Η κτηνωδία του πολέμου μέσα από το Platoon

Συνεχίζοντας τη σειρά “Κλασσικές ταινίες που αξίζουν τον χρόνο σας”, οι Unboxholics παρουσιάζουν αυτή τη φορά τη κλασσική ταινία “Platoon” (1986) του Oliver Stone με θέμα τον πόλεμο του Vietnam. Τα spoilers έχουν αποφευχθεί ως έναν βαθμό καθώς θα θέλαμε να δείτε την ταινία και να μοιραστείτε μαζί μας την άποψή σας στα σχόλια. Τα spoilers, ωστόσο, επιτρέπονται στα σχόλια, οπότε τα διαβάζετε με δική σας ευθύνη. Μαθαίνοντας για τα λάθη του παρελθόντος μας είναι ένας ευφυής τρόπος για να αποφύγουμε τα ίδια λάθη στο μέλλον. Λύνοντας τα προβλήματα της μοντέρνας εποχής είναι μία δουλειά στην οποία όλοι πρέπει να συμβάλλουμε. Η ιστορία είναι ένα μέρος που μπορούμε να ψάξουμε για απαντήσεις και πιθανές λύσεις. Το κόλπο στην επίτευξη αυτού του δύσκολου έργου είναι να έχουμε την ικανότητα να αναγνωρίσουμε τις ομοιότητες μεταξύ της ιστορίας και της τωρινής κατάστασής μας. Η βιβλιοθήκη μπορεί να είναι μία χρήσιμη πηγή πληροφοριών για αυτούς που είναι πρόθυμοι να ξοδέψουν το χρόνο που αναμφίβολα είναι απαραίτητος για αυτού του είδους την έρευνα. Αλλά ακόμα μία πηγή που συνήθως είναι περισσότερο επεξηγηματική και πιο ειλικρινής, είναι ο αφηγητής/ σκηνοθέτης που κάθεται πίσω από τις κάμερες μίας ταινίας του Hollywood. Ο Oliver Stone είναι ένας από αυτούς τους σκηνοθέτες και η εντυπωσιακή λίστα των ταινιών του είναι γεμάτη ιστορικά μαθήματα για αυτούς που αναζητούν εκπαίδευση. Το παρόν άρθρο θα εξετάσει την βραβευμένη με Όσκαρ ταινία “Platoon” (1986) και θα δούμε αν μπορούμε να ανακαλύψουμε μερικά στοιχεία που θα μας βοηθήσουν στη χρονική περίοδο που βρισκόμαστε.

Ο Oliver Stone γεννήθηκε το 1946 στην πόλη της Νέας Υόρκης. Μεγαλώνοντας, ο Stone έγινε μέλος μερικών εκπαιδευτικών ιδρυμάτων συμπεριλαμβανομένου ενός οικοτροφείου στην Pennsylvania. Τελικά, κατάφερε να μπει στο Πανεπιστήμιο Yale αλλά το εγκατέλειψε μετά από λίγο καιρό. Από εκεί και έπειτα, μπήκε στο στρατό και στάλθηκε στο Βιετνάμ. Εκεί ανέπτυξε τις προσωπικές εμπειρίες που τροφοδότησαν τις ιστορίες και τις λεπτομέρειες σε μία σειρά από τις μελλοντικές ταινίες του. Κατά τη διάρκεια της θητείας του ως στρατιώτης, ο Stone τραυματίστηκε δύο φορές και έλαβε αρκετά μετάλλια για τον ηρωισμό του, συμπεριλαμβανομένου του Χάλκινου Αστεριού (Bronze Star Medal). Όταν επέστρεψε από τη θητεία του, παρακολούθησε μαθήματα στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης και αποφοίτησε με ένα πτυχίο Καλών Τεχνών. Η καριέρα του στο κινηματογράφο ξεκίνησε όταν έλαβε ένα βραβείο από την Αμερικανική Ακαδημία Κινηματογραφικών Τεχνών και Επιστημών για τη διασκευή του βιβλίου “Midnight Express” (1977) το οποίο το μετέτρεψε σε ταινία με το ίδιο όνομα με σκηνοθέτη τον Alan Parker το 1978.  Τα πρώτα χρόνια της καριέρας του εργάστηκε ως σεναριογράφος αλλά τελικά έλαβε καθήκοντα σκηνοθέτη το 1986 σε πολλές ταινίες πολέμου. Η πρώτη ήταν το Salvador, η οποία δεν ήταν οικονομικά επιτυχής παρά τη γενικότερη αναγνώρισή της.

