A Hidden Life Review - Η ιστορία ενός ανυπότακτου ήρωα πολέμου

Στο ιστορικό πολεμικό δράμα A Hidden Life που προβλήθηκε και στο περσινό Φεστιβάλ των Καννών, αποσπώντας το βραβείο της Οικουμενικής Επιτροπής και το François Chalais Prize, στην καρέκλα του σκηνοθέτη κάθεται ο Terrence Malick (Knight of Cups, Days of Heaven, Badlands), με πρωταγωνιστές τους August Diehl (The Young Karl Marx, Inglourious Basterds, The Counterfeiters) και Valerie Pachner (Bad Luck).

Στο συγκεκριμένο έργο παίζουν επίσης οι: Matthias Schoenaerts (The Mustang, Disorder), Franz Rogowski (I Was at Home, But Transit), Tobias Moretti (Inspector Rex), Karl Markovics (The Counterfeiters), ενώ στη τελευταία κινηματογραφική τους εμφάνιση βλέπουμε τους ηθοποιούς Michael Nyqvist (Millennium movies, Mission: Impossible – Ghost Protocol, John Wick) και Bruno Ganz (Nosferatu the Vampyre, Wings of Desire).

Η όλη πλοκή εστιάζει στον Franz Jägerstätter (Diehl), έναν Αυστριακό αγρότη και πιστό Καθολικό ο οποίος αρνείται με τον οποιονδήποτε τρόπο να πολεμήσει για το Τρίτο Ράιχ κατά την διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Οδηγείται λοιπόν, μακριά από την οικογένειά του, κηρύσσεται ως αντιρρησίας συνείδησης και ξεκινά για αυτόν μία σειρά φρικτών βασανιστηρίων, ακολουθώντας η φυλάκιση και η εκτέλεσή του το 1943 από το φασιστικό καθεστώς του Χίτλερ.

Με την εν λόγω του δουλειά ο Terrence Malick προτιμά μία πιο σφιχτά δομημένη αφηγηματική φόρμα την οποία χτίζει με σημείο αναφοράς τη ζωή ενός υπαρκτού προσώπου, του Franz Jägerstätter, όπως προαναφέρθηκε, ενός άνδρα ο οποίος αργότερα αναγνωρίστηκε ως μάρτυρας της Καθολικής Εκκλησίας. Πρόκειται για ένα φιλμ μέσα από το οποίο ο σκηνοθέτης με έντονα ποιητική διάθεση διατυπώνει εμφατικά τα δικά του σχόλια πάνω στο κοινωνικοπολιτικό περικείμενο μίας σκοτεινής εποχής, αυτής του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, με την υπόθεση να την διατρέχει μία ιδιότυπη αναζήτηση για το θείο και τη δικαιοσύνη εμπλέκοντας μέσα σε αυτή ηθικά διλήμματα, υπαρξιακά αδιέξοδα, την σημασία της ελεύθερης σκέψης και την ευθύνη της προσωπικής επιλογής.

Ο δημιουργός νιώθει ως υποχρέωση το να ανατρέξει στην προσφορά αφανών ηρώων που πάλεψαν για ανώτερα ιδεώδη φτάνοντας στην υπέρτατη θυσία βάζοντας ο καθένας το λιθαράκι του στην προσπάθεια αντίστασης απέναντι στην αδικία, την άκρατη βία και το μίσος ακόμη και αν τα ονόματα αυτών δεν μνημονεύονται ένα ένα στις σελίδες της ιστορίας.

Στη ταινία αυτή, διαφαίνεται και πάλι η πρόθεσή του να κάνει λόγο για την αθωότητα που χάνεται μέσα σε μία κρίσιμη συγκυρία όπου κάποιος καλείται να αποφανθεί για την ανθρωπιά ή την αποκτήνωσή του πέρα από νόμους και άγραφους κώδικες, βρίσκοντας το θάρρος να αναμετρηθεί πρώτα με τον εαυτό του και να σηκώσει το βάρος αυτού που αποφάσισε. Ο Malick μεταξύ άλλων πέρα της κριτικής που ασκεί απέναντι στη μισαλλοδοξία, τον φανατισμό και τον φασισμό, καυτηριάζει την στάση “σιωπηλής” συνενοχής της Εκκλησίας όσον αφορά τον συμβιβασμό της με τα αυταρχικά και ανάλγητα παραγγέλματα των Ναζί.

Και εν προκειμένω, απαντάται σε μία θρησκευτικού και φιλοσοφικού τύπου αλληγορία η σύγκρουση ανάμεσα στον κόσμο της ύλης και του πνεύματος και το σχήμα «νόμῳ-φύσει», αλλά και τα δίπολα του καλού και του κακού, του ηθικού και του ανήθικου, αν και παρατηρεί κανείς ότι ορισμένα σημεία πλαισιώνονται από πολλούς συμβολισμούς, έναν υπέρμετρο λυρισμό και μία συναισθηματική φόρτιση που ξεχειλίζει παραπέμποντας ενίοτε σε εξιδανικεύσεις, σαν να “αγιοποιούν” τον κύριο δρώντα.

Ο Malick φαίνεται να επιμένει ότι ο διάλογος και η σύνδεση του ανθρώπου με την φύση εκπροσωπεί μία πιο ουσιαστική επικοινωνία με το μέσα του και με τους άλλους γύρω του, αφού φέρνει στην επιφάνεια κάτι αγνό που τον ημερεύει, τον διδάσκει, τον κάνει να συναισθάνεται και του προσφέρει εσωτερική πληρότητα. Από την άλλη, αυτό που επιβάλλεται από το ίδιο το άτομο ενέχει μέσα του το στοιχείο μίας επιταγής που στοχεύει στο να διαμορφώσει μία τεχνητή τάξη από την οποία απουσιάζει η αρμονία, ο σκοπός και το νόημα που ενυπάρχει στην πλάση.

Οι ειδυλλιακές και γλαφυρές εικόνες στην ύπαιθρο με φόντο τις Άλπεις, που απαθανατίζει ο φωτογραφικός φακός του Jörg Widmer συμβάλλουν στο να αναδείξουν την παραπάνω αντίθεση, εξαίροντας την υποδειγματική απλότητα, την ηρεμία και την απίστευτη ομορφιά του βίου που διάγει η οικογένεια του Franz, μία ιδεατά ισορροπημένη κανονικότητα την οποία θα του στερήσει ο πόλεμος. Έτσι, είναι ολοφάνερη η διαφορά ανάμεσα σε αυτό το τοπίο και σε εκείνο που έχει από εδώ και μπρος να αντιμετωπίσει μπροστά του ο Jägerstätter ως κρατούμενος.

Στο A Hidden Life, ο Malick προσκολλημένος σε μία δική του αιθέρια και ταυτόχρονα πομπώδη εικαστική κομψότητα, με την συνοδεία της υποβλητικής μελωδίας του μουσικοσυνθέτη James Newton Howard μας παρουσιάζει μία στοχαστική παραβολή, βραδυφλεγή σε ένταση και ρυθμό. Μας κρατάει σε μία μακρόσυρτη αναμονή σαν να μας προετοιμάζει σταδιακά για το μοιραίο τέλος του ήρωα που κατά την αιχμαλωσία του από τους Ναζί ζει καθημερινά την αγωνία της επιβίωσης και λαχταρά να γευτεί επιτέλους την λύτρωση με την παρήγορη ανάμνηση μίας κρυφής και ονειρεμένης ζωής που είχε κάποτε.

Βρείτε την ταινία στο IMDB