Super Mario Odyssey Review

Super Mario Odyssey Review

26 Οκτωβρίου 2017 12:57
Super Mario 128

Αν το καλοσκεφτούμε, ο αξιότιμος κύριος Mario Mario (ναι, το επίθετό του είναι Mario) που τόσο έντονα έχει συνδεθεί με την αγνή παιδικότητα του μέσου, είναι ουσιαστικά ένας μαθουσάλας του gaming. Η πρώτη του εμφάνιση, το μακρινό 1981 ως Jumpman στο Donkey Kong, τον κάνει, εν έτη 2017, ούτε λίγο, ούτε πολύ, τριάντα έξι χρονών. “Εντάξει βρε Γιώργο, τριάντα έξι, δεν τον λες και παππού, ούτε καν “μεγάλο”. Αν ήταν ποδοσφαιριστής, ακόμα θα έπαιζε”, σχολίασες από μέσα σου φίλε αναγνώστη, αλλά μπερδεύεσαι. Τριάντα έξι χρόνια στην ιλιγγιώδη εικονική ζωή των βιντεοπαιχνιδιών, είναι αιώνες ολόκληροι. Και αν δεν σε πείθω, σε προκαλώ να σκεφτείς άλλους στην ηλικία του που “ζούνε και βασιλεύουν” ακόμα, σε μια βιομηχανία που “ξεπερνάει” τους χαρακτήρες της πιο γρήγορα απ’ ότι αλλάζει προπονητές η μέση ελληνική ομάδα. Αυτός ο παππούς του μέσου λοιπόν, όχι απλά επιβιώνει αλλά δηλώνει σε κάθε του –τρισδιάστατη- εμφάνιση πιο φρέσκος και από τους νέους της εποχής. Ο χρόνος είναι ανίκητος βεβαίως, αλλά ο Mario μας δείχνει πως στο εικονικό σύμπαν, μπορεί να γίνει ασήμαντος. Πώς; Με την απόρριψη της στασιμότητας. Με κάθε νέο του παιχνίδι αναποδογυρίζει το “τραπέζι” και επαναπροσδιορίζεται, στροβιλίζοντας συχνά άναρχα αλλά πάντα φιξαρισμένος γύρω από μια σταθερά που αποτελεί και τον πυρήνα της προσωπικότητάς του: την απολαυστική και ενδιαφέρουσα κίνηση στο χώρο.

Γι’ αυτό, κάθε τίτλος του παρότι ξεχωριστός και ιδιαίτερος, δεν αποξενώνει το κοινό από τις προσδοκίες του. Γιατί ο πυρήνας παραμένει σταθερός. Κάθε “κανονικό” Mario χαρακτηρίζεται σχεδόν απόλυτα από αυτά τα δύο στοιχεία: την κίνηση και τον χώρο. Άλλοτε δίνοντας έμφαση στην πρώτη (βλέπε τα πιο “ανοικτά” και “ελεύθερα” Super Mario 64, Sunshine) και άλλοτε στον δεύτερο (βλέπε τα πιο “δομημένα” και “ενορχηστρωμένα” Galaxy, 3D World – Land) όμως, ουσιαστικά πάντα σε πλήρη αλληλεξάρτηση και στοχεύοντας στα ίδια αποτελέσματα. Από τη μία να κρατά τον παίκτη σε συνεχή κατάσταση λήψης αποφάσεων, αντίδρασης, παρατήρησης, πειραματισμού, εκτίμησης και εκτέλεσης, και από την άλλη, να τον διασκεδάζει με την πιο αγνή, παιδική έννοια,  καθ’ όλη την πορεία. Με δυο λόγια, προσπαθεί πάντα να κρατά τον παίκτη ενεργό και με ένα χαμόγελο στο πρόσωπο. Αυτό ακριβώς είναι και το Super Mario Odyssey, ένα “κέντημα” μηχανισμών κίνησης και πολυεπίπεδων λειτουργικών χώρων με μια φιλοδοξία που δεν είχαμε δει στη σειρά από τις μέρες του Galaxy.

