Celeste Review

Θέλω πολύ να σας μιλήσω για ένα πολύχρωμο και πανέμορφο pixel based 2D platformer… Με τα συννεφάκια του, τις φραουλίτσες του, την γλυκύτατη κεντρική χαρακτήρα του, και το casual μαύρο χιούμορ του. Αλλά όσο αληθινά, και ουσιαστικώς συμπυκνωμένα, κι αν είναι όλα τα παραπάνω, τόσο αληθινά και ειλικρινά σας λέω ότι αν μιλούσα έχοντας ως επίκεντρο μόνο αυτά, δεν θα μιλούσα για το πραγματικό Celeste. Είναι ένα παιχνίδι κατανοητό, αλλά εύκολα παρεξηγήσιμο στην κατανόηση. Και αυτό, είναι ένα πρόβλημα που με ταλανίζει αρκετούς μήνες. Όχι πώς θα σας κάνω να συμπαθήσετε, παίξετε ή αγοράσετε το Celeste… Δεν με ενδιαφέρει κάτι τέτοιο. Αλλά, πώς δεν θα το παρεξηγήσετε. Αφού, κατά τη γνώμη μου, είναι χειρότερο να νομίζεις ότι κατάλαβες κάτι, παρά να μην κατάλαβες απολύτως τίποτα. Είναι εύκολο να βασιστεί κανείς σε ένα επιφανειακό δείγμα για να βγάλει εύκολα και σύντομα τα δικά του συμπεράσματα. Ας πάρουμε ένα άβολο για εμένα, αλλά εύστοχο για την περίπτωσή μας παράδειγμα.

Με έχετε συνηθίσει ρομαντική. Να βλέπω την θετική πλευρά στο κάθε τι, και να την τονίζω όσο μπορώ, προσεγγίζοντας την αρνητική με όση κατανόηση και χιούμορ μου επιτρέπεται. Και πολλοί έχετε βγάλει τα συμπεράσματα σας (θετικά ή αρνητικά), αγνοώντας δυστυχώς ότι όλοι οι άνθρωποι έχουμε άμυνες. Ότι ίσως όλα αυτά τα χρώματα, τα γκλίττερ και οι υπερβολές, είναι μια απελπισμένη προσπάθεια να κρυφτεί μια μαυρίλα. Όχι γιατί την αγνοώ ή φοβάμαι να εκτεθώ, αλλά από συνειδητή επιλογή. Εκτίθεμαι που εκτίθεμαι, ας προσφέρω τουλάχιστον, στους άλλους ,ότι ευχάριστο και θετικό διαθέτω. Στην τελική ίσως βοηθάω έτσι, έστω και έναν άνθρωπο.

Και προτού πάρει μορφή εξομολόγησης σε ημερολόγιο αυτό το κείμενο, επιστρέφω στο Celeste, το οποίο κάνει ακριβώς το ίδιο πράγμα. Η αισιοδοξία του και η γλυκύτητα του, δεν είναι απλά μια στιλιστική επιλογή. Δεν είναι μια εικαστική και δημιουργική αφέλεια, ούτε ένα ψεύτικο εξωτερικό περίβλημα. Είναι ένα κομμάτι του Celeste που η παρουσία του δεν είναι καθόλου τυχαία. Το άσπρο και το μαύρο είναι εξαρτημένα το ένα από το άλλο. Αυτοπροσδιορίζονται μέσα από την σύγκριση και αντίθεση τους. Το μαύρο , είναι μαύρο, όσο υπάρχει το άσπρο, και το αντίστροφο.  Άρα είναι εκ’ φύσεως αναγκασμένα να συνυπάρχουν. Και αυτή η αντίθεση είναι φυσιολογική. Μην σας κάνει λοιπόν εντύπωση πώς ένα χαρωπό και ελαφρύ στην όψη παιχνίδι, έχει πολύ σκοτεινές πλευρές. Η σοβαρότητα και η σοβαροφάνεια δεν είναι πάντα ανάγκη να ταυτίζονται.

