Τι συμβαίνει στους εγκεφάλους μας μετά από μήνες παραμονής στο διάστημα;

Η μικροβαρύτητα του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού έχει μεγάλες επιπτώσεις στο ανθρώπινο σώμα, μία νέα έρευνα όμως επικεντρώνεται στον εγκέφαλο και συγκεκριμένα στο χώρο που περιβάλλει τα αιμοφόρα αγγεία που διατρέχουν τον εγκέφαλό μας, δείχνοντας μεγάλες αλλαγές που βρίσκονται στους αστροναύτες ακόμα και μεταξύ των αποστολών τους.

Οι ερευνητές συνέκριναν μαγνητικές τομογραφίες 15 αστροναυτών πριν και μετά την παραμονή τους στον ISS για έξι μήνες. Μέσω αλγορίθμων εκτίμησαν με ακρίβεια τα κενά στον εγκεφαλικό ιστό μέσα που εξυπηρετούν την ισορροπία των υγρών. Βρήκαν λοιπόν πως οι αστροναύτες που πήγαν για πρώτη φορά στο διάστημα εμφάνισαν αύξηση στο κενό των χώρων αυτών, αλλά οι βετεράνοι αστροναύτες σημείωσαν μικρές αλλαγές σε αυτά τα κενά μεταξύ αποστολών, φτάνοντας σε κάποιου είδους ομοιόστασης.

Όλοι εξελιχθήκαμε ώστε να χρησιμοποιούμε τη βαρύτητα προς όφελός μας. Η φύση δεν έβαλε τον εγκέφαλό μας στα πόδια μας – τον έβαλε ψηλά. Μόλις αφαιρέσεις τη βαρύτητα από την εξίσωση, τι σημαίνει αυτό για την ανθρώπινη φυσιολογία;

Η ροή υγρών γύρω από την γκρι ύλη του εγκεφάλου μας παίζει ένα σημαντικό ρόλο, αφαιρώντας κατά τον ύπνο τα απόβλητα που συγκεντρώνονται στις πιο δραστήριες ώρες της ημέρας. Χωρίς την ομαλή λειτουργία αυτών των καναλιών, τα απόβλητα συγκεντρώνονται αυξάνοντας το ρίσκο νευροεκφυλιστικών ασθενειών όπως το Αλτσχάιμερ.

Δεν είναι ακόμα όμως ξεκάθαρο αν αυτές οι αλλαγές στο δίκτυο αυτών των καναλιών από τις επιπτώσεις της έλλειψης βαρύτητας είναι σημαντικές για τη λειτουργία του εγκεφάλου. Οι ερευνητές θα χρειαστούν μεγαλύτερο δείγμα αστροναυτών με αρκετές πτήσεις στο διάστημα.

Η γνώση αυτή θα έχει επιπτώσεις στη διαστημική βιομηχανία και την απασχόληση των ανθρώπων σε αυτήν.

Τα ευρήματα αυτά έχουν σημαντικές επιπλοκές καθώς συνεχίζουμε τη διαστημική εξερεύνηση. Αλλά μας ωθεί να σκεφτούμε γενικότερα μερικές από τις πιο βασικές ερωτήσεις της επιστήμης για τον τρόπο που η ζωή εξελίχθηκε εδώ στη Γη.

Μελετώντας τις μικρές αλλαγές στην υγεία και την ανατομία μας σε συνθήκες στις οποίες δεν εξελιχθήκαμε να αντέχουμε, θα μάθουμε πληροφορίες για ασθένειες που έχουμε στη Γη.

Η έρευνα δημοσιεύτηκε στο Scientific Reports.