Κίνηση

Αν είστε σαν κι εμένα, τότε αυτό το κομμάτι σας ενδιαφέρει πάρα πολύ και ενδέχεται να σας χαροποιήσει εξίσου. Μετά από τόσες ώρες με τον τίτλο, θεωρώ πως ο Mario του Odyssey είναι ο πιο απολαυστικός χαρακτήρας που έχω ελέγξει ποτέ σε παιχνίδι. Από το animation, την ταχύτητά, την εκτέλεση των κινήσεων, την ποικιλία του ρεπερτορίου, την απόκριση στις εντολές, μέχρι την φανταστική χρήση του HD rumble, που εδώ δείχνει την διαφορά του σε σχέση με την παραδοσιακή δόνηση, όλα έχουν μια “μεταξένια”,  “γλυκιά” υφή με την οποία δεν χορταίνεις να αλληλοεπιδράς. Αυτό που λαμβάνει πίσω ο παίκτης από τις ενέργειές του στον μοχλό, είναι από τις αρτιότερες οπτικό-ακουστικό-αισθαντικές αντιδράσεις που έχω βιώσει σε παιχνίδι. Επιπλέον, οι νέες κινήσεις του Mario όπως το roll και οι συνδυασμοί με το καπέλο, επιτρέπουν μια αδιάλειπτη αλληλουχία μεταξύ τους για μέγιστη ταχύτητα και… επίδειξη. Το ακόμα πιο εντυπωσιακό είναι πως με την ίδια λεπτομέρεια και καλλιτεχνία έχουν υλοποιηθεί και οι κινήσεις των περισσότερων μεταμορφώσεων του Mario, κάνοντας την περιήγηση στο παιχνίδι μια αισθητική απόλαυση από μόνη της. Εξίσου σημαντικό είναι πως η μεταμόρφωση, που γίνεται απλά πετώντας το καπέλο, πραγματοποιείται στιγμιαία και ομαλά και δεν επηρεάζει τον ρυθμό του παιχνιδιού (εκτός από αυτή του δεινοσαύρου που συνοδεύεται πάντα από έναν μάλλον αχρείαστο, μακρόσυρτο βρυχηθμό).

Πέρα από το κομμάτι της τεχνικής υλοποίησης λοιπόν, που είναι αριστουργηματική, το ρεπερτόριο του Mario σε συνδυασμό με όλες τις μεταμορφώσεις του, είναι μελετημένα λειτουργικό και ισορροπημένο. Όσοι φοβάστε μήπως επηρεάσουν το platform κομμάτι του Mario, ξελαφρώστε. Το παιχνίδι, πρώτον, έχει φροντίσει ώστε όλα να έχουν τις σωστές αναλογίες και, δεύτερον, δεν διαθέτει ούτε μια μεταμόρφωση που να υστερεί και να κοιτάς να αποφύγεις. Οπότε, η έμφαση είναι φυσικά και πάλι στα ακροβατικά του Mario, με τις μεταμορφώσεις να προσδίδουν μια πολύ ευχάριστη ποικιλία και εναλλαγή στον ρυθμό των πιστών αλλά και να διευρύνουν τις επιλογές εξερεύνησης και πειραματισμού, κάτι που είναι πολύ κομβικό για την σχεδιαστική φιλοσοφία του Odyssey. Όπως και στο Zelda, έτσι κι εδώ, μπορείς πραγματικά να πας όπου βλέπεις, αρκεί να βρεις τον τρόπο.

