Το μεθάνιο που βρέθηκε στον Εγκέλαδο μπορεί να προέρχεται από μικροοργανισμούς παρόμοιους με της Γης

Όταν το Cassini περνούσε πάνω από τις στήλες αερίων του δορυφόρου του Κρόνου, Εγκέλαδο, έκανε μία απρόσμενη ανακάλυψη. Τα χημικά συστατικά που συνέλεξε, έμοιαζαν πολύ με αυτά των υδροθερμικών διεξόδων που συναντάμε στους πυθμένες των ωκεανών στη Γη. Μάλιστα η ποσότητα μεθανίου που απελευθέρωναν ήταν αρκετή για να προκαλέσουν το ενδιαφέρον των αστροβιολόγων.

Φυσικά, το πρώτο που ερεύνησαν ήταν η πιθανότητα το μεθάνιο να προέρχεται από γεωχημικές διεργασίες. Γρήγορα διαπίστωσαν όμως πως κάτι τέτοιο είναι αδύνατο, καθώς καμία διεργασία δεν μπορεί να αποδώσει την ποσότητα μεθανίου που εντοπίσαμε. Επομένως, οι μόνες δύο εξηγήσεις είναι είτε μία παραγωγή μεθανίου με βιολογική προέλευση είτε μία άγνωστη χημική διεργασία την οποία δε συναντάμε στη Γη.

Θέλαμε να μάθουμε. Μπορούν μικρόβια που μοιάζουν με αυτά στη Γη να “φάνε” το H2 και να παράγουν μεθάνιο, εξηγώντας την τεράστια ποσότητα μεθανίου που εντόπισε το Cassini; Η αναζήτηση τέτοιων μικροβίων, γνωστά ως μεθανογόνα, στον πυθμένα του ωκεανού του Εγκέλαδου, θα αποτελούσε τεράστια πρόκληση για τις εξερευνήσεις σε μεγάλα βάθη και δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί τουλάχιστον για μερικές δεκαετίες. – Regis Ferriere, βιολόγος University of Arizona

Έτσι, οι ερευνητές στράφηκαν σε μαθηματικά μοντέλα χρησιμοποιώντας γνωστές μεταβλητές, όπως τις διεργασίες που παράγουν μεθάνιο εδώ στη Γη.

Ο Εγκέλαδος είναι πολύ μακριά από τον Ήλιο για να υποστηρίξει ζωή, ωστόσο οι πλανητικές αλληλεπιδράσεις μπορεί να κρατούν ζεστό το εσωτερικό του δορυφόρου. Στην επιφάνεια καλύπτεται από ένα τεράστιο και παχύ στρώμα πάγου, από κάτω όμως υπάρχει ένας τεράστιος ωκεανός με ρεύματα, ενώ οι υδροθερμικές διεξόδοι μπορούν να διοχετεύουν τη θερμότητα του πυρήνα. Στη Γη, υπάρχουν ολόκληρα οικοσυστήματα γύρω από αυτές τις διεξόδους, με τη ζωή σε αυτά τα μεγάλα βάθη να βασίζεται όχι στη φωτοσύνθεση, αλλά στη χημειοσύνθεση.

Φυσικά, μία μορφή ζωής δεν είναι η μόνη εξήγηση για το μεθάνιο, καθώς μπορεί να συμβαίνουν κάποιες άλλες χημικές διεργασίες τις οποίες δε συναντάμε στη Γη. Για παράδειγμα μπορεί να έχει παγιδευτεί μεθάνιο στο εσωτερικό του δορυφόρου από την εποχή της δημιουργίας του ηλιακού συστήματος και να διαφεύγει σιγά-σιγά. Ή να πρόκειται για την αποσύνθεση αρχαίας οργανικής ύλης που παράγει μεθάνιο ως υποπροϊόν. Αν και δύσκολο να αποδειχτούν, αυτές οι περιπτώσεις παραμένουν μία πιθανότητα.

Προφανώς δεν καταλήγουμε στο συμπέρασμα πως υπάρχει ζωή στον ωκεανό του Εγκέλαδου. Θέλουμε απλά να καταλάβουμε πόσο πιθανό είναι οι υδροθερμικές διεξόδοι να φιλοξενούν μικροοργανισμούς που μοιάζουν με αυτούς στη Γη. Τα δεδομένα του Cassini μας λένε ότι αυτό είναι πολύ πιθανό σύμφωνα με τα μοντέλα μας. Και η βιολογική μεθανογένεση φαίνεται να είναι συμβατή με τα δεδομένα. Με άλλα λόγια, δεν μπορούμε να απορρίψουμε την “υπόθεση της ζωής” ως αρκετά απίθανη. Για να την απορρίψουμε, χρειαζόμαστε περισσότερα δεδομένα από μελλοντικές αποστολές.

Η έρευνα δημοσιεύτηκε στο Nature Astronomy.