Η έκτη αίσθηση της τεχνολογίας

Η Αγγλική λέξη ‘transcendence’ μπορεί να περιγραφεί ως η παρουσία ή το βίωμα πέρα από το συνηθισμένο όριο που υπακούει στους νόμους του απτού κόσμου. Ακουμπάει θα έλεγε κανείς στο μεταφυσικό. Τι σχέση μπορεί να έχει με τα βιντεοπαιχνίδια θα ρωτήσει κάποιος; Λοιπόν, αφήστε με να σας διηγηθώ μια ιστορία. Ένας πατέρας κι ένας γιος έπαιζαν στην κονσόλα τους ένα παιχνίδι με αυτοκίνητα. Έκαναν αγώνες ταχύτητας και διασκέδαζαν παρέα. Ξαφνικά όμως, ο πατέρας έφυγε από τη ζωή. Το μικρό παιδί, περίπου 7 ετών τότε δεν ήθελε να ακουμπήσει ξανά εκείνη την κονσόλα. Δέκα χρόνια πέρασαν, ώστε μια ημέρα, αποφάσισε να ανοίξει εκείνη την παιχνιδομηχανή. Αυτό που δεν μπορούσε να φανταστεί ήταν πως σε εκείνο το παιχνίδι που έπαιζε με τον πατέρα του, υπήρχε ένα 'ghost car' , ένα αυτοκίνητο φάντασμα δηλαδή με τον καλύτερο χρόνο που είχε κάνει ο πατέρας του. Έτσι, κάθε φορά που έτρεχε, έτρεχε μαζί του κι ο πατέρας του ακόμη κι αν δεν βρισκόταν στη ζωή. Το παιχνίδι ήταν το Rally Sports Challenge του πρώτου Xbox της Microsoft. Κάποια στιγμή ο πιτσιρικάς κατάφερε να τον περάσει, όμως συνειδητοποίησε πως αυτό ήταν ότι πιο ζωντανό είχε απομείνει από τον πατέρα του και τότε εγκαίρως σταμάτησε πριν την γραμμή του τερματισμού, αφήνοντας τον να τον περάσει για μια ακόμη φορά.

Η παραπάνω ιστορία, μπορεί να σας μοιάζει βγαλμένη από κάποιο σενάριο ταινίας. Δεν θα έλεγα πως έχετε άδικο μιας και πολλές φορές η κινηματογραφική βιομηχανία ανιχνεύει και αντιγράφει την ίδια την ζωή. Για την ακρίβεια ένα παρόμοιο σενάριο έχουμε δει στην ταινία Speedracers όπου αντί για την σχέση πατέρα – γιού υπήρχε η αντίστοιχη πλοκή με δύο αδέλφια. Παρόλα αυτά, η συγκεκριμένη ιστορία είναι αρκετά παλιά και είχε κάνει αίσθηση καθώς είχε αναπαραχθεί από πάρα πολλά μέσα εκείνο τον καιρό. Αυτό με έβαλε σε σκέψεις. Ξαφνικά, μπροστά μου ανοίχτηκε μια νέα κατηγορία που δεν είχα φανταστεί. Αυτή των μεταφυσικών εμπειριών που μπορεί να προσφέρει ένα βιντεοπαιχνίδι. Θυμήθηκα το Wii, την πλέον διαδεδομένη κονσόλα της Nintendo καθώς και το σύστημα δημιουργίας ‘εικονικών’ εαυτών με τα Nintendo Mii’s. Η σύνδεση που έγινε στο μυαλό μου διαβάζοντας αυτή την ιστορία σε συνδυασμό με το σύστημα αυτό ήταν άμεση. Κάπου εκεί έξω, μέσα στα δεκάδες εκατομμύρια Wii υπάρχουν άνθρωποι που μπήκαν στη διαδικασία να φτιάξουν τον ψηφιακό τους εαυτό, οι οποίοι μπορεί να μην βρίσκονται πια στη ζωή.

Κάπου εκεί έξω, κάποιοι βιώνουν αυτές τις μεταφυσικές εμπειρίες, παίζοντας με τους χαρακτήρες αυτών των ανθρώπων. Δεν είναι εκπληκτικό; Θέλω να πω, μπορείς να θυμάσαι ποια ήταν η αγαπημένη ταινία κάποιου, μπορείς να τον θυμάσαι να την παρακολουθείτε μαζί, το αγαπημένο του φαγητό ή παιχνίδι, όμως το να συνεχίζεις ένα δικό του παιχνίδι με τον χαρακτήρα που του μοιάζει και τον δημιούργησε ο ίδιος ξεπερνά νομίζω κάθε όριο. Πόσο μάλλον να τον έχεις ως ‘συμπαίκτη’ σε κάποιο από αυτά. Σίγουρα για τους περισσότερους αυτό θα ήταν μια δύσκολη εμπειρία, όμως μακροπρόθεσμα πιστεύω πως καθένας θα μπορούσε να εκτιμήσει αυτό το ‘ζωντανό’ κομμάτι του αγαπημένου του ανθρώπου που δεν βρίσκεται πια στη ζωή.

