Επιστροφή στα θρανία με τις πιο "back to school" ταινίες - Part I

Μιας που μας έκανε ήδη ποδαρικό ο πρώτος μήνας του φθινοπώρου και κοντοζυγώνει η ώρα που θα ακουστεί το πρώτο κουδούνι, τί θα λέγατε για ένα νοσταλγικό throwback σε κινηματογραφικές σχολικές αίθουσες με τον αέρα των 1980s και των 1990s ή ακόμη και των 2000s;!

Εμάς πάντως μας έπιασε αυτή η διάθεση για αναπόληση των μαθητικών μας χρόνων και σας θέλουμε οπωσδήποτε στο παρεάκι μας για να σιγοντάρετε σε όσα θα ανατρέξουμε αυτή τη φορά όπως πειράγματα, πλάκες, κοπάνες και σούσουρο εντός και εκτός της τάξεως, φυσικά μέσα από την μεγάλη οθόνη!

Περιπέτεια, χιούμορ, εφηβικά επαναστατικά vibes, ερωτικά σκιρτήματα, συναισθηματικά σκαμπανεβάσματα, ξέφρενος χορός ορμονών και ολίγον τι δράμα έρχονται να φτιάξουν μία λίστα από ταινίες που εννοείται ότι αγαπήσαμε, ενώ όσοι δεν τις έχετε δει ακόμη είστε αδικαιολογήτως απόντες από την όλη φάση και κινδυνεύετε να μείνετε μετεξεταστέοι! Γι’ αυτό πάρτε μολύβι και χαρτί και κρατήστε σημειώσεις!

Breakfast Club (1985)

Η συγκινητική και βαθιά ανθρώπινη κωμωδία-δράμα ενηλικίωσης Breakfast Club του John Hughes αποτελεί ταινία-ορόσημο στα χρονικά του σινεμά και όχι άδικα, με πρωταγωνιστές τους Emilio Estevez, Anthony Michael Hall, Judd Nelson, Molly Ringwald και την Ally Sheedy μέσα από τις ερμηνείες των οποίων θα γνωρίσουμε μία ετερόκλητη ομάδα εφήβων η οποία χαράχτηκε στη μνήμη του κοινού ως μία θρυλική κινηματογραφική πεντάδα που υποτίθεται ότι ανήκει και σε μία κλίκα του σχολείου: o ‘John Bender’ (Nelson) είναι ο ταραχοποιός του σχολείου ή αλλιώς ο “Εγκληματίας”, η ‘Claire Standish’ (Ringwald) είναι η πιο δημοφιλής κοπέλα του σχολείου που αποκαλείται ως η “Πριγκίπισσα” και βλέπει τους πάντες αφ’ υψηλού, ο ‘Andrew Clark’ (Estevez) ως ο “Αθλητής”, o ‘Brian Johnson’ (Michael Hall) ως “ο Σπασίκλας” και η ‘Allison Reynolds’ (Sheedy) ως η “Μοναχική αλλόκοτη”.

Οι ηθοποιοί υποδύονται πέντε πολύ διαφορετικές ιδιοσυγκρασίες μεταξύ τους, με τις δικές τους προσλαμβάνουσες, απόψεις, εμπειρίες και σχέδια, παρ’ όλα αυτά με κοινό τόπο συνάντησής τους τη σχολική βιβλιοθήκη και συνδετικό τους κρίκο το ερώτημα «τί νομίζει τελικά ότι είναι ο καθένας τους». Ο χρόνος που θα περάσουν μαζί αναλογιζόμενοι πάνω στον συγκεκριμένο προβληματισμό θα τους φέρει πιο κοντά, θα τους κάνει να ανοιχτούν περισσότερο για το άτομό τους, τα βιώματά τους, και να δουν από μία απόσταση τον εαυτό τους, οδηγούμενοι σε μία λυτρωτική εξομολόγηση κατά κύριο λόγο των λιγότερο φωτεινών σημείων της καθημερινότητάς τους. Ο δημιουργός του αξιόλογου αυτού εγχειρήματος προσφέρει απρόσκοπτα το βήμα στην νεολαία να εκφράσει ρεαλιστικά διάφορα ζητήματα που την απασχολούν, κάνοντάς την να μην φαντάζει ως εξωγήινη, απομονωμένη ή παράλογη. Και κάπως έτσι ξετυλίγει τον δικό του χρήσιμο μίτο και αφήνει τους θεατές να τον ακολουθήσουν μέχρι να φτάσουν στο τέλος του λαβύρινθου και να βρουν ενδιαφέρουσες προσεγγίσεις σε όποιο υπαρξιακό ζήτημα και ακατανόητο αίνιγμα περιβάλλει την νιότη.