Η επόμενη ήταν η βραβευμένη με Όσκαρ ταινία Platoon, στην οποία ο Stone κατεύθυνε έναν νεαρό Charlie Sheen σε ένα σχεδόν αυτοβιογραφικό ρόλο του στρατιώτη Chris Taylor. Η λίστα με το cast της ταινίας περιέχει πολλά μεγάλα ονόματα του Hollywood, όπως ο Tom Berenger, Willem Dafoe, Keith David, Forest Whitaker, Kevin Dillon, John C. McGinley, Mark Moses, Francesco Quinn και Johnny Depp. Η λίστα των ταινιών, των σειρών και άλλων projects στα οποία αυτό το γκρουπ ηθοποιών συνεργάστηκε είναι πραγματικά αξιοθαύμαστο. Κάθε ένας από αυτούς τους ηθοποιούς απόλαυσαν γιγαντιαίες καριέρες γεμάτες βραβεία και box office επιτυχίες. Το Platoon ως ταινία έφερε έσοδα της τάξεως των 137 εκατομμυρίων στην αμερικανική αγορά έχοντας δημιουργηθεί σε ένα budget των 6 εκατομμυρίων, κάνοντας την έτσι μία από τις πιο επικερδής ταινίες όλων των εποχών. Κατά τη διάρκεια της απονομής των βραβείων, το Platoon ήταν υποψήφιο για 8 βραβεία και έλαβε το Oscar για Καλύτερη Ταινία, Καλύτερο Σκηνοθέτη, Καλύτερο Μοντάζ και Καλύτερο Ηχητικό Μοντάζ. Κάποια ακόμα βραβεία που έλαβε ήταν 3 Χρυσές Σφαίρες και 4 Ανεξάρτητα Βραβεία Spirit.

Αφηγητές ιστοριών, πολιτικοί, διασημότητες, θρησκευτικοί ηγέτες και ακτιβιστές πολέμου έχουν μοιραστεί τις απόψεις τους σχετικά με το θέμα του πολέμου για περισσότερα από εκατοντάδες χρόνια. Η λίστα με τις φράσεις που έχουν δημιουργηθεί για τον πόλεμο είναι πάρα πολλές για να τις μοιραστούμε εδώ. Μία από τις αγαπημένες μου προέρχεται από τον Dwight D. Eisenhower, ο οποίος κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής καριέρας του υπηρέτησε ως Ανώτατος Διοικητής των συμμαχικών δυνάμεων στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Στη συνέχεια έγινε ο 34ος Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών. Οι απόψεις του για τον πόλεμο μπορούν να θεωρηθούν ως η απόλυτη εξουσία και αυτή που αξίζει την αναγνώρισή μας. Μία από τις φράσεις που έχει πει είναι η παρακάτω: “Μισώ τον πόλεμο όπως μπορεί μόνο ένα στρατιώτης που τον έχει βιώσει. Μόνο ως κάποιος που έχει δει την κτηνωδία του. Την ματαιοπονία του. Την ηλιθιότητά του.”

