Jojo Rabbit Review - Το μεγαλείο του να είσαι άνθρωπος

Αφότου έκανε ένα επιτυχημένο παγκόσμιο άνοιγμα στο φετινό Φεστιβάλ του Τορόντο, έφτασε με φόρα και στο επετειακό 60^ο ΦΚΘ η κινηματογραφική σάτιρα εποχής Jojo Rabbit του υποψήφιου από την Ακαδημία, Taika Waititi (Thor: Ragnarok, What We Do in the Shadows), με σταρ τον ίδιο, την Scarlett Johansson, τον νικητή Χρυσού Αγαλματιδίου Sam Rockwell (Three Billboards Outside Ebbing, Missouri), και τον μικρούλη Roman Griffin Davis.

Στην ανατρεπτική αυτήν μαύρη κωμωδία ο Waititi ερμηνεύει τον Hitler, όσο σουρεάλ και αν φαντάζει κάτι τέτοιο, με την διαφορά ότι μας συστήνει ίσως την πιο ανάλαφρη-παιδαριώδη και καπριτσιόζα εκδοχή που θα μπορούσε να διανοηθεί κανείς για τον Αδόλφο! Μάλιστα, το πρόσωπο αυτό υποτίθεται ότι είναι ο φανταστικός φίλος ενός πιτσιρικά (Griffin Davis), του ‘Jojo "Rabbit" Betzler’ που ζει στη Γερμανία μαζί με την μητέρα του, ‘Rosie’ (Johansson) επί B’ Παγκόσμιου.

Το αγόρι δείχνει υπερβάλλοντα ζήλο να ανταπεξέλθει στα δεδομένα που φέρνει η παγίωση του ναζισμού στη χώρα τους ενώ προσχωρεί ως μέλος στη νεολαία του Φύρερ όπως αποκαλούν τον ηγέτη τους. Ωστόσο, τί συμβαίνει όταν κάποια μέρα αναπάντεχα ξετρυπώνει μέσα από την σοφίτα τους ένα κορίτσι εβραϊκής καταγωγής (Thomasin Mackenzie) που κρύβεται; Ο μικρός θα σκαρφιστεί παντοίους τρόπους να ξεφορτωθεί την νεαρή, αλλά τί γίνεται όταν μετά τη γνωριμία του μαζί της συντελείται σιγά σιγά μία σειρά ριζικών αλλαγών ενδόμυχά του;

Στην ιδιότυπη αυτή παρωδία της Fox Searchlight, ο Rockwell ενσαρκώνει τον ‘Captain Klenzendorf’, έναν αξιωματικό των Ναζί που διευθύνει σε μία κατασκήνωση ένα γκρουπ εκκολαπτόμενων οπαδών του καθεστώτος, με τον Alfie Allen (Game of Thrones) να υποδύεται το δεξί του χέρι, τον ‘Finkel’, και την Rebel Wilson μία ακόμη συνεργάτιδά τους.

Δεν μπορείς παρά να θαυμάσεις το πώς ο Waititi μεταμορφώνεται σε έναν τσαούση Hitler, που με τις αντιδράσεις του αγγίζει άνετα τον παλιμπαιδισμό. Όμως αυτό που σε ξεπερνάει είναι το γεγονός του πόσο πρόθυμα κρατάει συντροφιά σε έναν δεκάχρονο, δίνοντάς του συμβουλές πολύ απλά επειδή όπως κάθε ‘καλός’ φανταστικός κολλητός, έτσι και αυτός έχει χρέος να βοηθήσει!

Με το ασυναγώνιστο βιτριολικό του χιούμορ και την αστείρευτη ευρηματικότητα που διαθέτει ο εν λόγω αντισυμβατικός δημιουργός, μας διηγείται έναν μύθο που έχει σκοπό να αναποδογυρίσει κάθε στερεότυπο και ρατσιστικό κατάλοιπο, ψέγοντας την προκατάληψη, το μίσος, την άγνοια, τον φανατισμό και τον εθνικισμό, με τρόπο απολαυστικά καυστικό και εύστοχο. Φυσικά, εδώ δίνουν και παίρνουν σπαρταριστές ατάκες και επεισόδια που διαδέχονται το ένα το άλλο, χωρίς εντούτοις, ανά  σημεία να λείπει το μούδιασμα, το σοκ και η αμηχανία για όσα σχετίζονται με την φρίκη του πολέμου!

