Νεκροπλανητολογία: Ο πιο παράξενος τομέας της αστρονομίας που έχετε ακούσει

Οι εξωπλανήτες είναι μακρινοί, μικροί και σκοτεινοί, δυσκολεύοντας την παρατήρησή τους και ιδίως την παρατήρηση των επιφανειών τους. Οι επιστήμονες βρήκαν όμως έναν τρόπο να “δουν” τους βραχώδεις κόσμους, οι οποίοι περιλαμβάνουν ορυκτά τόσο εξωτικά που αναγκάστηκαν να εφεύρουν νέες κατηγορίες, μιας και δεν υπάρχουν πουθενά στο Ηλιακό σύστημα. Η μέθοδος αυτή περιλαμβάνει την ανάλυση λευκών νάνων οι οποίοι “μολύνονται” από τα ορυκτά των πλανητών και των αστεροειδών που έχουν πέσει σε αυτά. Η μελέτη αυτών των κατεστραμμένων εξωπλανητών ονομάζεται νεκροπλανητολογία.

Οι λευκοί νάνοι είναι η εξέλιξη άστρων όπως ο Ήλιος όταν φτάνει στο τέλος της ζωής του, με τον πυρήνα να καταρρέει σε έναν υπερ-πυκνό αντικείμενο, ενώ το εξωτερικό μέρος του εκτείνεται στο αστρικό σύστημα ως μία τεράστια φυσαλίδα καυτών αερίων. Οι εξωπλανήτες διαλύονται από το βαρυτικό πεδίο του άστρου και τα κομμάτια τους πέφτουν στο άστρο. Όταν συμβαίνει αυτό, τα χημικά στοιχεία των εξωπλανητών ενσωματώνονται στο άστρο αλλάζοντας το φως που εκπέμπει. Τότε οι επιστήμονες μπορούν να αναλύσουν το φως και να βρουν στοιχεία τα οποία δε θα έπρεπε κανονικά να βρίσκονται στην ατμόσφαιρα ενός λευκού νάνου.

Γεωλόγοι και αστρονόμοι από τις ΗΠΑ ανέλυσαν 23 λευκούς νάνους, όλοι σε απόσταση μικρότερη των 650 ετών φωτός από τον Ήλιο. Σε όλες τις παρατηρήσεις, βρέθηκε η παρουσία ασβεστίου, μαγνησίου, σιδήρου και πυριτίου. Επειδή οι λευκοί νάνοι είναι τόσο πυκνοί, τα βαρύτερα στοιχεία όπως αυτά δε θα έπρεπε να είναι παρόντα στην ατμόσφαιρα αλλά στο εσωτερικό του άστρου, όπου δε θα ήταν ανιχνεύσιμα. Έτσι, η παρουσία τους υποδεικνύει πρόσφατη πρόσμιξη από βραχώδες υλικό.

Ενώ μερικοί εξωπλανήτες που βρίσκονταν κάποτε σε τροχιά γύρω από αυτούς τους λευκούς νάνους φαίνονται παρόμοιοι με τη Γη, οι περισσότεροι έχουν ορυκτά που είναι εξωτικά στο Ηλιακό μας σύστημα. Δεν έχουμε αντίστοιχα πετρώματα στο Ηλιακό σύστημα.

Οι ερευνητές δημιούργησαν νέες ονομασίες για να κατηγοριοποιήσουν αυτά τα ορυκτά όπως quartz pyroxenites, quartz orthopyroxenites, periclase dunites, periclase wehrlites, και periclase clinopyroxenites.

Μερικοί τύποι πετρωμάτων θα διαλύονταν στο νερό και θα επηρέαζαν το πώς αναπτύσσονται οι ωκεανοί. Άλλοι λιώνουν σε πολύ χαμηλότερες θερμοκρασίες παράγοντας παχύτερο φλοιό από τα πετρώματα της Γης και κάποιοι είναι ασθενέστεροι επιτρέποντας την ανάπτυξη τεκτονικών πλακών. Η μελέτη εξωπλανητών μας οδηγεί σε αναπάντητες έως τώρα ερωτήσεις για το λόγο που η Γη είναι τόσο διαφορετική από τους κοντινούς της πλανητικούς γείτονες και το αν τέτοιες αντιθέσεις είναι τυπικές ή αναπόφευκτες.

Η μελέτη δημοσιεύτηκε στο Nature Communications.