Κατά την άποψη μου, αυτό είναι το στυλ της ταινίας πολέμου που δημιούργησε ο Oliver Stone για εμάς. Η ταινία από μόνη της αποτελεί μία ενδιαφέρουσα ματιά στην τραγική πλευρά του πολέμου στο Βιετνάμ, ένα θέμα που το Hollywood συχνά προσπαθεί να εικονογραφήσει σε ιστορίες πολλών μορφών σήμερα. Η ιστορία ακολουθεί τον βασικό χαρακτήρα, τον Chris Taylor, καθώς ξεκινάει το ταξίδι του στο πόλεμο του Βιετνάμ. Ο Chris γνωρίζει τη διμοιρία του και αποδέχεται τη ζωή του ως ένας στρατιώτης στην βασανισμένη περιοχή της Νοτιοανατολικής Ασίας. Ο Chris τελικά ανακαλύπτει πως δεν πρέπει να ανησυχεί μόνο για τον εχθρό τον οποίο έχει εκπαιδευθεί να αντιμετωπίσει, αλλά και τον κίνδυνο των ηθικών αποφάσεων που κάνουν όσοι βρίσκονται τριγύρω του. Ο Tom Berenger ήταν υποψήφιος για την ερμηνεία τους ως ο Στρατηγός Barnes, ο οποίος θέλει την νίκη πάσα θυσία ακόμα και αν αυτό σημαίνει πως πρέπει να σπάσει τους κανόνες της μάχης, με οποιοδήποτε κόστος. Αντίθετος σε αυτόν είναι ο πιο ηθικός στρατηγός Elias Grodin, το ρόλο του οποίου ανέλαβε ο Willem Dafoe. Καθώς οι δύο τους εμπλέκονται σε μία διαμάχη σχετικά με το παράνομο φόνο κατά τη διάρκεια ενός ελέγχου σε ένα μικρό χωριό, ο Chris πρέπει να επιλέξει ποιον θα υποστηρίξει, ενώ η μοίρα του προσπαθεί να ισορροπήσει.

Πολλές φορές στο Hollywood, η βία δοξάζεται ως μία ενάρετη πράξη. Ο πόλεμος θεωρείται ως το μέσο με το οποίο οι καλοί αντιμετωπίζουν τους κακούς και τελικά νικάνε. Οι ήρωες σκοτώνουν χωρίς να συνειδητοποιούν ή να σκέφτονται το ψυχολογικό κόστος. Αν οι βασικοί χαρακτήρες απεικονιστούν με κάποια αδυναμία, τότε αυτή θα είναι σχετική με το γεγονός πως τους λείπει η οικογένειά τους, η απώλεια φίλων ή η απώλεια της αθωότητας. Πολύ σπάνια το Hollywood έχει προσπαθήσει να δείξει τις συνέπειες των πράξεών μας μέχρι που εμφανίστηκε το Platoon. Ο Stone μας δείχνει πως ενώ κάποιος μπορεί να είναι ηρωικός κατά τη διάρκεια του πολέμου, ο πόλεμος δε δημιουργεί πάντα ήρωες. Το ακριβώς αντίθετο μάλιστα. Ο πόλεμος μπορεί να δημιουργήσει κατεστραμμένους στρατιώτες τόσο ψυχολογικά όσο και σωματικά. Ο πόλεμος δημιουργεί ανθρώπους που δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν με τους τρόμους που έχουν βιώσει ακόμα και πολύ πιο μετά από το τέλος αυτής της εμπειρίας. Ο πόλεμος δημιουργεί τραυματισμένους ψυχολογικά πολίτες που καταπιάνονται μεταξύ του θανάτου και της καταστροφής, κάτι που τους πιέζει να αποχωριστούν τα σπίτια τους.

