Πρώτη ματιά στον Κοσμικό Άτλα του Euclid, το τηλεσκόπιο που τιμά τον Αρχαίο Έλληνα μαθηματικό!

Το διαστημικό τηλεσκόπιο Euclid, που πήρε το όνομά του από τον διάσημο αρχαίο Έλληνα μαθηματικό Ευκλείδη, είναι έτοιμο να φέρει επανάσταση στην κατανόηση του σύμπαντος. Ο Ευκλείδης, διάσημος για το θεμελιώδες έργο του στη γεωμετρία, καθόρισε αρχές που διαμόρφωσαν την επιστημονική σκέψη για αιώνες. Προς τιμήν της συμβολής του στην επιστήμη των μαθηματικών, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA) έδωσε το όνομά του στο φιλόδοξο διαστημικό τηλεσκόπιό του.  Αυτός ο σύγχρονος «Ευκλείδης» λοιπόν, στοχεύει να χαρτογραφήσει το σύμπαν σε μεγάλη κλίμακα, παράγοντας τον μεγαλύτερο χάρτη του σύμπαντος που έχουμε μέχρι σήμερα!

Το Euclid εκτοξεύθηκε την 1η Ιουλίου του 2023 από το Ακρωτήριο Κανάβεραλ και έχει σχεδιαστεί για να χαρτογραφήσει πάνω από το ένα τρίτο του ουρανού, φτάνοντας μέχρι και 10 δισεκατομμύρια έτη φωτός στο σύμπαν. Το τηλεσκόπιο είναι εξοπλισμένο με μια ισχυρή κάμερα 600 megapixel και θα ερευνά το σύμπαν επί έξι χρόνια για να δημιουργήσει τον πιο εκτεταμένο τρισδιάστατο χάρτη γαλαξιών που έχει παραχθεί ποτέ. Έναν, δίχως υπερβολή, Κοσμικό Άτλα!

Τώρα, στα φώτα της δημοσιότητας δόθηκε το πρώτο μωσαϊκό του νότιου ουρανού, που βασίζεται σε 260 παρατηρήσεις μεταξύ του Μαρτίου και του Απριλίου 2024. Σε αυτό, το Euclid έχει ήδη καταγράψει 132 τετραγωνικές μοίρες -περισσότερο από 500 φορές την έκταση του φεγγαριού. Ωστόσο, αυτό το εκπληκτικό κατόρθωμα αντιπροσωπεύει μόνο το ένα τοις εκατό της συνολικής αποστολής του.

Τα αρχικά δεδομένα, μια απλή γεύση του τι πρόκειται να ακολουθήσει, αποκαλύπτουν πληθώρα πληροφοριών. Ένα απόσπασμα από αυτό το μωσαϊκό περιέχει τον εκπληκτικό αριθμό των 100 εκατομμύρια αστεριών και γαλαξιών, συμπεριλαμβανομένου του πυρήνα του γαλαξιακού σμήνους Abell 3381, που βρίσκεται 470 εκατομμύρια έτη φωτός από τη Γη. Αυτή η τεράστια εικόνα, που αποτελείται από 208 gigapixels, αποδεικνύει την εντυπωσιακή ικανότητα του Euclid να μεγεθύνει τις κοσμικές δομές, προσφέροντας ματιές σε μεμονωμένους γαλαξίες σε μεγέθυνση έως και 600 φορές.

Η εικόνα είναι τόσο μεγάλη που έχει μέγεθος 22ΜΒ, οπότε φυσικά δε μπορούσαμε να τη συμπεριλάβουμε σε αυτό το άρθρο. Αν θέλετε να την απολαύσετε όπως της αξίζει, μπορεί να την κατεβάσατε από την επίσημη ιστοσελίδα της ESA πατώντας εδώ.

Η ESA σχεδιάζει να δημοσιεύσει ακόμη περισσότερα δεδομένα τον Μάρτιο του 2025, προσφέροντας πληροφορίες για ανεξερεύνητες μέχρι σήμερα περιοχές του διαστήματος. Με κάθε νέα σειρά παρατηρήσεων, το διαστημικό τηλεσκόπιο Euclid υπόσχεται να προσφέρει μια άνευ προηγουμένου ματιά στη δομή του σύμπαντος, συμπληρώνοντας περαιτέρω τη λεπτομερή υπέρυθρη απεικόνιση που παρέχει το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb, εμβαθύνοντας έτσι την κατανόηση της εξέλιξης και της απεραντοσύνης του σύμπαντος.