Μαύρη τρύπα «τέρας» ξύπνησε και ξεκίνησε να…λάμπει (ΒΙΝΤΕΟ)

Αστρονόμοι έκαναν μια τρομερά εντυπωσιακή παρατήρηση
19 Ιουνίου 2024 22:57
Μαύρη τρύπα «τέρας» ξύπνησε και ξεκίνησε να…λάμπει (ΒΙΝΤΕΟ)

Τον Δεκέμβριο του 2019 αστρονόμοι έκαναν μια τρομερά εντυπωσιακή παρατήρηση. Συγκεκριμένα, κατάφεραν να παρακολουθήσουν ένα πραγματικά απροσδόκητο φαινόμενο στον πυρήνα του γαλαξία SDSS1335+0728, που βρίσκεται σε απόσταση 300 εκατομμυρίων ετών φωτός.

Ο άλλοτε αμυδρός γαλαξίας φωτίστηκε ξαφνικά έντονα, μια αλλαγή που αποδίδεται σε μια γιγαντιαία μαύρη τρύπα που άρχισε να καταναλώνει όλη την κοντινή ύλη! Το γεγονός αυτό καθήλωσε τους επιστήμονες, καθώς άλλες αιτίες ξαφνικής φωτεινότητας στους γαλαξίες, όπως οι υπερκαινοφανείς αστέρες (supernova), συνήθως εξασθενούν με την πάροδο του χρόνου.

Σε αντίθεση με τα τυπικά γαλαξιακά γεγονότα όμως, ο SDSS1335+0728 συνέχισε να αυξάνει τη φωτεινότητά του σε όλο το οπτικό, υπέρυθρο και υπεριώδες φάσμα, ενώ πιο πρόσφατα άρχισε να εκπέμπει μέχρι και ακτίνες Χ. Σύμφωνα με την Lorena Hernández García από το Ινστιτούτο Αστροφυσικής Millennium και το Πανεπιστήμιο Valparaíso στη Χιλή, αυτή μπορεί να είναι η πρώτη παρατήρηση μιας μαύρης τρύπας τεραστίων διαστάσεων που γίνεται ενεργή σε πραγματικό χρόνο.

Οι μαύρες τρύπες, συμπεριλαμβανομένης αυτής που βρίσκεται στο κέντρο του Γαλαξία μας, είναι συνήθως ήρεμες, εκτός αν συναντήσουν υλικό εντός της βαρυτικής τους εμβέλειας. Όταν μια υπερμεγέθης μαύρη τρύπα γίνεται ενεργή, η ύλη που προσελκύει θερμαίνεται λόγω της τριβής και της βαρύτητας, δημιουργώντας μια φωτεινή εμφάνιση, καθώς σπειροειδώς κινείται προς τη μαύρη τρύπα. Οι παρατηρήσεις των διαφορετικών επιπέδων δραστηριότητας στα κέντρα των γαλαξιών έχουν συμβάλει στη διαμόρφωση των σημερινών μοντέλων ανάπτυξης των μαύρων τρυπών, αλλά η παρατήρηση της μετάβασης από την αδράνεια στη δραστηριότητα είναι σπάνια.

Στην περίπτωση του SDSS1335+0728, η λεπτομερής ανάλυση υποδεικνύει ότι η φωτεινότητα δεν είναι αποτέλεσμα παλιρροϊκής διάσπασης, το οποίο συνήθως περιλαμβάνει ένα αστέρι που διαλύεται από μια μαύρη τρύπα και είναι συνήθως βραχύβιο. Ο Claudio Ricci από το Πανεπιστήμιο Diego Portales στη Χιλή σημείωσε ότι αυτή η αφύπνιση οφείλεται στο ότι η μαύρη τρύπα ξαφνικά «έφαγε» το αέριο που την περιβάλλει, με αποτέλεσμα να λάμψει έντονα.

Το γεγονός αυτό παρέχει μια μοναδική ευκαιρία να μελετηθεί η ενεργοποίηση των υπερμεγέθων μαύρων τρυπών, προσφέροντας ενδεχομένως πληροφορίες για παρόμοια περιστατικά σε άλλους γαλαξίες, συμπεριλαμβανομένου του δικού μας Γαλαξία. Αν και υπάρχει η πιθανότητα η λάμψη του SDSS1335+0728 να είναι ένας ασυνήθιστος τύπος παλιρροϊκής διαταραχής, οι συνεχείς παρατηρήσεις θα βοηθήσουν τους αστρονόμους να κατανοήσουν καλύτερα αυτό το γεγονός και να βελτιώσουν τα μοντέλα τους για τη συμπεριφορά των μαύρων τρυπών.

Τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό Astronomy & Astrophysics στις 15 Μαΐου του 2024, σηματοδοτώντας ένα σημαντικό ορόσημο στη μελέτη των κοσμικών φαινομένων. Μπορείτε να βρείτε τη σχετική μελέτη πατώντας εδώ, ενώ παρακάτω ακολουθεί ένα εντυπωσιακό βίντεο από έναν καλλιτέχνη που παρουσιάζει με τη δική του πινελιά της εξαιρετικά σπάνια παρατήρηση.