O κανόνας του 20% και η επιτυχία της Google

H Google αποτελεί σήμερα έναν από τους μεγαλύτερους και πιο πετυχημένους τεχνολογικούς γίγαντες. Τα προϊόντα και οι υπηρεσίες που έχει προσφέρει στο κοινό (πολλές φορές δωρεάν), αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής και της εργασίας εκατομμυρίων ανθρώπων ανά τον κόσμο. Πώς όμως κατάφερε να πετύχει όλες αυτές τις καινοτομίες; Πως μπόρεσαν οι υπάλληλοί της να συλλάβουν αυτές τις ιδέες και να τις υλοποιήσουν, όταν έχουν να κάνουν τόσα μέσα στον χρόνο εργασίας τους;

Εδώ ίσως βρίσκεται και το μυστικό το οποίο η Google δεν κρύβει άλλωστε. Η εταιρία αφήνει τους υπαλλήλους της να χρησιμοποιήσουν το 20% του χρόνου τους σε άλλα project που τους κεντρίζουν το ενδιαφέρον και είναι σχετικά με την Google εννοείται. Αυτό το 20% του χρόνου μπορεί να μεταφραστεί σε μια μέρα την εβδομάδα, ή τέσσερις ημέρες τον μήνα και σε κάποιες πολύ σπάνιες περιπτώσεις οι πιο ταλαντούχοι και δημιουργικοί είχαν στην διάθεση τους ακόμη και μήνες μέσα στο έτος, τους οποίους διέθεταν επάνω σε ιδέες που πίστευαν ότι θα αποδώσουν καρπούς.

Η εφαρμογή μιας τέτοιας φιλοσοφίας όχι μόνο οδήγησε σε ένα πιο υγιές περιβάλλον όπου όλοι εργάζονταν έχοντας κάποιο κίνητρο, αλλά προέκυψαν και κάποιες καινοτομίες που ως ένα βαθμό καθόρισαν την εταιρία και σήμερα αποτελούν μεγάλη πηγή εσόδων για αυτήν. Μέσα σε αυτόν τον “ελεύθερο χρόνο” δημιουργήθηκαν προϊόντα και υπηρεσίες όπως το Gmail, AdSense, Google Talk, Google news και άλλα.

Εκτός από ένα μέσο που θα αναδείκνυε την δημιουργικότητα και το ταλέντο των υπαλλήλων, ο χρόνος του 20% θα λειτουργούσε για να δώσει την αίσθηση της αξιοπρέπειας και της ελευθερίας στους υπαλλήλους όταν έπρεπε να αντιμετωπίσουν καταπιεστικούς managers. Οι managers θα προσπαθούσαν να βάλουν τους υπαλλήλους να εργαστούν επάνω σε θέματα που μπορεί να θεωρούνται πως έχουν προτεραιότητα σε συμβούλια που γίνονται μέσα στην εταιρία. Οι εργαζόμενοι όμως από την μεριά τους χρησιμοποιώντας τον άγραφο κανόνα του 20% θα μπορούσαν να πουν πως θα δώσουν το 100% του 80% του χρόνου τους σε ό,τι ήθελε ο manager, αφήνοντας χρόνο και για τις δικές τους ιδέες.

Όταν το 2004 οι μετοχές της εταιρίας διατέθηκαν στο κοινό, οι δύο ιδρυτές της Larry Page και Sergey Brin  αναφέρθηκαν σε αυτήν την φιλοσοφία λέγοντας τα εξής:

Ενθαρρύνουμε τους υπαλλήλους μας επιπρόσθετα στις τυπικές τους εργασίες να χρησιμοποιούν το 20% του χρόνου τους για να εργαστούν επάνω σε ό,τι πιστεύουν θα ωφελήσει την Google περισσότερο. Αυτό τους εξουσιοδοτεί να είναι πιο δημιουργικοί και καινοτόμοι. Πολλές από τις πιο σημαντικές μας εξελίξεις έγιναν με αυτόν τον τρόπο.