Ο πόλεμος επίσης δημιουργεί τέρατα όπως ο Στρατηγός Barnes που αντιπροσωπεύει τα αρχέγονα ένστικτα που έχουμε όλοι. Ένστικτα τα οποία ενεργοποιούνται από το φόβο, το μίσος και τη θέληση μας για επιβίωση. Η φρικιαστική πραγματικότητα των πράξεων κατά τη διάρκεια του πολέμου λειτουργούν ως εκκολαπτήριο που περιθάλπτει αυτά τα απαίσια χαρακτηριστικά και προσφέρουν ένα τρόπο με τον οποίο μπορούμε να στραφούμε ενάντια στον συνάνθρωπο μας. Για να το δικαιολογήσουμε μετατρέπουμε λέξεις όπως ο πατριωτισμός, αποστολή και το χρέος στην πατρίδα σε κάτι που συγχωρούν φρικτές πράξεις. Κρυβόμαστε πίσω από τις εντολές του διοικητή ή τη σημαία της πατρίδας μας και τις πολιτικές ιδεολογίες για να αποφύγουμε τη κοινωνική κριτική ή την ποινική τιμωρία.

Το Platoon είναι μία ταινία για τις αποφάσεις που παίρνουμε, τις φορές που, και αγνοούμε την δικαιοσύνη, και τη δύναμη που έχουν οι ατομικές αποφάσεις μας στη ζωή και στο θάνατο. Δεν μπορώ παρά να σκεφτώ την τωρινή κατάσταση που διαβάζω στα νέα σήμερα και να αναρωτηθώ αν τα μαθήματα που λάβαμε δεκαετίες πριν μας βοήθησαν να αποφύγουμε τα λάθη σε αυτές τις καταστάσεις. Οπότε πριν βιαστείτε να στραφείτε στο θυμό και να αφήσετε πράγματα όπως την εθνική υπερηφάνεια σας να βαρέσει τα τύμπανα του πολέμου, δείτε μία ταινία σαν το Platoon, η οποία δημιουργήθηκε από έναν άνθρωπο που ήταν εκεί και προσπαθήστε να καταλάβετε τις ρεαλιστικές συνέπειες της κατάστασης. Για μένα, αυτό κάνει αυτή τη ταινία να αξίζει το χρόνο σας.

Ακολουθεί το αυθεντικό κείμενο του Θεόφιλου στα Αγγλικά

In our ongoing series of “Classics Worth Your Time”, Unboxholics presents the Vietnam War classic “Platoon” (1986) by Oliver Stone.  The spoilers are kept to a minimum in the article as we would like for you to see the movie and return to the comments section to share your thoughts. Spoilers are allowed in the comments section...consider yourself warned. Learning about the mistakes of our past is an intelligent way to avoid making the same mistakes in the future.  Solving the problems of the modern era is a job that all of us must work towards. History is a place that we can look for answers and possible solutions.  The trick to accomplishing this difficult task is to have the ability to recognize the similarities between history and our current situation.  The library can be a useful source of information for those willing to put in the time that is undoubtedly needed for this type of research. But another source, one that is often times more illustrative and straightforward, can be the storyteller/director who sits behind the cameras of a Hollywood film. Oliver Stone is one of these directors and his impressive list of movies is full of historical lessons for those in search of education.  This article will examine his Oscar award winning movie “Platoon” (1986) and see if we can uncover any useful lessons to assist us in our current time.

Oliver Stone was born in 1946 in New York City.  Growing up, Oliver attended a few different educational institutions including a boarding school in Pennsylvania.  Eventually he made his way to Yale University but dropped out after a short stay.  From there he joined the military and was sent to Vietnam. There he would develop the personal experiences that would fuel the storylines and details of a number of his future films. During his time as a soldier, Stone would be wounded twice and would go on to receive a number of medals for heroism including the Bronze Star.  Upon returning from duty, he would attend New York University and graduate with a Fine Arts degree.  His film career was launched when he won an Academy Award for his adaptation of the book “Midnight Express” (1977) and turned it into the film by the same name directed by Alan Parker in 1978.  He would work throughout the early part of his career as a screenwriter but eventually took on directing duties in 1986 with a pair of war movies. The first was “Salvador” (1986) which was unsuccessful financially despite critical acclaim. The other was the Oscar winning Vietnam War movie “Platoon” (1986) in which Stone directed a young Charlie Sheen in an almost semi-autobiographical style role of infantry soldier, Chris Taylor.  The cast list of this movie reads like a who’s who of Hollywood’s current and future stars.  The list includes Tom Berenger, Willem Dafoe, Keith David, Forest Whitaker, Kevin Dillon, John C. McGinley, Mark Moses, Francesco Quinn and none other than future Hollywood mega-star, Johnny Depp.  The list of films, T.V. series and other works that this group would go on to be a part of is mind boggling. Each of them enjoyed gigantic careers littered with box office or television hits and industry awards.  Platoon as a movie took in a total of $137 million in the U.S. market after being made on a budget of only $6 million making it one of the most profitable movies of all time. During awards season Platoon was nominated for 8 Academy Awards and took home the “Oscar” for Best Picture, Best Director, Best Editing and Best Sound.  Other awards included 3 Golden Globes and 4 Independent Spirit Awards.

