Τεράστια ηλιακή στεμματική εκπομπή μάζας χτύπησε Γη, Σελήνη και Άρη για πρώτη φορά ταυτόχρονα

Μία στεμματική εκπομπή μάζας του Ήλιου που έλαβε χώρα το 2021, ήταν τόσο βίαιη και ισχυρή που έγινε ταυτόχρονα αντιληπτή από πολλαπλά σώματα του Ηλιακού μας συστήματος. Για πρώτη φορά, τα όργανα της ανθρωπότητας σε Γη, Σελήνη και Άρη, κατέγραψαν την ίδια ηλιακή δραστηριότητα παρόλο που οι δύο πλανήτες βρισκόντουσαν σε αντίθετες πλευρές του Ήλιου τη δεδομένη στιγμή.

Στις 28 Οκτωβρίου 2021 λοιπόν, ένας “θησαυρός” πληροφοριών έφτασε στους επιστήμονες. Μία τεράστια στεμματική εκπομπή μάζας ήταν τόσο ισχυρή που ανιχνεύθηκε από όργανα παρακολούθησης νετρονίων στην επιφάνεια της Γης, κάτι που είναι εξαιρετικά σπάνιο αφού συνήθως ανιχνεύεται από δορυφόρους. Ακόμα πιο σπάνια ήταν η δυνατότητα να τη μετρήσουμε.

Η ΣΕΜ ανιχνεύθηκε επίσης από το ExoMars Trace Gas Orbiter της ESA, το Curiosity rover της NASA στον Άρη, το Chang’e-4 σεληνιακό rover της CNSA και το Eu:CROPIS orbiter του γερμανικού κέντρου αεροδιαστημικής.

Τη στιγμή εκείνη, Γη και Άρης βρισκόντουσαν σε διαφορετικές πλευρές σε τροχιά γύρω από τον Ήλιο, με μία απόσταση 250 εκατομμυρίων χιλιομέτρων να τους χωρίζει. Επιπλέον, ο Άρης είναι φυσικά πιο μακριά από τον Ήλιο από ότι η Γη. Έτσι, οι παρατηρήσεις επέτρεψαν στους επιστήμονες να μελετήσουν τον τρόπο που οι ΣΕΜ εκτοξεύουν υλικά και τις επιπτώσεις τους σε διάφορα σημεία του εσωτερικού Ηλιακού συστήματος.

Η δόση ακτινοβολίας στην τροχιά της Γης ήταν 10 milligray, αλλά στην επιφάνεια ήταν απειροελάχιστη. Η Σελήνη κατέγραψε τροχιακή ακτινοβολία 31 milligray και 17 milligray στην επιφάνεια. Ο Άρης κατέγραψε 9 milligray στην τροχιά και 0.3 milligray στην επιφάνεια. Το ποσοστό ακτινοβολίας δεν ήταν επικίνδυνο για τον άνθρωπο, αλλά το περιστατικό μας βοηθά να καταλάβουμε πώς να προστατέψουμε τους αστροναύτες.

Οι υπολογισμοί μας από προηγούμενες καταγραφές δείχνουν πως κατά μέσο όρο, ένα περιστατικό ανά 5.5 χρόνια μπορεί να υπερβεί τα επιτρεπόμενα επίπεδα ασφαλείας στη Σελήνη αν δε διαθέτουν οι αστροναύτες προστατευτικό εξοπλισμό. Καταλαβαίνοντας αυτά τα γεγονότα είναι κρίσιμο για τις μελλοντικές επανδρωμένες αποστολές στην επιφάνεια της Σελήνης.

Τα καλά νέα είναι πως όταν λαμβάνει χώρα μία ΣΕΜ, έχουμε αρκετό χρόνο να προετοιμαστούμε. Μέχρι τα σωματίδια να φτάσουν στη Γη ή ακόμα παραπέρα, χρειάζονται από 15 ώρες έως και μερικές μέρες. Γνωρίζοντας πώς διανέμεται η ΣΕΜ και με ποια ισχύ, θα εξοπλίσουμε καλύτερα τους μελλοντικούς διαστημικούς εξερευνητές έτσι ώστε να προστατεύονται καλύτερα όταν πλησιάζει μία ηλιακή καταιγίδα.

Η έρευνα δημοσιεύθηκε στο Geophysical Research Letters.