Είδα τα pixel, το κοριτσάκι, και τις φραουλίτσες όταν κοίταξα πρώτη φορά το Celeste. Το αγόρασα όμως, όταν διάβασα ότι είναι σκοτεινό και θίγει θέματα περί κατάθλιψης και διαταραχών που σχετίζονται με το άγχος. Και η αντίθεση αυτή, όχι μόνο με έκανε να  καταλάβω καλύτερα το παιχνίδι, και να μην θεωρήσω το ελαφρύ περίβλημα του ψεύτικο, αλλά αντιθέτως να συνειδητοποιήσω ότι του προσδίδει μεγαλύτερο ρεαλισμό. Η κατάθλιψη δεν είναι αυτό το στερεότυπο της απέραντης θλίψης που έχουμε στο μυαλό μας. Δεν είναι μια τυποποιημένη συμπεριφορά που δείχνουν οι ταινίες. Τις περισσότερες φορές κρύβεται ή καλύπτεται από μια επιτηδευμένη ευδιαθεσία και χιούμορ. Πολύ συχνότερα, στα πρώιμα στάδια, το ίδιο το άτομο που πάσχει από αυτή, δεν το αντιλαμβάνεται. Συνήθως είναι σαν μια θεατρική παράσταση. Όλα είναι εύθυμα μέχρις ότου κλείσει η αυλαία και φύγει ο κόσμος. Τότε ξεκινούν οι περισσότεροι και πιο άσχημοι εφιάλτες. Αυτό το ρεαλισμό αγάπησα στο Celeste. Και αυτό το ρεαλισμό θέλω να προσεγγίσετε με κατανόηση και όχι παρεξηγώντας τον, λόγω της εικόνας που βγαίνει προς τα έξω με μια πρώτη ματιά. Στο Celeste, και… όχι μόνο στο Celeste.

Η Madeline, κεντρική χαρακτήρας στο παιχνίδι, αποφασίζει να αφήσει πίσω της, την ζωή στην πόλη, και να μεταβεί στο βουνό Celeste. Ένα περίεργο βουνό στο οποίο συμβαίνουν παραφυσικά και μεταφυσικά φαινόμενα. Έχει αποφασίσει να σκαρφαλώσει το βουνό πεπεισμένη ότι καταφέρνοντας το, θα νιώσει καλύτερα για τον εαυτό της. Όπως όλοι, έτσι και η Madeline έχει φωτεινά και σκοτεινά κομμάτια του εαυτού της. Τα τελευταία καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε καθημερινά ώστε να μπορέσουμε να προχωρήσουμε μπροστά. Πολλές φορές ο ίδιος μας ο εαυτός στέκεται ως εμπόδιο, και τα πράγματα σοβαρεύουν επικίνδυνα όταν αυτό επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό τη ζωή μας. Η Madeline δεν είναι ένας χαρακτήρας που περνά δύσκολα λόγω όλων των σπάνιων και ασυνήθιστων  προβλημάτων που αντιμετωπίζει. Είναι λίγο ή πολύ, μια μικρογραφία του εαυτού μας. Γιατί για να είμαστε ειλικρινείς, όλοι έχουμε προβλήματα. Όλοι έχουμε τουλάχιστον ένα κομμάτι που μας κρατά πίσω περισσότερο ή λιγότερο. Και το πόσο πρέπει να δουλέψουμε με τον εαυτό μας διαφέρει μεν, αλλά είναι αναγκαίο για όλους δε. Όλοι προσπαθούμε να σκαρφαλώσουμε κάθε μέρα το δικό μας προσωπικό Celeste.

Το βουνό του παιχνιδιού μας όμως, διαθέτει επτά chapter και ένα b-side σε κάθε ένα από αυτά. Το κάθε chapter εισαγάγει και έναν νέο μηχανισμό που χρησιμοποιεί ή Madeline για να ξεπεράσει τα εμπόδια, και στα B-sides υπάρχουν οι ίδιοι μηχανισμοί και περισσότερο περιεχόμενο για το παιχνίδι. Μάλιστα το περιεχόμενο βρίσκεται στην πίστα σε μορφή κασέτας, και συμβολικά παραπέμπει στις ωραίες εποχές που όταν τελείωνε το ένα μέρος της κασέτας, χειροκίνητα την γυρνούσαμε για να δούμε ή ακούσουμε το «παραπάνω περιεχόμενο» της. Οι μηχανισμοί που χρησιμοποιούνται στο παιχνίδι είναι αρκετά μελετημένοι. Τα βασικά στοιχεία του gameplay είναι όπως στα περισσότερα platformer:  η κίνηση, το σκαρφάλωμα, ένα άλμα και το dash. Απλά λιτά και κατανοητά  τα controls, μετά από λίγο γίνονται συνήθεια. Αυτό που αλλάζει και φέρνει νέα πράγματα στο gameplay είναι τα εμπόδια και οι μηχανισμοί σε κάθε chapter. Κρύσταλλοι που δίνουν ένα dash παραπάνω, φούσκες που μεταφέρουν σε νέα μέρη της πίστας, νέοι  κίνδυνοι, κινούμενα εμπόδια, αλλαγή στα physics, και πολλά ακόμη σε κάθε chapter.