Το παράδειγμα της Google φαίνεται πως ακολούθησαν και άλλες εταιρίες μετά από αυτήν, βλέποντας πως μια τέτοια πρακτική έχει χειροπιαστά αποτελέσματα τόσο στην ψυχολογία των υπαλλήλων όσο και στις καινοτόμες ιδέες που καταλήγουν να παράγουν πλούτο. Μάλιστα αυτές οι εταιρίες δεν ήταν μικρές start ups αλλά γίγαντες όπως η Microsoft, η Apple ακόμη και το LinkedIn. Βέβαια αυτές οι εταιρίες δεν εφάρμοσαν κατά γράμμα το 20% της Google, αλλά προσπάθησαν να πάρουν τον πυρήνα της βασικής ιδέας και να τον εφαρμόσουν στις επιχειρήσεις τους η κάθε μία με ξεχωριστό τρόπο.

Τί γίνεται όμως σήμερα; Συνεχίζει η φιλοσοφία του 20% να εφαρμόζεται; Τα τελευταία χρόνια έχουν υπάρξει βάσιμες αναφορές πως η εφαρμογή του δεν είναι η ίδια όπως ήταν κάποτε. Μάλιστα αναφορές λένε πως αυτός ο ελεύθερος χρόνος έχει καταργηθεί εδώ και καιρό και αποτελεί πλέον έναν μύθο που περιβάλει την λειτουργία της εταιρίας. Πάντως είναι σίγουρο πως όταν ο Larry Page ανέλαβε σαν CEO το 2011 είχε πει ότι θα ανακατευθύνει πόρους σε πιο σημαντικά projects. Κάτι που εύκολα θα μπορούσε να μεταφραστεί ως το τέλος του 20% για την πλειοψηφία του προσωπικού.

Οι όποιες αναφορές ήθελαν την φιλοσοφία του 20% να πεθαίνει αντικρούστηκαν με μια πληθώρα σχολίων σε δημόσιες συζητήσεις στο διαδίκτυο από υποτιθέμενους εργαζόμενους της Google που ήθελαν να διατηρήσουν την ανωνυμία τους. Όλο αυτό έκανε την κατάσταση να δείχνει ακόμη πιο περίπλοκη σχετικά με το τι συνέβαινε στα αλήθεια στο εσωτερικό της εταιρίας. Άλλοι επενέβησαν για να δώσουν μια πιο ρεαλιστική εικόνα για την λειτουργία της Google λέγοντας πως πλέον δεν υπάρχει το 20% του χρόνου αλλά το 120%. Πράγμα το οποίο σημαίνει ότι ο οποιοσδήποτε μηχανικός ή υπάλληλος θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει την υπολογιστική υποδομή της εταιρίας για να δουλέψει σε ένα δικό του project στον ελεύθερο του χρόνο. Άλλοι υποστήριξαν πως η ελευθερία που είχαν κάποτε άρχισε να μειώνεται σταδιακά όταν η εταιρία άρχισε να επικεντρώνει τις προσπάθειες της σε ορισμένους τομείς. Σε αυτήν την περίπτωση εάν ο καθένας εργαζόταν σε κάτι άλλο μια ολόκληρη ημέρα την εβδομάδα αυτό θα σήμαινε μια τεράστια σπατάλη πόρων που θα ήταν αντιπαραγωγική.

Ότι και εάν συμβαίνει αυτήν την στιγμή στο εσωτερικό της Google ίσως να μην το μάθουμε και ποτέ. Οι τακτικές που έφεραν την εταιρία στην θέση που είναι τώρα, αν και πετυχημένες, ίσως να μην λειτουργούν όπως θα έπρεπε για να την πάνε στο επόμενο επίπεδο και να συνεχίσει να είναι επιτυχής. Θα έπρεπε οι εργαζόμενοι να έχουν στην διάθεση τους ελεύθερο χρόνο για να καινοτομούν; Ή οι ανώτεροι τους γνωρίζουν καλύτερα πως θα έπρεπε να κατανεμηθεί ο χρόνος τους; Πείτε μας την άποψη σας στα σχόλια.