Χώροι

Η απόλαυση στην κίνηση είναι σημαντική αλλά παντελώς άχρηστη αν δεν υποστηρίζεται επαρκώς από ένα ενδιαφέρον level design. Το παιχνίδι είναι χωρισμένο σε βασίλεια που ουσιαστικά είναι μικροί κόσμοι τους οποίους ο παίκτης έχει την ελευθερία να εξερευνήσει όπως θέλει. Πατώντας πάνω στην φιλοσοφία που εισήγαγε  με επιτυχία το Mario 64, το Odyssey πηγαίνει όχι ένα, αλλά πολλά βήματα παραπέρα. Παρόλο που και εδώ, είναι έντονο το adventure στοιχείο, μέσα στους ανοικτούς αυτούς κόσμους, η Nintendo έχει καταφέρει να “σφηνώσει” λίγο απ’ όλα. Προκλήσεις παρατήρησης και εξερεύνησης, platforming, mini games, μικρούς platform γρίφους και δισδιάστατα retro κομμάτια. Τα τελευταία μάλιστα, παρόλο που δεν αναπτύσσονται πολύ λόγω χώρου, είναι εντυπωσιακά ενσωματωμένα πάνω στα τοιχώματα των πιστών και συνεισφέρουν ακόμα περισσότερο στην αίσθηση πληρότητας και ζωντάνιας κάθε κόσμου. Η πυκνότητα των ιδεών που συναντάται είναι εντυπωσιακή και κανένα βασίλειο δεν μοιάζει με το προηγούμενο, ενώ, ετοιμαστείτε και για ορισμένες αναπάντεχες εκπλήξεις. Όλα πατούν σε μια καινούργια σχεδιαστική ιδέα και έχουν διακριτή αισθητική και προσέγγιση. Το καθένα λοιπόν συνεισφέρει από κάτι φρέσκο και κανένα δεν μοιάζει περιττό ή τετριμμένο “γέμισμα”. Φυσικά, κάποια είναι πιο ενδιαφέροντα από άλλα, είναι λογικό.

Ωστόσο μόνο ένα κατά τη γνώμη μου, υστερεί σε σχέση με τα υπόλοιπα, όντας υπερβολικώς συμβατικά σχεδιασμένο. Κατά τα άλλα, οι πολύ στέρεες σχεδιαστικές αρχές της Nintendo κάνουν και εδώ το θαύμα τους. Το παιχνίδι έχει μια πολύ ομαλή ανάπτυξη των ιδεών του και παρόλο που αυτές είναι πολλές σε αριθμό, είναι πολύ έξυπνα κατανεμημένες και ο παίκτης δέχεται πάντα τόσα όσα μπορεί να αφομοιώσει με ευκολία. Το αν τώρα αυτές εξερευνώνται σε βαθμό εξάντλησης, δεν είμαι σε θέση να το κρίνω, το σίγουρο είναι πως εξερευνώνται αρκετά. Απλά αν παρουσιαστεί ξαφνικά ένα Odyssey 2 με ιδέες που δεν πρόλαβαν να υλοποιηθούν στο πρώτο, όπως έγινε με το Galaxy 2, δεν θα εκπλαγώ κιόλας. Τέλος, τα μαθήματα ή η επιρροή αν θέλετε καλύτερα, από το Breath of the Wild είναι εμφανή στον τρόπο που τα βασίλεια έχουν εστίες ενδιαφέροντος και κατευθύνουν με φυσικότητα την προσοχή του παίκτη, είτε σε μικρή (“κάτι περίεργο βλέπω εκεί”), είτε σε μεγάλη κλίμακα (“εκείνο φαίνεται πολύ σημαντικό”).

