Τα έντομα μάλλον αισθάνονται τον πόνο όπως εμείς

Ο πόνος είναι πρακτικά η ανίχνευση επιβλαβών ερεθισμάτων από το αισθητηριακό νευρικό σύστημα και τροφοδοτεί μία ποικιλία ψυχολογικών και συμπεριφορικών αντιδράσεων στα ζώα. Στα έντομα, ενώ ξέρουμε πως έχουν αντιδράσεις αποφυγής σε πιθανώς επιβλαβείς επαφές, γνωρίζουμε πολύ λίγα για τους υποδοχείς πόνου σε αυτά.

Το σήμα κατατεθέν της ανθρώπινης αντίληψης του πόνου είναι πως μπορεί να σχηματιστεί από τα νευρικά σήματα του εγκεφάλου. Οι στρατιώτες πολλές φορές αγνοούν σοβαρά τραύματα στο πεδίο της μάχης, αφού τα χημικά του σώματος μπλοκάρουν τα σήματα του πόνου. Έτσι, αναρωτηθήκαμε αν ο εγκέφαλος των εντόμων περιέχει τους νευρικούς μηχανισμούς που θα κάνουν εφικτή την αντίληψη του πόνου. – Matilda Gibbons, νευροβιολόγος του Queen Mary University

Οι επιστήμονες βρήκαν λοιπόν πως ενώ τα έντομα δε διαθέτουν τα χημικά που καταστέλλουν τον πόνο σε εμάς, παράγουν άλλες πρωτεΐνες κατά τη διάρκεια τραυματικών γεγονότων που εξυπηρετούν τον ίδιο σκοπό. Συμπεριφορικά στοιχεία υποδεικνύουν επίσης πως έχουν τους μοριακούς διαδρόμους για να υποβαθμίσουν την αντίδραση σε ένα τραυματισμό, τόσο στο περιφερειακό όσο και στο κεντρικό νευρικό σύστημα. Ανατομικά διαθέτουν νευρώνες που ξεκινούν από τον εγκέφαλο και καταλήγουν στις νευρικές απολήξεις από όπου πηγάζει η αμυντική αντίδραση από επιβλαβείς επαφές.

Όλα αυτά μαζί, δείχνουν πως τα έντομα έχουν κάποιου είδους σύστημα αντίδρασης στον πόνο παρόμοιο με το δικό μας.

Θεωρούμε πως τα έντομα μάλλον έχουν έναν έλεγχο πόνου στο κεντρικό νευρικό σύστημα και υπάρχουν συμπεριφορικά, μοριακά και ανατομικά στοιχεία που το αποδεικνύουν. Αυτός ο έλεγχος δείχνει πως όντως υπάρχει η εμπειρία του πόνου σε αυτά.

Αν όμως τα έντομα αισθάνονται πόνο, δημιουργούνται ηθικά ερωτήματα που χρίζουν περαιτέρω ανάλυσης, ειδικά όταν υπάρχουν σχέδια μαζικής εκτροφής τους ως τροφή για τον άνθρωπο.

Στεκόμαστε σε ένα σημαντικό σταυροδρόμι στην ανάγκη εύρεσης τροφής για τον ανθρώπινο πληθυσμό, ο οποίος αναμένεται να φτάσει τα 10 δισεκατομμύρια μέχρι το 2050. Οι παραδοσιακές εργασίες κτηνοτροφίας συμβάλλουν σημαντικά στην κλιματική αλλαγή και τα Ηνωμένα Έθνη προτείνουν τη μαζική παραγωγή εντόμων για τροφή. Ωστόσο υπάρχουν ηθικές επιπλοκές που δεν έχουμε σκεφτεί, αφού η προστασία της ευημερίας των ζώων δεν καλύπτει τα έντομα.

Η έρευνα δημοσιεύτηκε στο Proceeding of the Royal Society B: Biological Sciences.