Χάρη στην ποικιλία των μηχανισμών το παιχνίδι αλλάζει αρκετά χωρίς να γίνεται βαρετό, αλλά παραμένει σε ένα βαθμό ίδιο, χωρίς να μπλέκει και να επηρεάζει αρνητικά τα controls. Η επιλογή των μηχανισμών και του σχεδιασμού της πίστας είναι εκπληκτική. Κάνοντας έρευνα και διαβάζοντας  για καταθλιπτικές τάσεις και αγχώδεις διαταραχές πριν ασχοληθώ με το κείμενο αυτό, έπεσα επάνω σε κάποια στάδια μέσα από τα οποία περνούν άνθρωποι με τέτοιες τάσεις. Μου έκανε τεράστια εντύπωση πόσο προσεκτικά είναι μελετημένος ο σχεδιασμός του Celeste ανάλογα με την εξέλιξη της ιστορίας και τέτοια ψυχολογικά στάδια.

Για παράδειγμα, σε ένα στάφιο, είναι πολύ συνηθισμένο το αίσθημα του φόβου και της ανησυχίας. Αυτό, αποτυπώνεται στο παιχνίδι χωρίς  να ανακοινώνεται μέσα από εσωτερικές σκέψεις της ηρωίδας, από προειδοποιήσεις, ή σημάδια. Ο τρόπος που απλώνεται η πίστα, το σκοτάδι σε αυτή, τα χρωματιστά φώτα και σημάδια στο χώρο, δίνουν hints στο μυαλό του παίκτη για την ψυχολογική κατάσταση της Madeline. Μόνο και μόνο μέσω του gameplay το παιχνίδι μιλάει με πράξεις, μεταφέροντας το άγχος και την ανησυχία της Madeline στον παίκτη. Αυτό κατά τη γνώμη μου, χρειάζεται μεγάλη προσπάθεια από τους δημιουργούς για να συμβεί.

Η πλοκή, το gameplay και ο σχεδιασμός, είναι πολύ προσεκτικά πλεγμένα μεταξύ τους. Παρόλο που δεν υπάρχει χάρτης των περιοχών, ποτέ δεν ένιωσα χαμένη. Η αίσθηση που δίνεται είναι ενός πιο ανοιχτού κόσμο, στον οποίο μπορείς να επιλέξεις πού θα κατευθυνθείς, αλλά χωρίς να μπερδεύεσαι και να αναγκάζεσαι σε backtracking. Το κίνητρο να ξεφύγει κανείς απ’ το μονοπάτι του, είναι το να μαζέψει φράουλες οι οποίες είναι απολύτως προαιρετικές, αλλά δίνουν μια γλυκιά πινελιά στον επίλογο του παιχνιδιού, και σίγουρα είναι ένα παραπάνω challenge στο gameplay. Ένα στοιχείο που ανέβασε ποιοτικά το παιχνίδι στα δικά μου μάτια και με έκανε να ταυτιστώ με την Madeline, είναι ότι το storytelling εκτός του ότι δένεται με το gameplay, βρίσκεται και σε μια αλληλοσυμπληρωματική ισορροπία.

Για παράδειγμα, κάποια στιγμή με αφορμή ένα αίσιο γεγονός, το μήνυμα που περνά το storytelling είναι «ότι όλα θα πάνε καλύτερα στο εξής». Από εκείνη τη στιγμή το gameplay αλλάζει μορφολογικά και ακολουθεί αυτή την πορεία. Μπορεί η αλλαγή να είναι μικρή, αλλά ο αντίκτυπος είναι τεράστιος και ο παίκτης το νιώθει παίζοντας, δεν το πληροφορείται απλά. Τέτοιες λεπτομέρειες ανεβάζουν τον πήχη ψηλά, και φέρνουν το Celeste ανάμεσα στις καλύτερες platforming εμπειρίες, και σίγουρα στα αγαπημένα μου παιχνίδια της χρονιάς.

Είναι, παρ’ όλα αυτά, από τα πιο δύσκολα Platformer που έχω παίξει. Μοιάζει αρκετά με Super Meat Boy και The End Is Nigh στο επίπεδο δυσκολίας. Αλλά, δεν μπόρεσα να το παρατήσω, ενώ δεν είχα καμία απολύτως υποχρέωση να το συνεχίσω. Οπότε, για εμένα αυτό δηλώνει πολλά. Με κούρασε, με νευρίασε και έχασα ΠΑΡΑ πολλές φορές. Αλλά η θεματολογία που έθιγε και το πόσο κοντά ένιωθα στη Madeline, αποτέλεσαν κάτι παραπάνω από κίνητρο. Τα checkpoints είναι επίσης πολύ συχνά (όπως είναι αναμενόμενο), οπότε το να χάσει κανείς δεν κοστίζει πολύ. Επιπλέον, δεν ένιωσα ποτέ αδικημένη. Το παιχνίδι είναι αρκετά αυστηρό με το τι πρέπει να κάνει κανείς, και πότε να το κάνει. Αλλά άδικο και υπερβολικό δεν μπορώ να το χαρακτηρίσω.

