Η ουδετερότητα του διαδικτύου

Πριν μερικούς μήνες, υπήρχε στην επικαιρότητα το θέμα της ουδετερότητας του Internet (net neutrality). Απασχολούσε τους πάντες, κανάλια, εφημερίδες, sites στο Internet, αλλά λίγοι καταλάβαιναν περί τίνος πρόκειται. Η ελλιπής πληροφόρηση για το θέμα, το έκανε να φαντάζει πως κάποιος θέλει να μας πάρει το Internet ή να μας χρεώνει για την πρόσβαση σε αυτό. Γι αυτό το λόγο και επειδή και εγώ δεν καταλάβαινα τι ακριβώς συμβαίνει, αποφάσισα να ψάξω πληροφορίες για το θέμα και να σας τις προσφέρω εδώ, στους Unboxholics, για να μάθουμε μαζί. Μετά από άντληση πληροφοριών από άπειρα ξένα ειδησεογραφικά και τεχνολογικά site, νομίζω πως βρήκα την άκρη του νήματος και θα προσπαθήσω να σας τα μεταφέρω όσο πιο απλά γίνεται για να ξετυλίξουμε το κουβάρι που λέγεται "Internet".

Τι είναι η ουδετερότητα του διαδικτύου;

Να ξεκινήσουμε από τα βασικά. Η ουδετερότητα του διαδικτύου ή net neutrality είναι η αρχή σύμφωνα με την οποία οι πάροχοι Internet (ISPs) όπως η AT&T, Verizon, ΟΤΕ, Forthnet, αλλά και οι κυβερνήσεις χωρών, πρέπει να χειρίζονται όλη την κίνηση του Internet το ίδιο και χωρίς διακρίσεις. Δεν μπορεί ο πάροχος δηλαδή, να μπλοκάρει ή να μειώνει την ταχύτητα των τοπικών του δικτύων βάσει των χρηστών που απευθύνεται, ούτε και να τροποποιεί τις υπηρεσίες του βασισμένος στον τύπο αρχείων που διακινείται.

Η ιστορία

Για πάνω από μια δεκαετία, υποστηρικτές της ουδετερότητας απαιτούν από τον FCC (Federal Communications Commission) να θεσπίσει νόμους που θα εξασφαλίζουν την πρόσβαση του κόσμου στο Internet και τις υπηρεσίες του, έναντι της εξουσίας των ISPs (Internet Service Providers). Το μόνο που κατάφερε να επιτευχθεί το 2005 ήταν μια κατευθυντήρια γραμμή για ένα ελεύθερο και ανοιχτό Internet αλλά σε καμία περίπτωση κάποιος κανονισμός ή νόμος. Ο FCC προσπάθησε να εφαρμόσει αυτές τις αρχές όταν το 2008 έκανε μήνυση στον πάροχο Comcast, κατηγορώντας τον πως μείωνε την ταχύτητα στο BitTorrent, το διάσημο πρόγραμμα διαμοιρασμού αρχείων.

Το 2010 η υπόθεση έπεσε στο κενό καθώς μια απόφαση από ομοσπονδιακό εφετείο έκρινε πως ο FCC δεν είχε δικαίωμα να μηνύσει την Comcast. Την ίδια χρονιά έγινε ακόμα μια προσπάθεια για να νομοθετηθεί η ουδετερότητα του διαδικτύου από τους προσφάτως εκλεγέντες Δημοκρατικούς και μετά από συνομιλίες του FCC με παρόχους όπως η Verizon αλλά και εταιρίες Internet όπως η Google, ψηφίστηκε ο πρώτος κανονισμός Open Internet. Κατηγορήθηκε, όμως, από πολλούς καθώς άφηνε παράθυρο για μια "λωρίδα ταχείας κυκλοφορίας" προς πώληση. Και ερχόμαστε στον Ιανουάριο του 2014 όπου το Δικαστήριο Εφέσεων των Ηνωμένων Πολιτειών, μαζί με τη Verizon ανέτρεψε τον κανονισμό του FCC για Open Internet. Έτσι δημιουργήθηκε το νομοθετικό κενό το οποίο προσπάθησε να καλύψει ο FCC τον Απρίλιο με νέα πρόταση, η οποία έφερε πάλι την αντίδραση του κόσμου και διαφόρων οργανώσεων με τον FCC να θέτει από τις 15 Μαΐου την πρόταση του προς ανοιχτή διαπραγμάτευση.

