Το δύσκολο έργο της νέας γενιάς

Τον περασμένο χειμώνα γίναμε μάρτυρες του ντεμπούτου της νέας γενιάς κονσολών, μια γιορτή για τον κόσμο όλων των gamers ανα την υφήλιο, που αυτή τη φορά διήρκησε παραπάνω από το συνηθισμένο. Η περασμένη, πλέον, γενιά ξεκίνησε το 2005 με την έλευση του Xbox 360 και έπειτα ακολούθησαν τα Wii και PlayStation 3. Κονσόλες οι οποίες μέχρι και τον Νοέμβριο μάς συντρόφευαν για 8 ολόκληρα χρόνια. Όλοι οι άνθρωποι της βιομηχανίας εξομολογούνται ότι η περασμένη γενιά ήταν η μακροβιότερη -αν και ακόμη υποστηρίζονται με cross-gen παιχνίδια- και πως πρόκειται για την πιο επιτυχημένη από άποψη αποδοχής κοινού, εγκατεστημένης βάσης και, φυσικά, κέρδους. Ενδεικτικά το Wii ξεπέρασε το φράγμα των 100 εκ. τεμαχίων, ενώ τα Xbox 360 και PlayStation 3 βρίσκονται λίγο πάνω από τα 80 εκατομμύρια, με αυτή της Sony να έχει ένα μικρό προβάδισμα της τάξεως των 1.5 εκατομμυρίων.

Εδώ είναι που εντοπίζεται το "πρόβλημα", το μεγάλο βάρος που έχουν να κουβαλήσουν τα PS4, Xbox One και Wii U: την τεράστια εμπορική επιτυχία των προκατόχων τους. Νομίζω πως δεν υπάρχει χειρότερος εχθρός από τον ίδιο σου τον εαυτό, και οι νέες κονσόλες έχουν ένα πολύ μακρύ δρόμο που πρέπει να διανύσουν μέχρι να φτάσουν τις πωλήσεις -και γενικά την επιτυχία- της περασμένης γενιάς. Πόσο μάλλον να τις ξεπεράσουν. Βέβαια, τα PlayStation 4 και Xbox One βρίσκονται στα ράφια από τον περασμένο Νοέμβριο και καλα-καλά δεν έκλεισαν ούτε ένα χρόνο, οπότε είναι πολύ νωρίς να μιλάμε για κάτι σίγουρο και να υποθέσουμε με ασφάλεια το τι μέλλει γενέσθαι. Έχουν όμως τα φόντα να φέρουν το έργο εις πέρας παρά το τιτάνιο έργο που τους ανατέθηκε;

Αν ο δρόμος τους ήταν στρωμένος με ροδοπέταλα, τότε η απάντηση θα ήταν ναι. Όμως αυτά τα 8 χρόνια ήταν πολλά για τον ραγδαία αυξανόμενο χώρο της τεχνολογίας, με αποτέλεσμα περισσότεροι παίκτες να μπουν στο παιχνίδι. Όχι δεν αναφέρομαι σε εταιρίες, αλλα σε τάσεις. Πρόκειται για παράγοντες που μέχρι πριν 4 χρόνια ήταν σχεδόν ανύπαρκτοι και τώρα…οδηγούν τη βιομηχανία με την απαράμιλλη αποδοχή τους. Η τάση που κυριαρχεί είναι το mobile gaming, μια έννοια που ήταν γνωστή από τις φορητές κονσόλες χάρη στη Nintendo και έγινε ευρέως διαδεδομένη σε κόσμο εκτός του gaming από τα smartphones και τα tablets. Κακά τα ψέματα, η αστείρευτα εύκολη προσβασιμότητα των Google Play και App Store οδήγησε τους developers να στραφούν στην ανάπτυξη κανονικών τίτλων εκεί, βγάζοντας με εξίσου ίδια ευκολία τσουβάλια χρημάτων. Πράγμα που στις κονσόλες είναι αδύνατον να γίνει με την ίδια ευκολία μιας και υπάρχουν ειδικά συμβόλαια να υπογραφούν, δρακόντειοι όροι να κρατηθούν, να πληρωθούν loyalties για το brand name της πλατφόρμας και πολλά ακόμη φράγματα. Φανταστείτε πόσο διαφορετικό ήταν το σκηνικό πριν την έλευση των smartphones. Franchises όπως τα Angry Birds, το Plants vs Zombies και το Candy Crush είναι γνωστά μέχρι και σε ανθρώπους δεν έχουν καμία επαφή με οτιδήποτε αφορά στο gaming.