 Storytellers, politicians, celebrities, religious leaders and anti-war activists have shared their opinions on the subject of war for 100’s of years. The list of quotes about it are too numerous to share here. One of my favorites comes from Dwight D. Eisenhower who during his military career served as Supreme Commander of the Allied Forces during WWII.  He would go on to become the 34th President of the United States.  His thoughts on war could be considered the ultimate authority and worthy of our recognition. He was quoted as saying “I hate war as only a soldier who has lived it can. Only as one who has seen its brutality. Its futility. Its stupidity.”  In my opinion this is the style of war movie that Oliver Stone made for us.  The movie itself was an interesting look at the downside of the Vietnam War, a subject Hollywood often tries to illustrate into storylines of many forms even today .The plot follows the lead character, Chris Taylor, as his combat tour of Vietnam begins.  Chris is quickly introduced to his new platoon and settles in for life as a soldier in the battle torn region of Southeast Asia.  Chris eventually finds out that not only must he worry about the enemy he has been trained to fight, but also the dangers of the moral decisions those around him are making.  Tom Berenger would be nominated for an academy award for his portrayal of the monstrous Staff Sgt. Barnes who is hell-bent on achieving victory even if it means breaking the rules of combat, no matter the cost.  His opposite is the more ethical Sgt. Elias Grodin played unforgettably by Willem Defoe. (Also nominated for the role)  As the two are embroiled in a dispute over an illegal killing during a patrol of a small village, Chris must choose who to support with his fate hanging in the balance.

So many times in Hollywood violence is glorified as a virtuous act.  War is considered the means of which the good guys struggle against evil but ultimately win. Heroes kill without conscious or consideration of the mental cost. If the main characters are shown to have any weakness it is that of missing loved ones at home, the loss of friends or the loss of innocence.  Only rarely had Hollywood tried to show us the consequences of our own actions until Platoon.  Stone shows us that while one can be heroic during war, war does not always create heroes.  Quite the opposite, actually. War creates broken soldiers both mentally and physically.  War creates emotional cripples unable to deal with the horrors they have witnessed long after their tour has ended.  War creates traumatized citizens caught between death and destruction that are often forced from their homes.  War also creates monsters like the character Sgt. Barnes who represents the primal instincts that can be found in all of us.  Instincts that are triggered by our fear, hate and will to survive.

The horrific reality of war time combat acts like an incubator that fosters these terrible characteristics and provides a way in which we can turn them against our fellow man.  In order to justify living with these terrible actions we transform words like patriotism, mission and duty into something that forgives horrible deeds.  We hide behind our commander’s orders or our country’s flag and political ideologies to escape social criticism or criminal punishment.  Platoon is a movie about the choices we make, the times we turn our eyes and ignore injustice and the power our individual decisions have over life and death.  I can’t help but think of the current situations I read about in the news today and wonder if the lessons learned decades ago could help us avoid more mistakes in these situations and even more war.  So before you are quick to anger and let things like national pride drive you to start beating the drums of war and begin “dealing out death in judgment,”  watch a movie like Platoon, made by a man who had been there,  and try to understand the realistic consequences of the situation.  For me, that makes this movie worth your time.

Βρείτε την ταινία στο IMDB