Στις 15 Ιουλίου λήγει η περίοδος προτάσεων τις οποίες μπορεί να καταθέσει ο οποιοσδήποτε εδώ, ενώ θα χρειαστεί μέχρι τις 10 Σεπτεμβρίου για να εξετάσει την πλημμύρα των προτάσεων. Ελπίζει πως μέχρι το τέλος του έτους θα υπάρξει ψηφοφορία επί του θέματος. Στην Ευρώπη έχει ήδη περιοριστεί η δύναμη των ISPs με την Ευρωπαϊκή Ένωση να ψηφίζει κατά του ελέγχου των ISPs στην ταχύτητα περιεχομένου Internet. Βέβαια απομένει να ψηφιστεί και να γίνει νόμος κάθε κράτους της E.E., κάτι που θα πάρει πολύ καιρό.

Τι είναι η "λωρίδα ταχείας κυκλοφορίας" στο Internet;

Η ιδέα της γρήγορης λωρίδας ή της επί πληρωμής παραχώρησης προτεραιότητας, βασίζεται στην επιλεκτική μεταχείριση της ταχύτητας του δικτύου σε ώρες αιχμής. Σκεφτείτε το Internet σαν ένα αυτοκινητόδρομο και τα πακέτα δεδομένων σαν αυτοκίνητα. Σε περιπτώσεις κίνησης οι επί πληρωμή γραμμές θα μπορούν να χρησιμοποιούν την λωρίδα ταχείας κυκλοφορίας, διατηρώντας την υπηρεσία τους αναλλοίωτη. Αυτό είναι πιο σημαντικό για υπηρεσίες που είναι ευαίσθητες στην καθυστέρηση όπως video ή audio. Όταν τα πακέτα δεδομένων δε φτάνουν στην ώρα τους ή με τη σωστή σειρά για ένα video, βλέπουμε τα παγώματα, το buffering, ενώ αν χάνονται πακέτα το video παρουσιάζει pixelation, όπου κομμάτια της εικόνας λείπουν ή εμφανίζονται ως μεγάλα τετράγωνα. Μια δυσάρεστη κατάσταση για το χρήστη, που συναντά συνήθως σε υπηρεσίες video όπως το Netflix ή σε βιντεοκλήσεις Skype. Αντίθετα υπηρεσίες βασισμένες σε κείμενο, όπως το e-mail και το web browsing δεν επηρεάζονται από την ταχύτητα σε σημείο που να είναι ενοχλητικό. Φυσικά αυτή η λωρίδα ταχείας κυκλοφορίας θα είναι επί πληρωμή για τις εταιρίες που θέλουν να προσφέρουν ποιοτικές υπηρεσίες.

Τι περιέχει η πρόταση του FCC;

Ο FCC είναι έτοιμος να δεχτεί τη λωρίδα ταχείας κυκλοφορίας με τους παρακάτω όρους.

• Όρος διαφάνειας: Απαιτεί από τον πάροχο να μοιράζεται τις εκθέσεις επιδόσεων με πληροφορίες σχετικά με την ταχύτητα των υπηρεσιών του και το πώς διαχειρίζεται την κίνηση σε ώρα αιχμής, περιλαμβάνοντας αναφορές για περιπτώσεις μπλοκαρίσματος της κίνησης, ενώ θα πρέπει και να αποκαλύψει τυχόν συμφωνίες υπηρεσιών επί πληρωμής.

• Όρος "no blocking": Απαγορεύει ρητά το μπλοκάρισμα οποιουδήποτε νόμιμου περιεχομένου στο Internet για οποιοδήποτε λόγο. Δεν μπορούν δηλαδή να αποκλείσουν την πρόσβαση σε οποιοδήποτε site ή υπηρεσία ανταγωνιστική με τη δική τους.