Πέρα από τα κλασσικά platforming εμπόδια, υπάρχουν σκόρπια ορισμένα puzzle στοιχεία και μερικά Boss battles. Τα τελευταία είναι σίγουρα αρκετά δύσκολα και παίρνουν χρόνο μέχρι να ολοκληρωθούν. Μιας και η Madeline δεν έχει καμία απολύτως επίθεση, τα battles είναι ουσιαστικά ένα πολύ αγχωτικό platforming κομμάτι, με έναν μεγάλο αριθμό εμποδίων και έναν δύσκολο επιθετικό εχθρό να κυνηγάει την ηρωίδα. Τα bosses όμως, είναι καλοσχεδιασμένα με πολύ ενδιαφέρον εμφάνιση και επιθέσεις. Ακόμα και αυτά, έχουν μεγάλη ανάλυση και λεπτομέρεια αν ασχοληθεί κανείς με την όλη θεματολογία του παιχνιδιού.

Το ηχητικό κομμάτι έχει εξίσου ενδιαφέρον. Οι συνομιλίες δεν ακούγονται, αλλά αποτελούνται από διάφορους ακαταλαβίστικους ήχους. Μόνο σε ένα κομμάτι του παιχνιδιού, ανακάλυψα αργότερα ότι οι ήχοι που ακούγονται είναι ένας μονόλογος που μπορεί κανείς να ακούσει βάζοντας τον ήχο να παίζει προς τα πίσω. Είναι αρκετά βαρύς μονόλογος και ανατριχιαστικός, αλλά πραγματικά αξίζει να του ρίξετε μια ματιά. Το soundtrack του παιχνιδιού είναι επίσης καταπληκτικό και αναβαθμίζει πάρα πολύ την εμπειρία.

Τα χρώματα είναι πανέμορφα, η παλέτα του δημιουργεί πανέμορφες θεματικές ενότητες και μεταφέρει συναισθήματα που δένουν με την ιστορία, και γενικότερα, το εικαστικό είναι εντυπωσιακότατο. Σίγουρα δεν αγαπούν όλοι τα "πιξελωτά" γραφικά, αλλά ακόμη και γι αυτούς θεωρώ ότι είναι μια εμπειρία, για την οποία αξίζει να παραβλέψουν μια τέτοια, ξεκάθαρα προσωπική προτίμηση. Εγώ βρίσκω τα πίξελ γοητευτικά, και ο βαθμός δυσκολίας αν και υψηλός, μου άρεσε πολύ.

Άλλωστε… τίποτα που αξίζει να ξεπεράσουμε δεν έρχεται εύκολα. Και αυτό, είναι κοινό σε όλους μας, ανεξαρτήτως προβλημάτων. Ούτε η Madeline, ούτε οι υπόλοιποι χαρακτήρες του παιχνιδιού είναι τέλειοι, ούτε εμείς. Η προσωπικότητά τους έχει αρνητικές πτυχές, και δεν κρύβονται. Καλώς ή κακώς, ότι και να είμαστε, όσο καλά και αν νομίζουμε ότι έχουμε τακτοποιηθεί και βολευτεί, πάντα θα μας τρώει κάτι. Πάντα θα συναντάμε ένα βουνό, μεταφορικό ή κυριολεκτικό και το σκαρφάλωμα του θα μοιάζει ως η μόνη μορφή σωτηρίας. Από όταν αποφασίσουμε να την πλησιάσουμε θα ξεκινούν πάντα προβλήματα. Θα σκοντάφτουμε, θα πέφτουμε και θα καταλήξουμε πολλές φορές στους πρόποδες του βουνού, πριν αγγίξουμε την κορυφή του.

Το Celeste απευθύνεται και μπορεί να αγγίξει όλους τους ανθρώπους εκεί έξω. Γι’ αυτό ακριβώς το προτείνω σε όλους. Εάν ωστόσο υπάρχουν άνθρωποι, και ξέρω ότι πιθανόν είναι πολλοί, που ταυτίζονται σε έναν τεράστιο βαθμό με την ψυχική κατάσταση της Madeline και δυσκολεύονται να το διαχειριστούν, αφήνω τον παρακάτω τηλεφωνικό αριθμό «1034», και όποιος επιθυμεί, μπορεί να αναζητήσει σχετικές  με αυτόν πληροφορίες, και πιθανόν άλλους παρόμοιους αριθμούς που δεν είμαι στην κατάλληλη θέση για να παρέχω.