Γραφή

Όχι δεν σας κάνω πλάκα, θα ασχοληθώ και με το σενάριο για λίγο γιατί με εξέπληξε ευχάριστα. Φυσικά δεν έχει κάτι το ουσιαστικό να προσφέρει, μην γουρλώνετε τα μάτια σας. Παρόλα αυτά, είναι απόλυτα λειτουργικό και διαθέτει και μια ωραία ανατροπή που δεν περίμενα με τον χαρακτήρα της Peach, που σπάει πολύ όμορφα τον στερεοτυπικό της ρόλο. Η δουλειά του σεναρίου σε ένα παιχνίδι Mario δεν είναι φυσικά να φιλοσοφήσει, ούτε καν να διαθέτει λογική συνοχή (δεν διαθέτει), παρά μόνο να προσφέρει ένα διασκεδαστικό πλαίσιο που να εξυπηρετεί τις ιδέες του gameplay. Στο Odyssey λοιπόν, ο Bowser έχει απαγάγει την Peach για να την παντρευτεί με το ζόρι (φυσικά!) και όλο το παιχνίδι είναι η διαδικασία προετοιμασίας αυτού του γάμου. Στο κυνήγι του Bowser ο Mario θα ταξιδέψει από όλα τα βασίλεια. Πιο διασκεδαστικά από την τυπική ιστορία όμως, είναι η γραφή των χαρακτήρων που σφύζει από καλοπροαίρετο χιούμορ αλλά και το γεγονός πως όλο αυτό διαδραματίζεται στον κόσμο του Mario, οπότε, κάθε βασίλειο αποτελεί –συνήθως- και μια νύξη στην ιστορία της σειράς. Νομίζω όλοι όσοι μεγάλωσαν με τις περιπέτειες του στρουμπουλού υδραυλικού θα το εκτιμήσουν ιδιαίτερα και γενικότερα, το παιχνίδι, εκτός των άλλων, λειτουργεί και ως ένας υπέροχος φόρος τιμής σε ολόκληρη πορεία της σειράς και τους φίλους της.

Οικονομία

Το Odyssey, όπως τα περισσότερα Mario, είναι ουσιαστικά ένα “collectathon”, οπότε η εσωτερική οικονομία των αντικειμένων που συλλέγεις, έχει σημασία. Ή μήπως όχι; Η Nintendo, σοφά κατά τη γνώμη μου, έχει εφαρμόσει μια μινιμαλιστική προσέγγιση στον αριθμό των διαφορετικών collectables, με τον αριθμό τους να είναι μόλις 3. Power Moons, μωβ νομίσματα και τα απλά, κλασικά νομίσματα. Τα Power Moons, που είναι και τα σημαντικότερα στο παιχνίδι γιατί μέσω αυτών αποκτά τη δυνατότητα ο παίκτης να πάει στα επόμενα βασίλεια, βρίσκονται παντού και είναι η ανταμοιβή για οποιαδήποτε μικρό ή μεγάλο επίτευγμα. Στην αρχή, δεν σας κρύβω πως μου φάνηκε άστοχη αυτή η επιλογή. Γιατί να παίρνω την ίδια ανταμοιβή είτε βρω απλά το μαγαζί του κάθε βασιλείου (υπάρχει ένα power moon προς αγορά σε κάθε βασίλειο, για να βεβαιωθεί το παιχνίδι πως θα το αναζητήσεις, υποθέτω), είτε ολοκληρώσω ένα δύσκολο platform κομμάτι; Εν τέλει όμως πείστηκα πως αυτή η εξισορρόπηση στην ανταμοιβή είναι σημαντική ώστε να μην “κρίνεται” από το παιχνίδι κάποια προσέγγιση παιξίματος. Θέλει ο παίκτης περισσότερο να εξερευνεί και να ανακαλύπτει, χωρίς να εμπλέκεται πολύ με δύσκολο platforming; Μπορεί να το κάνει και πάλι να δει τους τίτλους τέλους.