Με το έργο αυτό ο Νεοζηλανδός σκηνοθέτης τοποθετείται ξεκάθαρα πάνω σε μία από τις πιο μελανές σελίδες της Ιστορίας, την οποία και προσεγγίζει με το δικό του μοναδικό ύφος χωρίς να πέσει στην παγίδα του γελοίου, του κακόγουστου αστεϊσμού ή του επιτηδευμένου γέλιου. Με επιδέξια μανουβραρίσματα που αποφεύγουν έναν αφελή και κενού νοήματος χλευασμό, καθοδηγεί τον θεατή σε μία φαινομενικά απλή εξιστόρηση που όμως στον πυρήνα της εσωκλείει σύνθετα ζητήματα και προσλαμβάνει μία πολύ επίκαιρη χροιά!

Χρησιμοποιεί το στοιχείο μίας αισιοδοξίας αλλιώτικης και θαυμαστής που χαρακτηρίζει ιδιαίτερα την νιότη, πόσο μάλλον εκείνη ενός παιδιού που με αθωότητα, αυθορμητισμό, πηγαίο ενθουσιασμό και έμφυτη περιέργεια περιεργάζεται τους γύρω του και παλεύει να βρει την θέση του σε έναν ραγδαία μεταβαλλόμενο κόσμο που συχνά διαχωρίζει άδικα τους ανθρώπους.

Αυτήν η δουλειά του Waititi, χωρίς μελοδραματικά κλισέ, ζυγίζει με τόλμη και ευστροφία το θέμα της συγκίνησης, της ανθρωπιάς, του πόνου, της σκληρότητας αλλά και αυτό της αναπόδραστης ύπαρξης του αστεία παράδοξου σε ό,τι συνιστά κανονικότητα για κάποιον. Βλέπουμε έναν μικροκαμωμένο, πεισματάρη μα με τσαγανό και καλόκαρδο ήρωα να αγωνίζεται κατά βάθος να βρει πού ανήκει, τί λαχταράει στ’ αλήθεια, και να εκπλήσσεται με τον ίδιο του τον εαυτό όταν ανακαλύπτει ότι το να συναισθάνεται και να συμπονά δεν είναι ελάττωμα ή αιτία του να είσαι δαχτυλοδεικτούμενος, αλλά κάτι εξαίσια φυσιολογικό και εγκάρδιο.

Μαθαίνει ότι το να επιλέγεις ελεύθερα είναι ίσως η πιο γενναία πράξη, όπως και το να αφήνεις κάτω τις άμυνές σου και να γίνεσαι ευάλωτος απέναντι σε όσους αγαπάς, κάτι που δεν συνεπάγεται αδυναμία ή ντροπή, αλλά έχει μέσα του λυτρωτική δύναμη ώστε να σε μεταμορφώσει βαθιά εντός σου. Αντιθέτως, η αναλγησία, η πώρωση μέσω του δίπολου «εμείς-οι άλλοι», ο αυταρχισμός, και η ωμή βία μπορούν κάλλιστα να πνίξουν μία τέτοια δυνατότητα και να γεννήσουν ετεροκατευθυνόμενα, φοβισμένα άτομα που υποκύπτουν σε κατώτερα ένστικτα και δέχονται άκριτα προπαγανδιστικά μηνύματα περί ανωτερότητας ενός λαού εις βάρους άλλων.

Το φινάλε έρχεται υπό τους ήχους του “Ηeroes” του David Bowie, με μία φράση-βάλσαμο που τα συνοψίζει όλα εντός της: «Άσε τα πάντα να σου συμβούν. Την ομορφιά και τον τρόμο. Απλά συνέχισε. Κανένα συναίσθημα δεν είναι οριστικό».

Στο Jojo Rabbit ένας μεγαλόψυχος μικρούλης που ανυποψίαστος για όσα όμορφα και άσχημα του επιφύλασσέ η πραγματικότητα, με θάρρος ακολούθησε την δική του κουνελότρυπα, βγαίνοντας από το σκοτάδι στο φως, και με την ζωή να συνεχίζει ευτυχώς δίχως σταματημό την πορεία της.

Βρείτε την ταινία στο IMDB