• Όρος "όχι παράλογες πρακτικές": Αυτός είναι και ο όρος για τον οποίο έχουν ξεσπάσει οι περισσότερες διαφωνίες, λόγω του ότι είναι αρκετά ασαφής. Δηλαδή ένας πάροχος μπορεί να χρεώσει για premium υπηρεσία αλλά μόνο αν είναι εμπορικά λογική. Στη συλλογή απόψεων, ο FCC καλεί τον κόσμο να σχολιάσει ποιες πρακτικές πρέπει να θεωρηθούν εμπορικά λογικές και ποιες παράλογες.

Πως θα επηρεαστούν οι καταναλωτές;

Οι καταναλωτές που πληρώνουν για μια υπηρεσία όπως το Netflix, θα μείνουν ικανοποιημένοι καθώς δε θα υπάρχει πλέον καθυστέρηση ή κακή ποιότητα video. Και με το 4K streaming να εμφανίζεται σύντομα, μια αξιοπιστία στην υπηρεσία χρειάζεται και με το παραπάνω. Βέβαια κανείς δεν εγγυάται πως το κόστος της γρήγορης λωρίδας δε θα μετακυλήσει στον καταναλωτή. Αλλά αυτό θα σημαίνει χαμηλότερες ταχύτητες για το "απλό" Internet; Πάλι με το παράδειγμα του αυτοκινητόδρομου, για να δεσμευτεί μια λωρίδα ταχείας κυκλοφορίας, σημαίνει πως θα υπάρχουν λιγότερες κανονικές λωρίδες που θα πρέπει να χωρέσουν μεγαλύτερο αριθμό αυτοκινήτων. Οπότε, αν χρησιμοποιείτε μια υπηρεσία που δε θα ανήκει στις premium, σε μια βιντεοκλήση με τον καθηγητή σας σε ώρα διαδικτυακής αιχμής, μπορεί να αντιμετωπίσετε προβλήματα.

Υπάρχουν εναλλακτικές;

Ναι, υπάρχουν. Οι πάροχοι Internet φροντίζουν να είναι πάντα μπροστά από τις απαιτήσεις του δικτύου. Για αυτό το λόγο επενδύουν δισεκατομμύρια δολάρια για την αναβάθμιση των δικτύων τους, όπως η Google με τα δίκτυα οπτικών ινών. Με το σωστό hardware σε ένα δίκτυο οπτικών ινών μπορούν να προσφέρουν σχεδόν άπειρη χωρητικότητα. Βεβαίως αυτή η επιλογή έχει υψηλό κόστος και σε μια εποχή που υπολογίζουμε τα πάντα, είναι δύσκολο να προτιμηθεί από τους "χαρτογιακάδες" των εταιριών. Μια άλλη λύση είναι οι υπηρεσίες όπως το Netflix, να προσφέρουν περιεχόμενο μέσω δεσμευμένων ιδιωτικών γραμμών, το οποίο έχει όμως πάλι μεγάλο κόστος για τις εταιρίες. Για παράδειγμα η Apple συζητάει με την Comcast το ενδεχόμενο παροχής μιας video υπηρεσίας μέσω ενός κομματιού του δικτύου της εταιρίας, το οποίο θα είναι δεσμευμένο μόνο για χρήση από την Apple. Αυτού του είδους η πρόσβαση θα προσφέρει στην Apple υψηλής ποιότητας video streaming χωρίς να επηρεάζει την ταχύτητα των απλών χρηστών στο "αργό" Internet.

Όπως καταλαβαίνετε, το θέμα της ουδετερότητας του Internet είναι ένα πολύπλοκο και πολυδιάστατο θέμα, χωμένο μέσα σε νομικές και τεχνικές δυσκολίες. Ελπίζω να μάθατε κάτι παραπάνω από αυτά που ξέρατε ήδη και θα με ενδιέφερε πολύ να μάθω την άποψή σας στα σχόλια, ώστε την επόμενη φορά που θα αναφερθεί το θέμα, μέσα στο καλοκαίρι ή το Σεπτέμβριο, να έχουμε μια ολοκληρωμένη άποψη, έχοντας διαβάσει για όλες τις πτυχές της ελευθερίας του Internet. Γιατί περί αυτού πρόκειται όταν μιλάμε για Internet. Εργαλείο, γνώση, διασκέδαση, ελευθερία... και πρέπει να γνωρίζουμε τα πάντα για αυτό προκειμένου να το προστατέψουμε.