Ένας ακόμη καινούργιος παίκτης ακούει στο όνομα “Free-to-play”, τίτλοι διαφόρων genres που διατίθενται δωρεάν προς κατέβασμα. Πρόκειται για μια τάση που γιγαντώθηκε στο PC τα τελευταία 3-4 χρόνια και είναι ένα επιχειρηματικό μοντέλο που αρκετές  εταιρίες στρέφονται αποκλειστικά σε αυτό (βλ. Crytek). Οι Free to play τίτλοι μοιράζονται αρκετές ομοιότητες με το mobile gaming: είναι εύκολα προσβάσιμοι, παίζονται σε όλα, σχεδόν, τα PCs και είναι δωρεάν. Τρείς παράγοντες που παίζουν καίριο λόγο στην διάδοση της αυτής της τάσης. Το League of Legends αποτέλεσε τον πρώτο F2P τίτλο που έφερε τα πάνω-κάτω και πλέον το MOBA της Riot Games αριθμεί περί τα 32 εκ. ενεργούς χρήστες και γεμίζει αρένες σε όλο τον κόσμο με τη διοργάνωση του LoL Championship Series.

Το Free-to-play ήταν επίσης η αρχή για την ενδυνάμωση του PC Gaming, το οποίο την περασμένη γενιά παραγκωνίστηκε εντελώς από developers και publishers. Αφού πέρασε μια χαλεπή περίοδο το gaming στα PC, άνθισε χάρη στα παραπάνω και οφείλει ένα μέρος της τωρινής επιτυχίας του στην νέα γενιά. Η άνοδος που γνωρίζει τον τελευταίο χρόνο το PC gaming οφείλεται στο γεγονός πως οι εταιρίες προγραμμάτιζαν τα παιχνίδια τους με κύρια πλατφόρμα το PC, κυρίως γιατί η νέα γενιά κονσολών δεν ξεκίνησε με τις καλύτερες προϋποθέσεις (μέτρια πορεία του Wii U, εκβιασμοί εταιριών προς τους gamers για τα μεταχειρισμένα, always online κλπ), καθώς και γιατί γενικότερη η ανάπτυξη τίτλων στο PC είναι σαφέστατα ευκολότερη και φθηνότερη. Ήδη πολλοί multiplatform τίτλοι του 2014 και του 2015 θα κυκλοφορήσουν και στο PC, κάτι που σπανίως βλέπαμε να συμβαίνει στην αρχή της προηγούμενης γενιάς. Τα The Witcher 3, Shadow of Mordor, Dragon Age: Inquisition, Assassin's Creed: Unity, Call of Duty: Advanced Warfare, Evolve και Far Cry 4 είναι μόνο ένα μικρό δείγμα για τη δυναμική επιστροφή του PC gaming.

Η "κυρίαρχη φυλή των PCs” δεν σταματά το σαρδόνιο χαμόγελό της εδώ μιας και έχει δυο ακόμη παράγοντες που την ενδυναμώνουν. Το Steam της Valve συντέλεσε και αυτό στην άνθιση του PC Gaming, κατά τη γνώμη μου περισσότερο από όλα. Έφτιαξε ένα φιλικό ψηφιακό κατάστημα για τον PC gamer, το οποίο προσφέρει πολλές φορές τίτλους σε εξευτελιστικές τιμές. Είναι παράδοση πλέον τα Steam Sales για τους PC gamers. Πρόκειται για μέρες "άγιες και ευλογημένες" από τον "Άγιο Gabe" -όπως αποκαλούν πολλοί τον Gabe Newell- όπου το ψηφιακό πορτοφόλι του PayPal...αναστενάζει, γεμίζοντας άπλετα χαμόγελα στους gamers. Μάλιστα, μία τεράστια μερίδα των PC gamers αγοράζει τίτλους αποκλειστικά και μόνο από τα Steam Sales, αφού οι τιμές των τίτλων εξευτελίζονται και δίνεται η δυνατότητα να αγορασθούν πολλοί, ταυτοχρόνως.

