Κωμωδίες που μας μεγάλωσαν

Υπάρχει μια ξεχωριστή θέση στην καρδιά όσων συνήθιζαν ή συνηθίζουν να βλέπουν ταινίες οικογενειακά. Οι περισσότερες από αυτές περιορίζονται στο είδος της ‘κωμωδίας’. Όσοι μεγάλωσαν στη γενιά του ‘βίντεο κλαμπ’ δε μπορούν να το ξεχάσουν αυτό. Υπήρξε ένας παροξυσμός βιντεοταινίας εκεί γύρω στη δεκαετία του ‘80. Οι περισσότερες από αυτές ήταν μέτριες, όμως παρόλα αυτά στέκονται ακόμη και σήμερα και αναδύουν τα αρώματα μιας άλλης εποχής, πιο ‘ελεύθερης’ και λίγο ‘τρελούτσικης’. Η βία ήταν ανεκτή στις κωμωδίες ως χιούμορ (μπουνιές, σφαλιάρες), πολλοί πρωταγωνιστές κάπνιζαν (ας μην ξεχνάμε πως ακόμη και σε καρτούν όπως ο Ροζ πάνθηρας ή ο Lucky Luke το τσιγάρο ήταν στα χείλη του πρωταγωνιστή), άλλα και γενικότερα υπήρχε ένα κλίμα ‘Ότι να’ ναι’ αρκεί να έβγαζε γέλιο στην οθόνη. Η ‘χρυσή’ εποχή της βιντεοσαβούρας, της βιντεοπατάτας και της βιντεοκλωτσιάς είναι εκείνη που σήμερα αποκαλούμε «καλτ» (cult).  Ας θυμηθούμε μαζί μερικές από τις πλέον ιδιόμορφες κωμωδίες ή σειρές εκείνης της εποχής.

Ροζ Πάνθηρας (Pink Panther) | 1963

Ποιος μπορεί να ξεχάσει τον αμίμητο Peter Sellers στην ενσάρκωση ενός από τους πιο διάσημους γκαφατζήδες επιθεωρητές που πέρασαν από τον κινηματογράφο; Ο Επιθεωρητής Κλουζό ήταν μια ιδιαίτερη μορφή, ένας πρώιμος Mr. Bean θα έλεγε κανείς. Ξεχείλιζε από σιγουριά και περηφάνια, κάτι που τον έβαλε ουκ ολίγες φορές σε περιπέτειες. Άσος (έτσι τουλάχιστον πίστευε) στις μεταμφιέσεις έθεσε τα θεμέλια του ‘χιούμορ καταστροφής’. Ο Sellers είναι από τους λίγους ηθοποιούς αυτού του βεληνεκούς που μπορούν να ακροβατήσουν τόσο εύκολα πάνω στη γραμμή σοβαρού και αστείου. Είναι κάτι που με φυσικότητα έβγαζε στην οθόνη ένας δικός μας ηθοποιός, ο Θανάσης Βέγγος. Για την ιστορία ‘Ρόζ Πάνθηρας’ ήταν το όνομα ενός πολύ σπάνιου και μεγάλου διαμαντιού. H ταινία είναι του 1963 όμως στη χώρα μας την γνωρίσαμε μέσα από τη βιντεοκασέτα που είχε «λιώσει» από τις ενοικιάσεις.

Και οι Θεοί τρελάθηκαν (The Gods Must Be Crazy) | 1980

Ούτε που θυμάμαι πόσες φορές νοικιάζαμε αυτή την ταινία σαν οικογένεια όταν ήμουν μικρός. Υπερεκτιμημένη αν θέλετε τη γνώμη μου, αν και δεν μπορώ να είμαι αντικειμενικός γιατί έχει αποτυπωθεί στον εγκέφαλο μου από τις πολλές φορές. Η ταινία πραγματεύεται το τι συμβαίνει όταν κάποιος από μια ‘πρωτόγονη’ φυλή βρίσκει ένα γυάλινο μπουκάλι γνωστού αναψυκτικού. Αποφασίζει να ταξιδέψει ανακαλύπτοντας τον πολιτισμό και φέρνοντας τα πάνω κάτω στο δρόμο του. Απλό, κατανοητό χιούμορ που πηγάζει από την άγνοια κινδύνου του πρωταγωνιστή.