Με αυτόν τον τρόπο νομίζω, παραμένει φιλικό και προς τις μικρότερες ηλικίες, ιδίως από τη στιγμή που οι ζωές έχουν πια καταργηθεί και ο θάνατος τιμωρείται πολύ ελαφρά με μια μικρή αφαίρεση νομισμάτων, που όπως καταλαβαίνετε, βρίσκονται σε αφθονία στα περιβάλλοντα. Τα μωβ νομίσματα από την άλλη λειτουργούν σαν ανταμοιβή για τους λίγο πιο μυημένους παίκτες, αφού η τοποθεσία τους συνήθως απαιτεί να βγει ο παίκτης από το “φιξ” μονοπάτι, να είναι πιο παρατηρητικός και τολμηρός. Γενικότερα, θεωρώ πως το παιχνίδι κάνει μια εξαιρετική δουλειά με την δυσκολία, αφήνοντας τον παίκτη ουσιαστικά να καθορίζει την πρόκλησή του (τι θα συλλέξει και πώς), χωρίς να του επιβάλλει πολλά πράγματα. Σε αυτό βοηθάει πάρα πολύ ο τρόπος που είναι στημένη η οικονομία αλλά και διάφορα άλλα στοιχεία του gameplay όπως οι μεταμορφώσεις, που λειτουργούν πολλές φορές ως ένα πιο εύκολο “μονοπάτι”. Μοναδικό μου παράπονο στο στήσιμο της δυσκολίας, αφορά στην αποθήκευση των collectables ακόμα και όταν ο παίκτης πεθαίνει την αμέσως επόμενη στιγμή. Αυτό το σύστημα, ευνοεί έναν “αυτοκτονικό” τρόπο παιξίματος και καταρρίπτει ουσιαστικά την πρόκληση και τον σχεδιασμό. Μπορείς δηλαδή απλά να πηδήξεις, να πάρεις τα νομίσματα και να πεθάνεις χωρίς να υπάρξει η παραμικρή συνέπεια. Η αλήθεια είναι πως προσπάθησα να σκεφτώ μια εναλλακτική προσέγγιση σε αυτό το πρόβλημα και οδηγήθηκα σε άλλου είδους προβλήματα. Ωστόσο, οφείλω να το αναφέρω.

Αισθητική

Το παιχνίδι είναι πανέμορφο. Και η ομορφιά του δεν πηγάζει από τα υψηλής ανάλυσης textures ή τα ατελείωτα πολύγωνα αλλά από την ζωντάνια που εκπέμπουν οι πολύχρωμοι κόσμοι του και από το art direction που του χαρίζει μια πολύ ιδιαίτερη προσωπικότητα, ξεφεύγοντας μάλιστα πολλές φορές με επιτυχία από τα παραδοσιακά πλαίσια στα οποία κινούνται αισθητικά τα παιχνίδια Mario. Θα ήθελα ιδιαίτερα να τονίσω την υπέροχη δουλειά που έχει γίνει στον σχεδιασμό των χαρακτήρων, εχθρών και μη, που είναι όλοι τους ένας και ένας. Εκφραστικοί και γεμάτοι προσωπικότητα (όση λίγη χρειάζεται).  Όχι πως και από τεχνικής απόψεως, δεν εντυπωσιάζει βέβαια. Για την κλίμακά του αλλά και για τα 60 fps που “τρέχει”, διαθέτει ορισμένα πραγματικά εντυπωσιακά οπτικά στοιχεία. Μοναδικό ίσως παράπονο, η αισθητή πτώση στην ποιότητα των γραφικών, όταν μεταφέρεται στην οθόνη του Switch. Ενώ, παραμένει εντυπωσιακό ως ένα πλήρως φορητό Mario τέτοιου βεληνεκούς, η απουσία οποιασδήποτε τεχνικής anti-aliasing γίνεται πολύ έντονα αισθητή, καθιστώντας ξεκάθαρα ιδανικότερη οθόνη παιξίματος, την τηλεόραση.

