Μία από τις μαζικές εξαφανίσεις ειδών προήλθε εκτός Ηλιακού Συστήματος

Η ζωή στη Γη έχει περάσει από πέντε μαζικές εξαφανίσεις ειδών για να φτάσουμε εδώ που είμαστε σήμερα. Η δεύτερη, πραγματοποιήθηκε 359 εκατομμύρια χρόνια πριν, στο τέλος της Δεβόνιας περιόδου, εξαφανίζοντας το 70% των ειδών. Να σημειώσουμε πως τότε εμφανίστηκαν τα πρώτα αμφίβια που σηματοδότησαν τη δυνατότητα μετάβασης της ζωής από το υδρόβιο στο αερόβιο περιβάλλον.

Έως πρόσφατα υποθέταμε πως η μαζική εξαφάνιση προήλθε από ηφαιστειακή δραστηριότητα ή πρόσκρουση μετεωρίτη, ωστόσο μία έρευνα του αστροφυσικού Brian Fields από το University of Illinois θεωρεί πως ο λόγος δεν είναι γεωλογικός και μάλιστα δεν προέρχεται καν από το Ηλιακό μας σύστημα. Αντιθέτως υποστηρίζει πως προήλθε από μία έκρηξη supernova, αρκετά έτη φωτός μακριά από τη Γη.

Το κύριο μήνυμα της μελέτης είναι πως η ζωή στη Γη δεν υπάρχει σε απομόνωση. Είμαστε πολίτες ενός μεγαλύτερου κόσμου και ο κόσμος επεμβαίνει στις ζωές μας, μερικές φορές χωρίς να το καταλαβαίνουμε αλλά μερικές φορές καταστροφικά.

Ο Fields και η ομάδα του υποστηρίζουν πως η ακτινοβολία που προήλθε από μία supernova 65 έτη φωτός από τη Γη, έριξε τα επίπεδα του όζοντος στο ελάχιστο, σηματοδοτώντας την έναρξη της μαζικής εξαφάνισης. Θεωρίες περί supernovas οι οποίες πυροδοτούν μαζικές εξαφανίσεις ειδών υπάρχουν από το 1950, ενώ πιο πρόσφατα επιστήμονες υπολόγισαν την απόσταση αυτών των φαινομένων για να έχουν επιπτώσεις στη Γη στα 150 έτη φωτός.

Η supernova είναι πηγή ιονίζοντων φωτονίων: ακραίων UV, X και Γ ακτινών. Σε μεγάλες κλίμακες χρόνου, η έκρηξη συγκρούεται με τριγύρω αέρια, δημιουργώντας ένα ωστικό κύμα που επιταχύνει τα σωματίδια. Έτσι, οι supernovas παράγουν κοσμικές ακτίνες που είναι ατομικά σωματίδια που επιταχύνουν σε υψηλές ενέργειες. Αυτά τα φορτισμένα σωματίδια είναι μαγνητικά περιορισμένα στα υπολείμματα της supernova και αναμένεται να λούζουν τη Γη για περίπου 100.000 χρόνια.

Οι κοσμικές ακτίνες λοιπόν μπορεί να ήταν αρκετά ισχυρές για να εξαντλήσουν το στρώμα του όζοντος και να προκαλέσουν μακροπρόθεσμη ζημιά στις μορφές ζωής τότε λόγω της ακτινοβολίας, κάτι που θα εξηγούσε τις παραμορφώσεις και την έλλειψη βιοποικιλότητας σε σπόρους φυτών από εκείνη την περίοδο.

Προς το παρόν το συγκεκριμένο paper παραμένει μία υπόθεση, καθώς δεν μπορούμε να επιβεβαιώσουμε πως μία απομακρυσμένη supernova ήταν η αιτία της δεύτερης εξαφάνισης των ειδών, παρά μόνο να βασίσουμε τη θεωρία σε αρχαία ραδιενεργά ισότοπα που βρίσκονται σε διάφορες τοποθεσίες στη Γη.

Κανένα από αυτά τα ισότοπα δεν υπάρχει με φυσικό τρόπο στη Γη σήμερα και ο μόνος τρόπος να έφτασε εδώ είναι μέσω κοσμικών εκρήξεων.

Η μελέτη δημοσιεύτηκε στο PNAS.