Τα ρομπότ τρελάθηκαν (Short Circuit) | 1986

Η έμπνευση των μεταφραστών εκείνης της εποχής σταματούσε στο ‘το τάδε τρελάθηκε’. Λόγω της επιτυχίας της προηγούμενης ταινίας που ανέφερα κράτησαν αυτόν τον τίτλο που ήταν άμεσος και περιεκτικός. Και…δείχνει με σαφήνεια που ‘παιζόταν’ το παιχνίδι τότε, στην προ internet εποχή του μάρκετινγκ. Η ταινία αφορά ένα αυτόνομο ρομπότ με όνομα ‘Johhny 5’. Ελάτε τώρα! Μη μου πείτε πως δεν θυμάστε τους ‘los lobos’ που τον γέμισαν graffiti ή τα δάκρυα σας να κυλάνε στο μάγουλο όταν πέθαινε. Μια από τις πιο ενδιαφέρουσες ταινίες που έχω δει για πολλούς λόγους. Όχι πως ήταν κάτι το συγκλονιστικό, όμως μου έκανε τρομερή εντύπωση το πώς έχτισαν αυτόν το χαρακτήρα. Είχε περισσότερη ‘ψυχή’ από οποιονδήποτε ‘ζωντανό’ ηθοποιό. Και ακόμη και σήμερα ονειρεύομαι πως έχω στο γραφείο μου ένα αντίγραφο αυτού του φανταστικού ρομπότ. Nα σημειώσουμε εδώ πως είναι από τις σπάνιες περιπτώσεις που το sequel είναι πολύ καλύτερο από το αρχικό.

Bud Spencer & Terrence Hill (οποιαδήποτε ταινία) | 1984+

Το ξεχωριστό δίδυμο που μοίραζε σφαλιάρες και έκανε τον θείο μου να χαχανίζει. Στοιχηματίζω και τον δικό σου θείο. Πάντα υπάρχει ένας θείος με λίγη κοιλίτσα που ξαπλωμένος στον καναπέ κοντεύει να πνιγεί από τα γέλια όσο εκείνοι στην ταινία μοιράζουν ξύλο. Και το θέμα είναι πως στο τέλος καταλήγεις να διασκεδάζεις περισσότερο μαζί του, με το γέλιο και τα κόκκινα μάγουλά του, παρά με το ίδιο το θέαμα. Όπως και να έχει, πρόσφατα ο Bud έφυγε από τη ζωή. Και μας χάρισε δεκαετίες από ‘dubbed’ μπουνιές και κλωτσιές. Ο αγαθός γίγαντας παρέα με τον πονηρό γαλανομάτη φίλο του ήταν μόνιμη επιτυχία στα βίντεο κλαμπ της γειτονιάς. Προσωπικά θα μου λείψει για τους δικούς μου λόγους. Ταινίες γεμάτες στερεότυπα, ρατσιστική διάθεση και ξύλο. Ταινίες μιας άλλης εποχής όπως είπα πιο ‘αθώας’. Αυτό βέβαια εξαρτάται πως το εκλαμβάνει κανείς. Γιατί τα στοιχεία της ταινίας δεν μπορούν να χαρακτηριστούν ‘αθώα’ , ειδικά για ένα παιδί. Όμως κι εμείς που μεγαλώσαμε με αυτές τις ταινίες, δεν πάθαμε και τίποτα.

Chevy Chase (οποιαδήποτε ταινία) | 1980+

Μεγάλη μορφή εκείνης της εποχής με αναρίθμητες επιτυχίες και εναλλαγή συναισθημάτων σε αυτές. Γκαφατζής, ξερόλας και εγωίσταρος ήταν τα χαρακτηριστικά που μας έκαναν να νοικιάσουμε μια ταινία του με κλειστά μάτια. Συνήθως έμπλεκε την οικογένειά του σε μπελάδες. Συνεργάστηκε με πάρα πολλούς διάσημους ηθοποιούς και ακόμη και σήμερα κάποια από τα έργα του μπορούμε αραιά και που να τα βρούμε στην τηλεόραση.