Αμέσως μετά σκέφτηκα όλες εκείνες τις διαδικτυακές σελίδες, τα προφίλ όλων των ανθρώπων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, που αν το καλοσκεφτούμε, σε 50-100 χρόνια δεν θα βρίσκονται μαζί μας. 500.000.000 ψηφιακά προφίλ γεμάτα με καθημερινές στιγμές, φωτογραφίες, ανέκδοτα, εκδηλώσεις λύπης ή αγανάκτησης θα είναι το μοναδικό πράγμα με το οποίο θα μπορούμε να αλληλεπιδρούμε αν επιθυμούμε. Είτε ποστάροντας πράγματα στους τοίχους τους, είτε αφιερώνοντάς τους τραγούδια και στίχους, είτε ανεβάζοντας φωτογραφίες κάνοντας τους ‘tag’. Είναι ένα νέο ‘μακάβριο’ είδος αλληλεπίδρασης με τις αναμνήσεις μας. Φυσικά δεν περιμένω όλοι να ασπαστούν αυτόν τον τρόπο όμως σίγουρα θα υπάρξουν πολλοί που θα κατευνάζουν έτσι τη θλίψη τους. Θα νιώθουν ίσως λιγότερο ‘μόνοι’. Ξεφεύγει από το παραδοσιακό ξεφύλλισμα ενός φωτογραφικού άλμπουμ. Μπορείς να διαβάσεις τη σκέψη τους, σαν να είναι ακόμη εδώ.

Επιστρέφω στα βιντεοπαιχνίδια που πιστεύω είναι πιο κοντά από οποιοδήποτε άλλο μέσο στο να επαναφέρουν στη ‘ζωή’ κάποιον αγαπημένο μας. Είτε μέσω κάποιας συσκευής εικονικής πραγματικότητας, είτε μέσα από εξελιγμένα παιχνίδια τα οποία θα σκανάρουν τα χαρακτηριστικά του προσώπου μας κάνοντας μας να μοιάζουμε ψηφιακά ζωντανοί. Ήδη υπάρχουν παραδείγματα σε παιχνίδια όπως το NBA2K ή κάποια RPGs, στα οποία μπορούμε να σμιλέψουμε τα χαρακτηριστικά μας με λεπτομέρεια ή να ανεβάσουμε κάποια φωτογραφία μας ώστε να δημιουργηθεί ένας παίκτης. Θέλω να πιστεύω πως στο μέλλον, το επόμενο gadget θα είναι μια ειδική κάμερα που θα περνάει το πρόσωπο μας αυτόματα μέσα στο παιχνίδι. Ήδη υπάρχουν συσκευές που μπορούν να απαθανατίσουν βίντεο 360 μοιρών. Σκεφτείτε πως θα νιώθατε αν μπορούσατε να ‘μπείτε’ με κάποια συσκευή εικονικής πραγματικότητας μέσα σε εκείνες τις αναμνήσεις και να τις ζήσετε ξανά. Είναι μια εμπειρία που ξεφεύγει κατά πολύ από την παραδοσιακή απεικόνιση ενός βίντεο ή μιας φωτογραφίας. Τώρα σκεφτείτε πόσο καταπραϋντικό θα μπορούσε να είναι κάτι τέτοιο σε συνδυασμό με μια εξελιγμένη μηχανή γραφικών και τεχνητής νοημοσύνης, όπου θα δημιουργούσε τα χαρακτηριστικά του ανθρώπου που επιθυμούμε σε έναν ψηφιακό χώρο, με δυνατότητες αλληλεπίδρασης.

Η τεχνολογία έχει φτάσει σε ένα πολύ ιδιαίτερο σημείο. Δεν γνωρίζω αν το να έχουμε τόσο μεγάλη δύναμη στα χέρια μας σαν απλοί άνθρωποι είναι καλό ή κακό. Σίγουρα μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για τις δύο καταστάσεις. Αυτό που με εξιτάρει πάντως είναι πως ενώ φαινομενικά μοιάζει να έχει φτάσει σε κάποιο όριο, πρακτικά ανοίγονται τόσοι πολλοί διαφορετικοί δρόμοι που τελικά δείχνει ανεξάντλητη. Ειδικά όταν σκέφτομαι πως μπορεί τελικά να χαρακτηριστεί υπερβατική ενώνοντας δύο κόσμους.