Πάλι η Valve νοιάζεται για το παιδί της, καθώς η ανακοίνωση των Steam Machines μαζί με το Steam OS αποτέλεσε μια απρόσμενη κίνηση για τη βιομηχανία. Μηχανήματα τα οποία έχουν συγκεκριμένα specs και θα τρέχουν απροβλημάτιστα τους τίτλους αφού θα είναι βελτιστοποιημένοι για το εκάστοτε Steam Machine. Ουσιαστικά έχουμε να κάνουμε με μια “κονσολοποίηση” του PC, με τη διαφορά ότι το Steam machine-οικιακή κονσόλα μπορεί αργότερα να αναβαθμιστεί, κάτι που εν καιρώ αποδείχθηκε πρόβλημα για τις παραδοσιακές κονσόλες. Τα σχέδια της Valve θέλουν τα Steam Machine να αντικαθιστούν τις κονσόλες κάτω από την τηλεόραση αφού και αυτά θα είναι all-in-one συστήματα ψυχαγωγίας με δυνατότητες streaming και αναπαραγωγής media, που όμως θα έχουν αυτή τη...γλύκα του PC gaming. Μέχρι στιγμής, όμως, δεν έχουμε δει κανένα επίσημο Steam Machine στην πράξη, ούτε επίσης το ολοκληρωμένο Steam OS, οπότε κρατάμε και τις επιφυλάξεις που απαιτούνται.

Από την πλευρά τους η Sony και Microsoft δεν έμειναν άπραγες και απάντησαν. Αυτό το βλέπουμε με την υιοθέτηση των indie παιχνιδιών στις κονσόλες, κάτι που η Microsoft υποστήριξε πολύ δυνατά την περασμένη γενιά (Xbox Live Arcade) και αμέλησε στο ξεκίνημα του Xbox One και που η Sony εκμεταλλεύτηκε κάνοντας το PS4 ένα εξαιρετικά φιλικό περιβάλλον για τους ανεξάρτητους, μικρούς δημιουργούς. Πλέον η Microsoft κατάλαβε το λάθος της και με το ID@Xbox πρόγραμμα προσέλκυσε πάρα πολλούς indie developers για να φτιάξουν παιχνίδια για την κονσόλα της. Και οι δυο μεγάλες δίνουν πλέον ένα χώρο σε αυτήν την κατηγορία δημιουργών παρόμοιο με το App Store και το Google Play, απελευθερόνοντας τους από τα δεσμά του παρελθόντος. Αναπάντητος δεν έμεινε ούτε ο χώρος του Free-to-play αφού και οι δυο μεγάλες εταιρίες έχουν αγκαλιάσει ως ένα βαθμό το εν λόγω μοντέλο προσφέροντας όσο το δυνατόν περισσότερους F2P τίτλους μπορούν. Χρειάζεται, όμως, πολύ περισσότερη φροντίδα το θέμα αφού το κοινό του free-to-play ακροβατεί μεταξύ casual και core και άπαξ του φερθούν κατάλληλα θα δουν τα νούμερα να σκαρφαλώνουν πολύ γρηγορότερα από το συνηθισμένο.

Όπως προανέφερα είναι νωρίς για να προβούμε σε προβλέψεις, όχι όμως νωρίς για να δούμε το που οδηγούνται τα πράγματα. Οι μέχρι στιγμής πωλήσεις των νέων κονσολών θέλουν τη Sony να έχει πουλήσει πάνω από 8 εκ. PlayStation 4 και τη Microsoft να τηρεί σιγή ιχθύος για τις πωλήσεις του Xbox One, αφού τελευταία φορά που μάθαμε επίσημα στοιχεία μετρούσε περί τα 3 εκ. κονσόλες, ενώ σύμφωνα με τα στοιχεία του VGChartz αριθμεί 4.6 εκατομμύρια πωλήσεις.

Το Wii U αντιμετωπίζεται ως ξεχωριστή υπόθεση, ανεξαρτήτως αν αυτό οφείλεται στα λάθη της Nintendo, όμως αν θεωρήσουμε πως ήταν η πρώτη next-gen κονσόλα, τότε είναι η δεύτερη πιο επιτυχημένη αυτή τη στιγμή με 6.3 εκατομμύρια κονσόλες. Μπορεί να μας φαίνεται μικρός ο αριθμός, όμως τέτοια νούμερα τα PS3 και Xbox 360 είδαν πολύ μετά τους 12 μήνες στην αγορά και όχι μόλις στους οκτώ. Χωρίς καμία αμφιβολία, οι μέχρι στιγμής πωλήσεις οφείλονται στο μομέντουμ της περασμένης γενιάς, πέραν τη σιγουριά των early adopters, και μένει να δούμε στα επόμενα χρόνια αν τα PS4, Xbox One και Wii U ξεπεράσουν την ίδια τους τη…«σκιά». Το σίγουρο είναι ότι αυτή τη φορά το έδαφος στο οποίο ζουν οι νέες κονσόλες, είναι πολύ διαφορετικό από αυτό που ζούσαν οι προκάτοχοί τους. Υπάρχουν περισσότεροι θόρυβοι, υπάρχουν νέες τάσεις και υπάρχει ένας μεγάλος, σοβαρός αντίπαλος: το PC και η "κονσολοποίησή" του.