Henrietta Lacks: Η γυναίκα με τα αθάνατα κύτταρα που άλλαξαν την ιατρική

Η Henrietta Lacks ήταν μία Αφρο-Αμερικανίδα, αγρότισσα και μητέρα πέντε παιδιών, η οποία πέθανε από καρκίνο του τραχήλου της μήτρας στις 4 Οκτωβρίου 1951, σε ηλικία μόλις 31 ετών. Έμελλε όμως να αφήσει μία εκπληκτική προσφορά στην ανθρωπότητα. Όσο νοσηλευόταν στο John Hopkins Hospital, αφαιρέθηκαν από τη μήτρα της δύο δείγματα, ένα υγειές και ένα καρκινικό. Η αφαίρεση όμως έγινε χωρίς τη γνώση ή την άδειά της.

Αυτά τα κύτταρα έφτασαν στα χέρια του Dr. George Otto Gey, ο οποίος ανακάλυψε πως τα κύτταρα μπορούσαν να κάνουν κάτι το οποίο δεν είχε παρατηρηθεί ποτέ σε ανθρώπινα κύτταρα. Μπορούσαν να διατηρηθούν ζωντανά και να συνεχίσουν να αναπαράγονται χωρίς σταματημό. Πριν από αυτήν την ανακάλυψη, τα κύτταρα τα οποία αναπτύσσονταν σε εργαστήρια επιβίωναν μόλις λίγες μέρες. Ο Gey μπόρεσε να απομονώσει ένα συγκεκριμένο κύτταρο και να ξεκινήσει την πρώτη αθάνατη σειρά κυττάρων, την οποία ονόμασε HeLa προς τιμή της Lacks.

Τα κύτταρα HeLa αποτέλεσαν έκτοτε ένα από τα σημαντικότερα εργαλεία της ιατρικής. Οι επιστήμονες τα καλλιεργούν και τα εκθέτουν σε τοξίνες, ιούς, ακτινοβολία, τα στέλνουν στο διάστημα και τα αναπαράγουν άπειρες φορές. Τα HeLa εμπλέκονται σε χιλιάδες ιατρικές ανακαλύψεις και βοήθησαν στην ανάπτυξη του εμβολίου της πολιομυελίτιδας, της κλωνοποίησης και της χαρτογράφησης του ανθρώπινου γονιδιώματος. Υπάρχουν περίπου 11.000 πατέντες που βασίζονται στα κύτταρα HeLa, ενώ από το 2014 έως σήμερα οι επιστήμονες έχουν καλλιεργήσει περίπου 20 τόνους HeLa κυττάρων.

Δυστυχώς όμως η οικογένεια της Lacks δεν αποζημιώθηκε ποτέ για την προσφορά της στην επιστήμη, τη στιγμή που τα περισσότερα μέλη της δεν μπορούσαν να αντέξουν οικονομικά μία ασφάλεια υγείας. Το βιβλίο της Rebecca Skloot, “The Immortal Life of Henrietta Lacks” έγινε best seller το 2010 και έφερε το θέμα στην επιφάνεια.

Τώρα, η απόγονοι της Lacks υπέγραψαν ένα διακανονισμό για αποζημίωση από την εταιρία Thermo Fischer Scientific για την εμπορική χρήση των κυττάρων HeLa, ενώ στον τάφο της Lacks προστέθηκε μία πλάκα που αναφέρει:

Henrietta Lacks,

Αύγουστος 01, 1920 – Οκτώβριος 04, 1951.

Στη μνήμη μίας γυναίκας-φαινόμενο, σύζυγος και μητέρα που επηρέασε τις ζωές πολλών.

Εδώ κείτεται η Henrietta Lacks (HeLa). Τα αθάνατα κύτταρά της θα συνεχίσουν να βοηθούν την ανθρωπότητα για πάντα.

Αιώνια αγάπη και θαυμασμός, από την οικογένειά σου.