Το παιχνίδι

Καλά όλα αυτά, αλλά δεν σας έχω μιλήσει για το παιχνίδι ως σύνολο, ως εμπειρία. Πώς δένουν όλα αυτά και πως έχει στηθεί η δομή του. Μέχρι τον τερματισμό, το Odyssey είναι μια απολαυστική και ξένοιαστη περιπέτεια. Έχει φανταστικό ρυθμό και, χωρίς υπερβολή, ανά δεκάλεπτο θα κάνετε και κάτι το διαφορετικό. Διαφορετική μεταμόρφωση, διαφορετικός μηχανισμός, διαφορετικό βασίλειο, εχθροί, bosses και πάει λέγοντας. Το παιχνίδι “τρέχει” με έναν ξέφρενο και απολαυστικό ρυθμό, χωρίς υψηλή πρόκληση ή οτιδήποτε άλλο που να βάζει φρένο στις εξελίξεις. Όταν τώρα, πέσουν οι τίτλοι τέλους, το Odyssey, όπως και τα περισσότερα Mario, μεταμορφώνεται σε κάτι διαφορετικό. Εκεί, ξεκινάει κατά τη γνώμη μου, το πραγματικό παιχνίδι. Οι κόσμοι εμπλουτίζονται με νέες προκλήσεις και πλέον ο παίκτης είναι σε θέση να τους εξερευνήσει με την ησυχία του είς βάθος. Και πιστέψτε με, ο σχεδιασμός του είναι πραγματικά πολυεπίπεδος.

Αρκετές δραστηριότητες είναι σταθερές σε όλα τα βασίλεια αλλά δεν καταντάνε κουραστικές για τον απλούστατο λόγο πως στηρίζονται στο μεγαλύτερο προτέρημα του τίτλου: την κίνηση. Λόγου χάρη, μια από τις αγαπημένες μου δραστηριότητες είναι οι αγώνες δρόμου που προκαλούν τον παίκτη να χρησιμοποιήσει όλο το ρεπερτόριο κινήσεων του Mario για να φτάσει όσο πιο γρήγορα μπορεί στον τερματισμό. Μέσα από αυτές, άρχιζα να αλλάζω εντελώς τον τρόπο που κινούμουν και αποτελούν πρακτικά και μικρά tutorials για έναν πιο εξελιγμένο τρόπο παιχνιδιού. Μοναδική “ευκολία” που μπορώ να εντοπίσω στον σχεδιασμό του, είναι πως πολλές από τις προκλήσεις σε μεταφέρουν σε έναν άλλο χώρο που βρίσκεται αυθαίρετα “κάπου” και δεν είναι ουσιαστικά ενσωματωμένοι με κάποιον λογικό τρόπο στα βασίλεια. Βέβαια, για να είμαι δίκαιος, δεν είναι η πρώτη φορά που τέτοιες περιοχές εμφανίζονται σε παιχνίδι Mario και το προτέρημά τους είναι πως δεν δεσμεύονται από την εκάστοτε θεματική των κόσμων, οπότε μπορούν να “ξεφύγουν” και να ενστερνιστούν οποιαδήποτε τρελό-ιδέα κατέβει στο μυαλό των δημιουργών. Οπότε, ότι χάνεται σε λογική συνοχή (που δεν μας πολύ-νοιάζει έτσι και αλλιώς στα Mario), κερδίζεται σε φαντασία και ποικιλία.

Συνοψίζοντας : “Youth has no age” (η “νεότητα” δεν έχει ηλικία) έλεγε ο Pablo Picasso και ο Mario το αποδεικνύει εμφατικά στο δικό του εικονικό σύμπαν, με κάθε νέο τίτλο του. Το Super Mario Odyssey είναι ένα υπέροχο συνονθύλευμα ιδεών, μηχανισμών και φαντασίας, σε ένα πακέτο τεχνικής και αισθητικής υλοποίησης που αγγίζει την τελειότητα. Και παρέα με τον Mario, κλέβουμε και εμείς λίγο από την απαστράπτουσα αιώνια νιότη του.
Box Art
Tested on : Nintendo Switch
Developer : Nintendo EPD
Publisher : Nintendo
Distributor : CD Media
Available for : Nintendo Switch
Release date : 2017-10-27