Επιστήμονες γύρισαν 30 χρόνια πίσω το ρολόι σε ανθρώπινα κύτταρα δέρματος

Επιστήμονες κατάφεραν να γυρίσουν πίσω το χρόνο και να κάνουν κύτταρα δέρματος να συμπεριφέρονται σαν να ήταν 30 χρόνια νεότερα. Πριν παρασυρθούμε για να ελπίζουμε σε μία μυθική πηγή νεότητας, να τονίσουμε πως η έρευνα βρίσκεται σε πολύ αρχικά στάδια. Ωστόσο η νέα τεχνική μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο στην ιατρική, αντιστρέφοντας μερικές καταστροφικές επιπτώσεις που δημιουργεί στα σώματά μας η γήρανση.

Η έρευνα βασίστηκε στη δουλειά του κατόχου Νόμπελ, Shinya Yamanaka, ο οποίος κατάφερε το 2007 να μετατρέψει κανονικού τύπου κύτταρα σε βλαστοκύτταρα τα οποία μπορούν να αναπτυχθούν σε οποιοδήποτε τύπου κυττάρου. Έτσι εδώ, τα ανθρώπινα κύτταρα δέρματος αναπρογραμματίστηκαν για να γίνουν βιολογικά νεότερα, ενώ διατήρησαν τη λειτουργία των κυττάρων του δέρματος.

Η κατανόησή μας για τη γήρανση σε μοριακό επίπεδο έχει εξελιχθεί την τελευταία δεκαετία, αποκαλύπτοντας τεχνικές που επιτρέπουν στους ερευνητές να μετρήσουν τις βιολογικές αλλαγές στα ανθρώπινα κύτταρα που σχετίζονται με την ηλικία. Μπορέσαμε να το εφαρμόσουμε αυτό στο πείραμά μας για να διαπιστώσουμε την έκταση του αναπρογραμματισμού που πέτυχε η νέα μέθοδος.

Μέσα σε 13 μέρες η αναστροφή της ηλικίας του κυττάρου επετεύχθει και σταμάτησε λίγο πριν να επιτευχθεί το επίπεδο του βλαστοκυττάρου, επιτρέποντας στο κύτταρο να διατηρήσει την αρχική ταυτότητά του και λειτουργία.

Η παραγωγή κολλαγόνου είναι μία από τις κύριες λειτουργίες των κυττάρων του δέρματος και στο πείραμα διαπιστώθηκε πως τα αναπρογραμματισμένα κύτταρα παρήγαγαν περισσότερο κολλαγόνο ακόμα και από αυτά που δεν είχαν υποστεί αναπρογραμματισμό και λειτουργούσαν ως ομάδα ελέγχου στο πείραμα.

Αποδείξαμε πως τα κύτταρα μπορούν να αναγεννηθούν χωρίς να χάσουν τη λειτουργία τους και πως η αναγέννηση μπορεί να επαναφέρει τη λειτουργικότητα σε γηραιά κύτταρα. Το γεγονός πως είδαμε μία αναστροφή στους δείκτες γήρανσης στα γονίδια που σχετίζονται με ασθένειες, είναι ιδιαίτερα υποσχόμενο για το μέλλον αυτής της μεθόδου.

Ένα από τα επόμενα βήματα θα είναι να εφαρμόσουν την τεχνική και σε άλλου τύπου κύτταρα στο σώμα για να βεβαιωθούν πως η διαδικασία είναι απόλυτα ασφαλής, πριν μεταφέρουν το πείραμα από το εργαστήριο σε κλινικές δοκιμές.

Στο τέλος θα μπορέσουμε να βρούμε τα γονίδια που αναγεννούν χωρίς αναπρογραμματισμό και να στοχεύσουμε ειδικά εκείνα για να μειώσουμε τις επιπτώσεις της γήρανσης. Αυτή η προσέγγιση μας υπόσχεται σημαντικές ανακαλύψεις που μπορούν να ανοίξουν έναν καταπληκτικό θεραπευτικό ορίζοντα.

Η έρευνα δημοσιεύτηκε στο eLife.