Πότε το binge-watching μπορεί να γίνει πραγματικός εθισμός;

Ο όρος binge-watch προτάθηκε το 2013 ως λέξη της χρονιάς στο Oxford English Dictionary, έχασε όμως την πρωτιά από την selfie. Ο τηλεοπτικός μαραθώνιος είναι η πιο κοντινή μετάφραση του όρου στα Ελληνικά και ένα μεγάλο ποσοστό των συνδρομητών streaming υπηρεσιών επιδίδονται σε αυτό κάθε φορά που κυκλοφορούν επεισόδια των αγαπημένων τους σειρών, τελειώνοντας πολλές φορές μία ολόκληρη σεζόν σε μία μέρα. Πότε όμως το binge-watching ξεκινά να είναι προβληματικό και να εξελίσσεται σε εξάρτηση;

Ενώ δεν έχει αναγνωριστεί επίσημα στα ψυχιατρικά εγχειρίδια ως εξάρτηση, η έρευνα στον τομέα αυτό μεγαλώνει. Μία πρόσφατη έρευνα από την Πολωνία μελέτησε 645 νεαρούς ενήλικες όπου όλοι δήλωσαν πως παρακολουθούν τουλάχιστον δύο επεισόδια στη σειρά. Οι συμμετέχοντες κλήθηκαν να απαντήσουν σε ένα ερωτηματολόγιο με ερωτήσεις όπως “πόσο συχνά παραμελείς τα καθήκοντά σου για να δεις σειρές;”, “πόσο συχνά νιώθεις λυπημένος ή νευριασμένος που δεν μπόρεσες να δεις τη σειρά σου;” και “πόσο συχνά παραμελείς τον ύπνο σου για να κάνεις binge-watching;”.

Οι επιστήμονες εντόπισαν την προβληματική συχνότητα binge-watching σε άτομα που είχαν δυσκολία αυτοελέγχου, έλλειψη σχεδιασμού, παρακολουθούν για να ξεχαστούν και να δραπετεύσουν από τα προβλήματά τους ή απλά για να μη νιώθουν μόνοι. Βρήκαν επίσης ότι όσο πιο μεγάλα ήταν τα συμπτώματα άγχους και κατάθλιψης τόσο πιο προβληματικό ήταν το binge-watching.

Ο τρόπος που προτείνουν για να σπάσετε αυτή τη συνήθεια, είναι να σταματήσετε να βλέπετε το επεισόδιο στη μέση του, μιας και είναι πολύ δύσκολο να σταματήσετε την παρακολούθηση όταν τελειώσει το επεισόδιο, αφού τα περισσότερα τελειώνουν με ένα cliff-hanger. Πρέπει επίσης να θεσπίσετε ρεαλιστικά ημερήσια όρια. Για παράδειγμα δυόμιση ώρες την ημέρα σε εργάσιμη και 5 ώρες το σαββατοκύριακο. Σημαντικό επίσης είναι να παρακολουθήσετε τη σειρά σας μόνο ως ανταμοιβή στον εαυτό σας, επειδή ολοκληρώσατε τις εργασίες σας και τις κοινωνικές υποχρεώσεις σας.

Τονίζουν μάλιστα πως η διαφορά μίας υγιούς συνήθειας και της εξάρτησης, είναι πως η πρώτη προσθέτει εμπειρίες στη ζωή σας ενώ η δεύτερη τις αφαιρεί. Σε κάθε περίπτωση, κάθε συμπεριφορά εξάρτησης είναι απλά σύμπτωμα άλλων προβλημάτων για τα οποία πρέπει να αναζητήσετε επαγγελματική ψυχιατρική βοήθεια.

Η έρευνα αναρτήθηκε στο Frontiers in Psychiatry.