Βρέθηκε η προέλευση της Μαύρης Πανώλης σε ένα μέρος που δεν περιμέναμε

Η Μαύρη Πανώλη ή Μαύρος Θάνατος ξεκίνησε την πιο θανατηφόρα πανδημία της ανθρωπότητας, διάρκειας 500 ετών. Προκλήθηκε από το βακτήριο Yersinia pestis και κυριάρχησε στο Μεσαίωνα εξαλείφοντας ένα τεράστιο ποσοστό του πληθυσμού της Ευρώπης. Η προέλευση της ασθένειας βρίσκεται στο επίκεντρο πολλών επιστημονικών μελετών. Ένα πρώτο στέλεχος, λιγότερο μεταδιδόμενο και θανατηφόρο εντοπίστηκε στη Λετονία στα μέσα του 14ου αιώνα, ωστόσο η προέλευση της Μαύρης Πανώλης αποτελεί αντικείμενο διαμάχης μεταξύ των επιστημόνων.

Μία ομάδα επιστημόνων με επικεφαλής την Μαρία Σπύρου του University of Tubingen όμως, κοίταξαν και πέρα από τη Γηραιά Ήπειρο και κατάφεραν να εντοπίσουν την προέλευση του Μαύρου Θανάτου σε ένα απρόσμενο μέρος.

Η έρευνα δείχνει πως η ασθένεια ξεκίνησε από την κεντρική Ευρασία και συγκεκριμένα στην Κιργιζία. Τα ευρήματα προκύπτουν από σκελετούς σε νεκροταφείο στην κοιλάδα Chuy, κοντά στη λίμνη Issyk-Kul, οι οποίοι είχαν ανακαλυφθεί από το 1885. Χρησιμοποιώντας DNA από τα δόντια των σκελετών, η ομάδα σύγκρινε το γενετικό υλικό με ιστορικά και σύγχρονα γονιδιώματα του Y.pestis.

Η μελέτη βάζει τέλος σε ένα από τα μεγαλύτερα ερωτήματα στην ιστορία και δείχνει πότε και από πού ξεκίνησε ο μεγαλύτερος δολοφόνος ανθρώπων. Παρά το ρίσκο περιβαλλοντικής επιμόλυνσης και χωρίς καμία εγγύηση πως τα βακτήρια θα είχαν διατηρηθεί, μπορέσαμε να πάρουμε DNA από επτά άτομα. – Μαρία Σπύρου

Στα δόντια των τριών από τους επτά σκελετούς βρέθηκαν ίχνη του Y.pestis, με γονιδιακές συγκρίσεις να αποκαλύπτουν πως αυτό το στέλεχος ήταν η απαρχή όλων των στελεχών που κυριάρχησαν κατά το Μαύρο Θάνατο. Η χρονιά που ξεκίνησε λοιπόν η επιδημία ήταν το 1338, όπως αποκαλύπτουν οι επιτύμβιες στήλες στους τάφους.

Το πώς επεκτάθηκε στην Ευρώπη παραμένει μυστήριο, οι ερευνητές πιστεύουν όμως πως οι πόλεμοι και το εμπόριο ήταν το μέσο. Η κοιλάδα Chuy ήταν η βάση μίας εκ των πιο ποικιλόμορφων κοινοτήτων της περιοχής και ένας κεντρικός κόμβος του εμπορίου στην Ευρασία.

Η μελέτη δημοσιεύτηκε στο Nature.