Τρελές σφαίρες (Naked Gun) | 1988+

Σήμερα κανείς δε μπορεί να πει πως δεν γνωρίζει τον Leslie Nielsen. Αυτός ο κωμικός που έφερε τούμπα την καριέρα του απογειώνοντάς την έχει χαραχθεί στη μνήμη μας. Θεότρελες περιπέτειες με τον ίδιο να παίζει τον αστυνομικό, παρέα με αξιόλογο καστ και κάποιες ‘αστοχίες’ (βλέπε O.J Simpson). Οι ‘Τρελές Σφαίρες’ ήταν τα ‘απόνερα’ του ‘Airplane’, της ταινίας που τον καθιέρωσε στην κωμωδία. Ούτε που ξέρω πόσες φορές έχω δει τα επεισόδια αυτής της σειράς. Μιας σειράς που αργότερα μετεξελίχτηκε στο πιο ‘χλιαρό’ Scary movie και τα συναφή δημιουργήματα.

Eddie Murphy (οποιαδήποτε ταινία) | 1980+

Είτε έχεις νοικιάσει το ‘ο Πρίγκιπας της Ζαμούντα’ , είτε το ‘χρυσό παιδί’, είτε οποιαδήποτε άλλη ταινία με τον Eddie Murphy εκείνης της εποχής, δεν μπορείς να μην παραδεχτείς πως ήταν διασκεδαστική. Η ξεχωριστή προσωπικότητα και το τεράστιο χαμόγελο αυτού του ‘αναρχικού’ ηθοποιού ήταν που έκαναν οποιοδήποτε σενάριο ευχάριστο. Η πλοκή μπορεί να είχε πιο πολλές τρύπες και από γραβιέρα όμως αυτό δεν είχε καμία σημασία. Ταινίες για όλη την οικογένεια, παρόλο που όπως τόνισα και προηγουμένως κυριαρχούσε ένα ρατσιστικό παραλήρημα και μια ‘χαλαρή’ διάθεση κυρίως σε ότι αφορά πυροβολισμούς και βωμολοχίες, πράγματα που σήμερα προσπαθούν να αποτινάξουν από πάνω τους οι ‘οικογενειακές κωμωδίες’.

Beetlejuice (O Σκαθαροζούμης) | 1988

Ο ορισμός του ‘Δεν ήξερες; Δεν ρώταγες;’. Θα το πω για τελευταία φορά. Τότε δεν είχαμε ‘μέτρο’. Δεν γνωρίζαμε τα όρια της οικογενειακής κωμωδίας. Ούτε καν τι σημαίνει ακατάλληλο για ανηλίκους. Πολλές φορές έχω δει την συγκεκριμένη ταινία σε οικογενειακές συναντήσεις με χαλαρή διάθεση, παρά το γεγονός πως αυτό που πραγματεύεται είναι πιο σκοτεινό. Ολόκληρο το ύφος της ταινίας, παρόλο που έχει ένα πασπάλισμα ‘κωμωδίας’ είναι μακάβριο και ίσως τρομακτικό για κάποιον πολύ νεαρής ηλικίας. Εξαιρετική ταινία από κάθε άποψη ενός μεγάλου μυαλού του σινεμά με ιδιαίτερο ύφος. Του Τιμ Μπάρτον φυσικά.

Bill & Ted Excellent Adventure | 1989

Η ταινία από την οποία θυμάμαι εγώ προσωπικά τον Keanu Reeves. Θεότρελη περιπέτεια με έμφαση στην κωμική γκάφα που ασχολείται με δύο μαθητές που ταξιδεύουν με μια χρονομηχανή στο παρελθόν μαζεύοντας ‘στοιχεία’ για μια παρουσίαση στο μάθημα της ιστορίας. Η ταινία είναι ευφάνταστη όμως προσωπικά θα ήθελα να είναι λίγο μεγαλύτερη και περισσότερο εμπλουτισμένη. Παρόλα αυτά, καθιέρωσε λέξεις όπως το ‘Dude’ που αργότερα επανέφερε στη μόδα ο ίδιος ο Dude στο ‘Big Lebowski’.

