Αποδείχτηκε η ύπαρξη των βαρυτικών κυμάτων

Ένα ορόσημο στην επιστήμη
30 Ιουνίου 2023 08:39
Αποδείχτηκε η ύπαρξη των βαρυτικών κυμάτων

Πλέον είναι επίσημο. Τα άστρα πάλλονται με έναν τρόπο ο οποίος δεν μπορεί να αποδοθεί στην τύχη. Πολλές ομάδες επιστημόνων από Αυστραλία, ΗΠΑ, Ευρώπη, Κίνα και Ινδία δημοσίευσαν ταυτόχρονα τα papers τους, τα οποία όλα δείχνουν πως υπάρχει ένα σήμα στο συγχρονισμό των πάλσαρ, κάτι που αποδεικνύει πως τα βαρυτικά κύματα ταξιδεύουν στο γαλαξία.

Βρισκόμαστε σε μία αποστολή εδώ και 15 χρόνια να βρούμε το χαμηλό “βουητό” των βαρυτικών κυμάτων που περνούν από το γαλαξία και μεταβάλλουν το χωροχρόνο με μετρήσιμο τρόπο. Είμαστε πολύ χαρούμενοι που ανακοινώνουμε πως η σκληρή δουλειά μας απέδωσε και έχουμε πλέον αποδείξεις για τα βαρυτικά κύματα. – Stephen Taylor, αστροφυσικός του Vanderbilt University

Τα βαρυτικά κύματα στην αστρονομία είναι ένα σχετικά νέο πεδίο. Εντοπίστηκαν την πρώτη φορά το 2015 όταν δύο μαύρες τρύπες συγκρούστηκαν. Έκτοτε έχουμε επιβεβαιώσει την ανίχνευση τουλάχιστον 100 συμβάντων βαρυτικών κυμάτων, όλα δημιουργημένα από τη συγχώνευση πυκνών αντικειμένων όπως μαύρες τρύπες και αστέρες νετρονίων.

Το μέσο στο οποίο διαδίδονται είναι ο ίδιος ο χωροχρόνος και τα κύματα ταξιδεύουν με την ταχύτητα του φωτός προς όλες τις κατευθύνσεις, διαστέλλοντας και συστέλλοντας το χωροχρόνο με τρόπο τον οποίο μπορούμε να μετρήσουμε.

Η ανίχνευσή τους στη Γη είναι δύσκολη ειδικότερα στα μεγαλύτερα μήκη κύματος σε κλίμακα nanohertz τα οποία εκτείνονται για πολλά έτη φωτός. Ευτυχώς ζούμε σε ένα γαλαξία ο οποίος είναι πολύ μεγαλύτερος από τη Γη και εκπέμπει εξαιρετικά ακριβή σήματα τα οποία επηρεάζονται από τα nanohertz βαρυτικά κύματα, τα πάλσαρ. Αυτοί οι αστέρες νετρονίων περιστρέφονται τόσο γρήγορα που εκτοξεύουν από τους πόλους τους πίδακες φωτός στο φάσμα των ραδιοκυμάτων. Καθώς περιστρέφονται, αυτά τα ραδιοκύματα περνούν από τη Γη σαν ένας κοσμικός φάρος και επειδή ο χρονισμός τους είναι τόσο ακριβής, μπορούμε να τους χρησιμοποιήσουμε για να μετρήσουμε το πώς μεταβάλλεται ο χωροχρόνος καθώς περνούν τα βαρυτικά κύματα.

Οι ομάδες επιστημόνων μελέτησαν συνολικά 115 πάλσαρ επί 18 χρόνια. Μετά από πολλές αναλύσεις επιβεβαίωσαν πως το σήμα αυτό δεν προέρχεται από τα πάλσαρ ή κάποιο θόρυβο στα δεδομένα.

Έχουμε δουλειά ακόμα. Αυτό το αποτύπωμα πρέπει να γίνει πιο καθαρό, χρησιμοποιώντας περισσότερα δεδομένα για να επιβεβαιώσουν την ανίχνευση βαρυτικών κυμάτων. Αλλά σε κάθε περίπτωση είναι εκπληκτικό, επειδή περιμέναμε το αποτύπωμα να εμφανιστεί αργά στα δεδομένα μας όπως γίνεται με τις ανιχνεύσεις των πάλσαρ.

Οι επιστήμονες θα μπορέσουν να ξεχωρίσουν το σήμα των βαρυτικών κυμάτων, να μελετήσουν τα χαρακτηριστικά του και να βρουν πιθανώς την πηγή τους. Από εκεί και μετά θα έχουμε μία πολύ πιο λεπτομερή ματιά στις ιδιότητες των υπερμεγεθών μαύρων τρυπών.

Το να φανταστείς πως το σύμπαν είναι ουσιαστικά ένας άγριος ωκεανός διαστελλόμενου και συστελλόμενου σύμπαντος είναι καταπληκτικό. Οι υπερμεγέθεις μαύρες τρύπες είναι κοσμικοί κολοσσοί στην καρδιά των γαλαξιών, που τρέφονται με αέρια και διαταράσσουν τη δημιουργία αστεριών. Είμαι ενθουσιασμένος για ένα μέλλον όπου οι παρατηρήσεις πάλσαρ θα αποκαλύπτουν έναν αναλυτικό χάρτη βαρυτικών κυμάτων από ζεύγη υπερμεγεθών μαύρων τρυπών.

Τα περισσότερα papers αναμένουν δημοσίευση αλλά μπορείτε να βρείτε την κινεζική έρευνα στο Research in Astronomy and Astrophysics.