Οι άνθρωποι εξελίσσονται πιο γρήγορα από ποτέ - Και δεν έχει να κάνει με γενετική

Η φυσική επιλογή είναι ο παγκόσμιος νόμος σε όλα τα έμβια όντα του πλανήτη. Ακόμα και για το είδος μας, οι πρόγονοί μας προσαρμόστηκαν, ζευγάρωσαν και πέθαναν, μεταφέροντας τις απαραίτητες γενετικές μεταλλάξεις που επέτρεψαν στις νέες γενιές να επιβιώσουν και να φτάσουμε στο σήμερα. Στη σύγχρονη εποχή που ζούμε όμως, η εξέλιξη του είδους δε βασίζεται αποκλειστικά στα γονίδια. Μάλιστα ο ανθρώπινος πολιτισμός, οδηγεί πλέον ταχύτερα την ανθρώπινη εξέλιξη από ότι μπορούν οι γενετικές μεταλλάξεις.

Μία νέα έρευνα του Πανεπιστημίου του Maine υποστηρίζει πως η εξέλιξη δε χρειάζεται πλέον τη γενετική για να προσφέρει ένα πλεονέκτημα στην επιβίωση του ανθρώπου. Αντί αυτού, οι συμπεριφορές που μαθαίνουμε μέσω του πολιτισμού είναι οι “μεταλλάξεις” που προσφέρουν την επιβίωση.

Όταν ένας ιός επιτίθεται σε ένα είδος, το είδος αποκτά ανοσία σε αυτόν τον ιό μέσω γενετικής εξέλιξης. Αυτή η εξέλιξη γίνεται αργά, καθώς αυτοί που είναι πιο ευαίσθητοι στον ιό πεθαίνουν και μόνο αυτοί που επιβιώνουν μπορούν να περάσουν τα γονίδιά τους στην επόμενη γενιά. Πλέον, οι άνθρωποι δε χρειάζεται να προσαρμοστούν σε τέτοιες απειλές γενετικά. Προσαρμοζόμαστε δημιουργώντας εμβόλια και άλλες ιατρικές εφευρέσεις, οι οποίες δεν είναι αποτέλεσμα της δουλειάς ενός ανθρώπου, αλλά της συλλογικής εργασίας πολλών ανθρώπων πάνω στις συγκεντρωμένες “μεταλλάξεις” της ανθρώπινης γνώσης. Αναπτύσσοντας εμβόλια, η ανθρώπινη κουλτούρα βελτιώνει το συλλογικό “ανοσοποιητικό σύστημα”. – Tim Waring, καθηγητής μοντελοποίησης κοινωνικό-οικολογικών συστημάτων, University of Maine

Η ιδέα της πολιτισμικής εξέλιξης ξεκίνησε από τον ίδιο τον πατέρα της εξέλιξης. Ο Δαρβίνος καταλάβαινε πως οι συμπεριφορές μπορούν να εξελιχθούν και να περάσουν στους απογόνους ως φυσικά χαρακτηριστικά, αλλά οι επιστήμονες της εποχής του πίστευαν πως οι αλλαγές στη συμπεριφορά είναι θέμα κληρονομικότητας.

Η μελέτη ισχυρίζεται πως σε κάποιο σημείο στην ανθρώπινη ιστορία, η κουλτούρα ξεκίνησε να ανταγωνίζεται το DNA για τον έλεγχο της εξέλιξής μας. Και τώρα η πολιτισμική εξέλιξη πας επιτρέπει να εξελιχθούμε με τρόπους που η βιολογική εξέλιξη δε μας επιτρέπει. Η κουλτούρα αφορά ένα σύνολο ανθρώπων και οι άνθρωποι σε αυτό το σύνολο μιλούν, μαθαίνουν και μιμούνται ο ένας τον άλλον. Αυτές οι ομαδικές συμπεριφορές επιτρέπουν στους ανθρώπους να περνούν τις “μεταλλάξεις” που έμαθαν μέσω της κουλτούρας στην επόμενη γενιά πολύ πιο γρήγορα από τα γονίδια, με τα ίδια οφέλη στην επιβίωση. Ένας άνθρωπος μπορεί να μάθει ικανότητες και πληροφορίες από σχεδόν απεριόριστο αριθμό ανθρώπων σε πολύ μικρό χρόνο και αντίστοιχα να μοιραστεί αυτές τις πληροφορίες με πολλούς ακόμα. Οι μεγαλύτερες ομάδες ανθρώπων λύνουν προβλήματα πιο γρήγορα από τις μικρότερες, βοηθώντας στην επιβίωσή τους.

Σε αντίθεση, ένας άνθρωπος που κληρονομεί γενετικά χαρακτηριστικά από δύο γονείς και χρειάζεται περίπου 20 χρόνια να τα περάσει σε λίγους ακόμα απογόνους, είναι μία πολύ αργή διαδικασία.

Αυτήν τη θεωρία την περιμέναμε πολύ καιρό. Οι άνθρωποι προσπαθούν πολύ καιρό να περιγράψουν πώς η εξελικτική βιολογία αλληλεπιδρά με την κουλτούρα. Η μεγάλη συζήτηση είναι αν η κουλτούρα είναι το επόμενο μεγάλο εξελικτικό στάδιο. – Paul Smaldino, University of California

Οι άνθρωποι συνεχίζουν φυσικά να εξελίσσονται γενετικά, αλλά αυτή η διαδικασία ίσως να μην παίζει τόσο σημαντικό ρόλο στην επιβίωσή μας πια.

Μακροπρόθεσμα, μπορούμε να ισχυριστούμε πως οι άνθρωποι εξελίσσονται από μοναδικοί γενετικοί οργανισμοί σε πολιτισμικές ομάδες οι οποίες λειτουργούν ως υπερ-οργανισμοί, παρόμοιοι με τις αποικίες μυρμηγκιών και μελισσών.

Η έρευνα δημοσιεύτηκε στο Proceeding of the Royal Society B.