Σενάριο δυστοπίας: Εταιρία παρακολουθούσε φοιτητές μέσα από αυτόματους πωλητές

Σε ένα δυστοπικό σενάριο βρέθηκαν φοιτητές του Πανεπιστημίου του Waterloo στο Οντάριο του Καναδά όταν σε έναν από τους αυτόματους πωλητές ανακάλυψαν ότι υπήρχε τεχνολογία αναγνώρισης προσώπου. Ουσιαστικά, ένας από τους αυτόματους πωλητές, ο οποίος πωλούσε προϊόντα της M&M, κατέγραφε τα πρόσωπά τους και τις κινήσεις τους χωρίς τη γνώση και τη συγκατάθεσή τους. Ποιος θα περίμενε άλλωστε ότι ένα αυτόματο μηχάνημα όπως αυτά που παίρνουμε αναψυκτικά και σνακ, θα είχε ενσωματωμένη κάμερα που καταγράφει πρακτικά πάντα; 

Όλα ξεκίνησαν όταν ένας φοιτητής και χρήστης του Reddit ονόματι "SquidKid47" δημοσίευσε μια φωτογραφία από ένα μηχάνημα της M&M, όπου στην οθόνη του έγραφε ότι το πρόγραμμα "Invenda.Vending.FacialRecognition.App.exe" είχε κρασάρει. Φυσικά, όταν διάβασαν το "facial recognition" (αναγνώριση προσώπου) τους κίνησε όλους την περιέργεια. Μέσα στο campus διεξήχθη έρευνα από την φοιτητική εφημερίδα, τον τεταρτοετή φοιτητή ο οποίος είχε θορυβηθεί από όλα αυτά. Ο River Stanley, όπως είναι το όνομά του, μελέτησε τα διαφημιστικά φυλλάδια της Invenda, η οποία κατασκευάζει τους πωλητές, όπου γινόταν αναφορά ότι "τα μηχανήματα είναι ικανά να στέλνουν υλικό με τις εκτιμώμενες ηλικίες και φύλα" του κάθε ατόμου που τα χρησιμοποιούσε χωρίς τη συγκατάθεσή τους.

Κατά την έρευνά του ανακάλυψε επίσης ότι ο Επίτροπος Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων του Καναδά είχε διερευνήσει πριν από χρόνια έναν φορέα εκμετάλλευσης εμπορικών κέντρων, με την επωνυμία Cadillac Fairview, όπου ανακαλύφθηκε ότι ορισμένα από τα περίπτερα πληροφόρησης των εμπορικών κέντρων χρησιμοποιούσαν κρυφά "λογισμικό αναγνώρισης προσώπου σε ανυποψίαστους πελάτες".

Οι φοιτητές, θεωρώντας ότι οι αυτόματοι πωλητές φιλοξενούν μικροσκοπικές κάμερες, αντέδρασαν και άρχισαν να τους καλύπτουν με διάφορους τρόπους όπως τσίχλες και αυτοκόλλητα σημειώσεων, απαιτώντας παράλληλα την απομάκρυνσή τους. Η διοίκηση του πανεπιστημίου ζήτησε την απομάκρυνση των μηχανημάτων, αλλά δεν έχει προσφέρει ένα σαφές χρονοδιάγραμμα σχετικά με την αφαίρεση και την αντικατάσταση των μηχανημάτων.

H Invenda από την πλευρά της απάντησε στα παράπονα των φοιτητών του πανεπιστημίου λέγοντας ότι δε θα έπρεπε να ανησυχούν διότι αυτές οι κάμερες λειτουργούν ως αισθητήρες κίνησης. Στο MathNEWS η Adaria Vending Services που διαχειρίζεται τα μηχανήματα αναφέρει ότι "αυτό που είναι πιο σημαντικό να καταλάβετε είναι ότι τα μηχανήματα δεν τραβούν ούτε αποθηκεύουν φωτογραφίες ή εικόνες και ότι δεν μπορεί να αναγνωριστεί ένα μεμονωμένο άτομο με τη χρήση της τεχνολογίας των μηχανημάτων. Η τεχνολογία λειτουργεί ως αισθητήρας κίνησης που ανιχνεύει τα πρόσωπα, ώστε το μηχάνημα να γνωρίζει πότε να ενεργοποιήσει τη διεπαφή αγοράς - ποτέ δεν λαμβάνει ή αποθηκεύει εικόνες των πελατών".

Σύμφωνα με την Adaria και την Invenda, οι φοιτητές δεν θα πρέπει να ανησυχούν για την προστασία των δεδομένων, επειδή οι αυτόματοι πωλητές είναι "πλήρως συμμορφωμένοι" με τον αυστηρότερο νόμο περί προστασίας δεδομένων στον κόσμο, τον Γενικό Κανονισμό Προστασίας Δεδομένων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (GDPR). Η Adaria στη δήλωσή της αναφέρει επίσης: "Στο Πανεπιστήμιο του Waterloo, η Adaria διαχειρίζεται τις υπηρεσίες εκπλήρωσης του τελικού σημείου (last mile fulfillment services) - αναλαμβάνουμε τον ανεφοδιασμό και τα logistics για τους αυτόματους πωλητές σνακ. Η Adaria δεν συλλέγει δεδομένα σχετικά με τους χρήστες της και δεν έχει καμία πρόσβαση για την ταυτοποίηση των χρηστών αυτών των αυτόματων πωλητών M&M".

Σε δελτίο Τύπου της η Invenda αναφέρει ότι η συνεργασία της με την Mars αποτελεί ένα βασικό μέρος της επέκτασής της τόσο στις ΗΠΑ όσο και στον υπόλοιπο κόσμο, δημιουργώντας ένα παγκόσμιο σύστημα συλλογής δεδομένων και παρακολούθησης έξυπνων αυτόματων πωλητών.  

Ο Stanley ανέφερε επίσης στο άρθρο του ότι λόγω αυτής της επίσημης έρευνας ο κόσμος έμαθε ότι "πάνω από 5 εκατομμύρια μη συναινούντες Καναδοί" σαρώθηκαν στη βάση δεδομένων της Cadillac Fairview. Όταν η Cadillac Fairview αναγκάστηκε τελικά να διαγράψει ολόκληρη τη βάση δεδομένων, ο Stanley ανέφερε ότι οι συνέπειες για τη συλλογή παρόμοιων ευαίσθητων δεδομένων αναγνώρισης προσώπου χωρίς τη συγκατάθεση πελατών της Invenda, παραμένουν ασαφείς.

O Stanley και άλλοι φοιτητές αμφισβητούν τη "δέσμευση της Invenda για διαφάνεια" στις αγορές της Βόρειας Αμερικής, ειδικά από τη στιγμή που η εταιρεία φαίνεται να παραβιάζει ανοιχτά την καναδική νομοθεσία περί προστασίας της ιδιωτικής ζωής, όπως δήλωσε ο συγκεκριμένος στο CTV News.