Τα πρώτα θηλαστικά που επέστρεψαν στη θάλασσα είχαν...νυχτερινή όραση

Τα πρώτα θηλαστικά που επέστρεψαν στη θάλασσα πριν 35 εκατομμύρια χρόνια, φαίνεται πως είχαν ειδική όραση για το βυθό. Μία νέα έρευνα αποκαλύπτει πως τα θαλάσσια κήτη όπως οι σημερινές φάλαινες, δελφίνια κ.α., προέρχονται από ένα κοινό πρόγονο με πανίσχυρη υποβρύχια όραση.

Τόσο οι φάλαινες όσο και οι ιπποπόταμοι, εξελίχθηκαν από ένα τετράποδο θηλαστικό πριν από 50 εκατομμύρια χρόνια. Και ενώ η προέλευση είναι ίδια, μόνο οι φάλαινες εξελίχθηκαν για να ζουν στον ωκεανό. Το πώς και γιατί εξελίχθηκαν έτσι παραμένει μυστήριο, αλλά η έρευνα προτείνει πως αυτή η μετάβαση έγινε πολύ σύντομα.

Η έρευνα βασίστηκε σε μία πρωτεΐνη στα μάτια, γνωστή ως ροδοψίνη, η οποία είναι ευαίσθητη στο αχνό μπλε φως που υπάρχει στα βάθη του ωκεανού. Όταν ανέλυσαν τα γονίδια σημερινών φαλαινών, οι ερευνητές κατάφεραν να βρουν το αρχαίο γονίδιο που τους επέτρεψε για πρώτη φορά να βουτούν σε τέτοια βάθη. Σε σχέση με τα θηλαστικά της στεριάς, αυτή η πρωτεΐνη είναι πιο ευαίσθητη σε χαμηλά επίπεδα φωτισμού και ανταποκρίνεται ταχύτερα σε αλλαγές στο φωτισμό.

Αν υπήρχε στα προϊστορικά κήτη, θα μπορούσαν να ψάχνουν για τροφή σε βάθη έως 200 μέτρα ή και περισσότερο.

Συνολικά, αυτές οι αρχαίες αλλαγές στη λειτουργία της ροδοψίνης θα επέτρεπαν στα πρώτα θαλάσσια κητώδη να βουτούν στη μεσοπελαγική ζώνη. Επιπλέον η αναδόμηση που κάναμε, δείχνει πως αυτή η συμπεριφορά επήλθε πριν το διαχωρισμό των φαλαινών με δόντια και χωρίς. Τα μετέπειτα είδη εξελίχθηκαν σε όλες τις παραλλαγές που βλέπουμε σήμερα στις σύγχρονες φάλαινες και δελφίνια.

Εντυπωσιακό είναι το γεγονός πως οι ερευνητές κατέληξαν σε αυτό το συμπέρασμα χωρίς να διαθέτουν κάποιο απολίθωμα για να μελετήσουν.

Το αρχείο απολιθωμάτων είναι το χρυσό στάνταρ για να καταλάβουμε την εξελικτική βιολογία. Αλλά σε αντίθεση με αυτό που μάθατε από το Jurassic Park, η εξαγωγή DNA από απολιθώματα είναι σπάνια επειδή η κατάστασή τους είναι συνήθως κακή. Αν θες να μάθεις πώς εξελίσσεται το DNA και τα γονίδια, βασίζεσαι μόνο σε μαθηματικά μοντέλα και σε ένα ικανό δείγμα γονιδίων από ζώντες οργανισμούς, για να συμπληρώσουμε αυτά που καταλαβαίνουμε από τα αρχεία απολιθωμάτων.

Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο PNAS.