The Clone Wars) φέρνει το “αέρινο” ύφος του, που θυμίζει Thomas Newman, σε έναν κόσμο επιστημονικής φαντασίας και αυτομάτως του δίνει μια μοναδική ταυτότητα. Βασισμένο πάνω σε δύο – τρία βασικά θέματα που αναπτύσσονται εξαιρετικά, το μελωδικό score του Planet of Lana είναι τόσο άρρηκτα συνδεδεμένο με το παιχνίδι που εξυψώνονται και τα δύο.

The Super Mario Bros. Movie του Bryan Tyler

Ο Tyler είχε μια πολύ δύσκολη δουλειά εδώ και -παρότι ομολογώ ότι είχα τους ενδοιασμούς μου- τελικά τα κατάφερε θεσπέσια. Ναι μεν φαίνεται σε σημεία να προσπαθεί υπερβολικά να στριμώξει όσες περισσότερες μουσικές και θέματα μπορεί από την τεράστια ιστορία των Mario, ωστόσο το δικό πρωτότυπο θέμα εξυψώνει αυτό το score σε κάτι παραπάνω από ένα καλοφτιαγμένο tribute. Συνθέσεις εκπληκτικής λεπτομέρειας για τους fans και ένα εύστοχο πομπώδες, γεμάτο ενέργεια theme που κουβαλάει πάνω του λίγη από την χρυσόσκονη των 80s-90s. Τι άλλο θέλουμε; Από τα λίγα scores που ευχαριστιέμαι εξίσου σχεδόν όλα τα κομμάτια του.

Napoleon του Martin Phipps

Μπορεί η ταινία του Riddley Scott να δίχασε κοινό και κριτικούς αλλά νομίζω όλοι φαίνεται να συμφωνούμε πως η μουσική της ήταν εξαιρετική. Ο Martin Phipps (του The Crown), ο οποίος μάλιστα έχει ενσωματώσει στο score του και ένα πιάνο 200 ετών που πράγματι άνηκε στον Ναπολέοντα, συλλαμβάνει στην εντέλεια την περίεργη ιδιοσυγκρασία του Γάλλου αυτοκράτορα όπως παρουσιάζεται στην ταινία. Ενίοτε ανάλαφρο και παιχνιδιάρικο, επικό και σκοτεινό, άλλοτε κλασικό και άλλοτε πιο κοντά στις χορωδίες και τον ηλεκτρονικό ήχο ενός Βαγγέλη Παπαθανασίου,  και με ένα theme που κολλάει σαν βεντούζα στο μυαλό, νομίζω αξίζει μια θέση ανάμεσα στα καλύτερα της χρονιάς.   

Spider-Man Across the Spider-Verse του Daniel Pemberton

Ουφ! Αυτό είναι που λέμε ηλεκτρισμένο score. Ο ορισμός. Ο Pemberton καταφέρνει και βγάζει άκρη μέσα από ένα χάος από κρουστά και μπάσα, από διαφορετικά επίπεδα και σχολιάσματα-σφήνες, που ταιριάζουν απόλυτα στον βομβαρδισμό που βλέπουμε στην οθόνη, καταφέρνει να ακολουθήσει τον απίστευτο ρυθμό της ταινίας και στην πορεία μας χαρίζει και ορισμένα υπέροχα themes όπως αυτό της Gwen ή του Miguel. Πραγματικά εντυπωσιακό σε όλα τα επίπεδα, από την σύλληψη μέχρι την παραγωγή.   

Indiana Jones and the Dial of Destiny του John Williams

Μου είναι πολύ δύσκολο να διαχειριστώ ότι αυτό μπορεί να ήταν και το τελευταίο score του John Williams. Ας ελπίσουμε ότι ο Spielberg θα τον κάνει να γράψει γι’ αυτόν, τουλάχιστον μια ακόμα φορά. Και ας ελπίσουμε για κάτι πιο αξιόλογο γιατί κι εδώ έχουμε δυστυχώς μια περίπτωση The Rise of Skywalker”. Όχι ότι το Dial of Destiny ήταν τόσο κακό αλλά κι εδώ, η απόσταση ανάμεσα στην ποιότητα των συνθέσεων και της ταινίας, είναι χαοτική. Οριακά, δεν της αξίζει τόσο όμορφη μουσική. Οριακά χάνεται μέσα της.

Βρείτε εδώ όλη την playlist στο Spotify: