Οι αστερίες είναι πρακτικά ένα κεφάλι χωρίς σώμα

Οι αστερίες είναι εξαιρετικά ασυνήθιστα πλάσματα. Δεν έχουν εγκέφαλο, δεν έχουν αίμα, χωνεύουν την τροφή τους εξωτερικά και αναγεννούν κομμάτια του σώματός τους, μερικές φορές παράγοντας ακόμα και ένα νέο αστερία. Ωστόσο όλα αυτά μάλλον δεν είναι το πιο παράξενο χαρακτηριστικό τους.

Σύμφωνα με μία νέα ανάλυση της έκφρασης των γονιδίων τους, είναι πρακτικά κεφάλια χωρίς σώμα, που ανέπτυξαν την ιδιότητα να σέρνονται στον πυθμένα της θάλασσας.

Τα εχινόδερμα τα βρίσκουμε συχνά σε περιοχές που συχνάζουν άνθρωποι και έτσι δεν τα θεωρούμε ως κάτι εξαιρετικό. Ωστόσο είναι εντελώς διαφορετικά από άλλα ζώα. Η συμμετρία του σώματος είναι πενταπλή αντί για τη διπλή (δεξί-αριστερό τμήμα) που βλέπουμε στα περισσότερα πλάσματα. Το αρχαιότερο δείγμα απολιθώματος αστερία έχει ηλικία 200 εκατομμυρίων ετών και αυτό δείχνει πως η προσαρμογή τους είναι εξαιρετική για να επιβιώσουν μέχρι σήμερα.

Στα υπόλοιπα ζώα, το σώμα χωρίζεται σε κεφάλι, κορμό και ουρά. Κοιτώντας όμως έναν αστερία είναι αδύνατο να δούμε πώς αυτά τα τμήματα σχετίζονται με τα σώματα των υπόλοιπων ζώων.

Μέσω μίας μοριακής ανάλυσης, οι ερευνητές προσπάθησαν να ανακαλύψουν πού τοποθετούνται τα εχινόδερμα στην ευρύτερη ομάδα ζώων. Εφόσον προήλθαν από έναν κοινό πρόγονο πολλά εκατομμύρια χρόνια πριν, οι ερευνητές νόμιζαν πως θα μπορούσαν να ανιχνεύσουν την πορεία της εξέλιξής τους.

Χρησιμοποιώντας τομογραφία RNA δημιούργησαν ένα τρισδιάστατο χάρτη των γονιδίων στο σώμα του αστερία καθώς μεγάλωνε. Συγκρίνοντας την ανάπτυξη των υπόλοιπων ζώων, ανακάλυψαν πως στους αστερίες δεν υπάρχει το σετ των γονιδίων που βοηθά στην ανάπτυξη του κορμού.

Όταν συγκρίναμε την έκφραση των γονιδίων του αστερία με άλλες ομάδες ζώων όπως τα σπονδυλωτά, είδαμε πως έλειπε ένα κρίσιμο κομμάτι του σχεδίου του σώματος. Τα γονίδια που εμπλέκονται συνήθως στο σχηματισμό του κορμού των ζώων, δεν εκφράζονταν στο εκτόδερμα. Φαίνεται πως όλο το σχέδιο σώματος του εχινόδερμου είναι παρόμοιο με το σχέδιο του κεφαλιού στα υπόλοιπα ζώα.

Η έρευνα δείχνει πως κάποτε τα εχινόδερμα είχαν τα εργαλεία να αναπτύξουν κορμό, αλλά τα εγκατέλειψαν κάποια στιγμή στην ιστορία.

Η έρευνά μας δείχνει πως το σχέδιο σώματος των εχινόδερμων αναπτύχθηκε με έναν πολύ πιο περίπλοκο τρόπο από ότι νομίζαμε και υπάρχουν πολλά ακόμα που μένουν να μάθουμε για αυτά τα παράξενα πλάσματα.

Η έρευνα δημοσιεύθηκε στο Nature.