Όταν ένα ρομπότ μας κοιτά στα μάτια κάτι αλλάζει στον εγκέφαλό μας

Όταν ξέρουμε πως κάποιος μας κοιτά, είναι πολύ δύσκολο να τον αγνοήσουμε και να προσποιηθούμε πως είμαστε μόνοι. Αυτό φαίνεται πως ισχύει είτε μιλάμε για ζωντανό ον, είτε όχι. Μία νέα έρευνα είχε ως αντικείμενο μελέτης ανθρώπους οι οποίοι έπαιζαν ένα παιχνίδι απέναντι από ένα ρομπότ. Διαπιστώθηκε λοιπόν, πως αν κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού το ρομπότ σήκωνε το κεφάλι και κοιτούσε στα μάτια τον παίκτη, επηρέαζε τη συμπεριφορά του και τη στρατηγική του στο παιχνίδι.

Ο άνθρωπος παίκτης ήταν συνδεδεμένος με συσκευή ηλεκτροεγκεφαλογραφήματος (EEG) και στο πείραμα συμμετείχαν 40 παίκτες. Απέναντί τους είχαν το ανθρωποειδές ρομπότ iCub και έπαιζαν το παιχνίδι Chicken σε μία οριζόντια οθόνη υπολογιστή. Στο παιχνίδι, δύο αυτοκίνητα βρίσκονται σε πορεία σύγκρουσης. Λίγο πριν τη σύγκρουση, το παιχνίδι παγώνει και ο άνθρωπος πρέπει να κοιτάξει το ρομπότ, το οποίο με τη σειρά του είτε θα τον κοιτάξει επίσης είτε θα αποστρέψει το βλέμμα του. Έπειτα ο άνθρωπος πρέπει να αποφασίσει αν θα αφήσει το αυτοκίνητο να συνεχίσει σε ευθεία πορεία ή θα του επιτρέψει να στρίψει στο πλάι.

Τα αποτελέσματα έδειξαν πως όταν το ρομπότ κοιτούσε τον άνθρωπο, ακόμα κι αν δεν επηρέαζε την επιλογή του, επηρέαζε το χρόνο στον οποίο θα έπαιρνε αυτήν την απόφαση, αυξάνοντάς τον.

Αν το ρομπότ σάς κοιτάξει τη στιγμή που πρέπει να πάρετε την απόφαση, θα δυσκολευτείτε να πάρετε απόφαση. Ο εγκέφαλός σας θα χρειαστεί να εφαρμόσει πολύπλοκες διαδικασίες για να προσπαθήσει να “αγνοήσει” το βλέμμα του ρομπότ. Επιβεβαιώνοντας τις υποθέσεις μας, οι καθυστερημένες απαντήσεις μετά το αμοιβαίο βλέμμα, υποδεικνύουν πως το αμοιβαίο βλέμμα εμπλέκει υψηλότερου επιπέδου γνωστικές λειτουργίες, για παράδειγμα την ανάλυση των επιλογών του iCub ή υψηλότερο βαθμό καταπίεσης του βλέμματος που πιθανώς να αποσπά τον άνθρωπο, κάτι το οποίο ήταν άσχετο με την εργασία.

Η αλλαγή στη συμπεριφορά του ανθρώπου ήταν σύμφωνη με την αλλαγή στη δραστηριότητα των νευρώνων που ονομάζεται συγχρονισμένη δραστηριότητα alpha. Επιπλέον, στο σύνολο του παιχνιδιού, η επιλογή αποστροφής του βλέμματος από το iCub οδηγούσε τους παίκτες σε πιο συγκεντρωμένη επίδοση χωρίς περισπασμούς.

Τα ρομπότ θα είναι όλο και περισσότερο παρόντα στην καθημερινή μας ζωή. Για αυτό είναι σημαντικό να καταλάβουμε όχι μόνο τις τεχνολογικές πλευρές του ρομποτικού σχεδιασμού, αλλά και την ανθρώπινη πλευρά των αλληλεπιδράσεων ανθρώπου-ρομπότ… πώς ο ανθρώπινος εγκέφαλος επεξεργάζεται τα σήμερα συμπεριφοράς που δέχεται από τα ρομπότ.

Η έρευνα δημοσιεύτηκε στο Science Robotics.