Blues Brothers | 1980

John Belushi και Dan Akroyd πρωταγωνιστούν σε αυτή την αξέχαστη και θεότρελη περιπέτεια. Αυτός ο όρος του μάρκετινγκ τότε καταντούσε κουραστικός άλλα έπρεπε να τον υπομείνουμε. Η λέξη ‘περιπέτεια’ σπάνια έλειπε από την περιγραφή μιας κωμωδίας. Εξαιρετικές ερμηνείες, τρομερό καστ σε μια παλαβή road movie που θύμιζε συναυλία ή μιούζικαλ. Ποιος μπορεί να ξεχάσει τις στιγμές που έκανε rewind την κασέτα για να μετρήσει πόσα ήταν τα περιπολικά που καταστράφηκαν σε εκείνο το περιβόητο κυνηγητό στο τέλος;

Cannonball Run | 1981

Δύο ταινίες θυμάμαι με τον Burt Reynolds (την άλλη θα την βρούμε παρακάτω), αυτή είναι η πρώτη. Ένα τρελό στοίχημα για μια ομάδα ανθρώπων που έπρεπε να διασχίσει ολόκληρη την χώρα με όποιο μέσο μπορούσε ώστε να φτάσει πρώτος. Μια ταινία που βρήκε πολλές παραλλαγές αργότερα (είδαμε και μια με τον Rowan Atkinson). Περιμέναμε πως και πως τις αναποδιές και τα σαμποτάζ των ‘διαγωνιζομένων’.

Δεν βλέπω τίποτα, δεν ακούω τίποτα (See no Evil , Hear no Evil) | 1989

Richard Pryor, Gene Wilder. Ένα ακόμα ακτύπητο δίδυμο της μικρής και μεγάλης οθόνης. Αξέχαστοι και οι δύο (ο ένας έφυγε το 2005, ο άλλος φέτος). Η ταινία έχει να κάνει με τους δύο να είναι μάρτυρες ενός φόνου, μόνο που ο ένας μόνο είδε το έγκλημα, ενώ ο άλλος μόνο το άκουσε. Ξεχωριστή ταινία που συνήθιζα να νοικιάζω όταν ήμουν μικρός. Και οι δύο ηθοποιοί είναι από εκείνους που βγάζουν κάτι ασυνήθιστο στην οθόνη και ήταν εκπληκτικό να τους βλέπεις να δουλεύουν μαζί.

Μωρό για τρεις μπαμπάδες (3 Μen and a Βaby) | 1987

Ίσως να μην σας γεμίζει το μάτι, όμως μην απατάστε. Πρόκειται για μια από τις καλύτερες κωμωδίες της εποχής εκεί έξω. Τρεις αταίριαστοι άντρες αναγκάζονται να φροντίσουν ένα μωρό που μια από τις φιλενάδες τους, τους άφησε. Είναι μια από τις καλύτερες ταινίες εκείνης της εποχής του Tom Selleck. Είναι μια ταινία που πολύ εύκολα θα μπορούσε να το ‘γυρίσει’ στο συναισθηματικό άλλα δεν το κάνει.

Η μεγάλη των μπάτσων σχολή (Police Academy) | 1984

Ούτε που ξέρω πόσες συνέχειες έχει αυτή η ταινία. Νομίζω μάλιστα πως έχει γυριστεί και ξεχωριστή σειρά με κάποιους από τους βασικούς ηθοποιούς να παίζουν σε αυτή. Τι να πρωτοθυμηθεί κανείς για τις απίστευτες γκάφες μιας ομάδας ‘κανονικών’ ανθρώπων που προσπαθούν να αποφοιτήσουν από την Ακαδημία αστυνομίας. Ξεχωριστοί χαρακτήρες που έχουν γράψει την δική τους ιστορία, όπως ο Μαχόουν, ο Χαϊταουερ, και ο Λασάρντ. Δε νομίζω να υπάρχει κάποιος εκεί έξω που να μην γνωρίζει για αυτή τη σειρά.

Υπάρχουν τόσες πολλές ακόμα ταινίες εκείνης της εποχής. Παλαιότερα στη βιβλιοθήκη μου μπορούσε κανείς να βρει σε βιντεοκασέτες κάποιες όπως το ‘Κοίτα ποιος μιλάει’, ‘Ποιος παγίδευσε τον Ρότζερ Ράμπιτ’, τον ‘Κροκοδειλάκια’ ή τους ‘Τρείς Αμίγκος’. Ποια είναι η δική σας εμπειρία από τις βιντεοκωμωδίες εκείνης της εποχής;