Εκφράζει τα θέλω, τις προκλήσεις και τα όνειρα μίας γενιάς που συνήθως παρεξηγείται και πρέπει συνεχώς να αντιμετωπίζει την άδικη μεροληψία ότι δεν είναι αρκετά ώριμη να συλλάβει το υπέρτατο νόημα της ζωής ακόμη κι αν την ίδια στιγμή συγκρούεται με το κατεστημένο, τις νόρμες, τα στερεότυπα και τον καθωσπρεπισμό. Η άκαυτη αυτή πιτσιρικαρία αναζητά απαντήσεις, κινητοποιείται, δεν εφησυχάζει, επιζητά αχόρταγα ό,τι αξίζει, μπαίνοντας με θάρρος κόντρα στο ρεύμα και μετέχοντας σε μία περίπλοκη διαδικασία διερεύνησης προοπτικών, αυτοανακάλυψης και αυτοπροσδιορισμού. Και όλα αυτά αποδίδονται μέσα σε ένα ζεστό κλίμα γεμάτο αυθορμητισμό, αμοιβαία συμπάθεια, συγκατάβαση, εκτίμηση και αφοπλιστική ειλικρίνεια, εξακολουθώντας να λειτουργεί ως εφαλτήριο έμπνευσης για πολλούς που υπήρξαν κάποτε τόσο νέοι και για άλλους τόσους που έρχονται, για να υψώσουν με πυγμή και αισιοδοξία σαν νικητές τη γροθιά τους προς τον ουρανό υπό τον ήχο του “Don’ t you Forget About Me” των Simple Minds.

Ferris Bueller's Day Off (1986)

Η Πιο Κουφή Μέρα του Φέρι Μπούλερ είναι άλλη μία από τις σκηνοθετικές δουλειές του John Hughes που μας επιφύλασσε ακόμη μία αλησμόνητη μυθοπλασία με μαθητές λυκείου. Ο Matthew Broderick αναλαμβάνει κεντρικό ρόλο εδώ ως ο παρορμητικός και διαόλου κάλτσα 17χρονος ‘Ferris Bueller’ (Matthew Broderick) ο οποίος μια ωραία πρωία παριστάνει τον άρρωστο στους γονείς του και οργανώνει μεθοδικά το σκασιαρχείο του για να περάσει χρόνο στο Σικάγο με την φιλενάδα του, τη ‘Sloane Peterson’ (Mia Sara) και τον  κολλητό του ‘Cameron Frye’ (Alan Ruck). Στην πόλη η τσάρκα τους με μία Ferrari 250 GT California Spyder του 1961 θα είναι διασκεδαστική αλλά θα τους βάλει και σε φασαρίες. Ο Ferris αν και την σκαπουλάρει σχεδόν πάντα την τελευταία στιγμή από σοβαρούς μπελάδες αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι και οι συνταξιδιώτες του γλιτώνουν το ίδιο άνετα από τις κακοτοπιές!

Μάλιστα, ο ίδιος συνεχίζει επιδέξια και με καπατσοσύνη να παραβιάζει τους κανόνες τον έναν μετά τον άλλον, σαν ντόμινο. Ύστερα από κάθε απερισκεψία και παράτολμη πράξη δεν παραλείπει να μας παρουσιάζει τον ιδιότυπο σωτήριο οδηγό του πώς να ξεφεύγει κανείς από ευθύνες, δυσάρεστες καταστάσεις ή ό,τι γενικότερα τον σκοτίζει και δεν είναι του γούστου του. Ζει το κάθε τι χωρίς ενοχές και είναι εραστής της στιγμής. Τον εξιτάρει και του δίνει απερίγραπτη ευχαρίστηση το να δοκιμάζει τα όρια των δυνάμεών του αλλά αργά ή γρήγορα θα έρθει αντιμέτωπος με το αποτέλεσμα των επιλογών του. Όλο αυτό το διάστημα, ωστόσο, η αδερφή του ‘Ferris’, η ‘Jeanie’ (Jennifer Grey) που έχει ψυλλιαστεί την απάτη του, πασχίζει να τον στριμώξει και να τον κάνει να ομολογήσει το ψέμα του γιατί είναι άδικο οι γονείς τους να τον έχουν τόσο καλομαθημένο ενώ σε εκείνη δεν χαρίζονται καθόλου.

Από αυτούς που θέλουν να σαμποτάρουν τον ήρωα, είναι και ο λυκειάρχης, ο ‘Rooney’ (Jeffrey Jones) που τους έχει γίνει στενός κορσές διότι του εναντιώνονται και τον αψηφούν, οπότε τους κυνηγάει δίχως σταματημό και δεν θα πάψει μέχρι να πιάσει επ’ αυτοφώρω τον Ferris και την ανήσυχη κομπανία του για όσο αυτοί προσθέτουν κι άλλες καφρίλες στο ενεργητικό τους. Σήμα-κατατεθέν της ταινίας είναι πως συχνά ο πρωταγωνιστής γκρεμίζει τον τέταρτο τοίχο απευθυνόμενος με αμεσότητα και οικείο τόνο προς τον δέκτη ώστε να του εκθέσει τις πιο μύχιες επιθυμίες και σκέψεις του, να μοιραστεί συμβουλές, να μιλήσει για τους φίλους του. Και ο άτιμος όταν εκφράζεται, έχει πειθώ! Ανάμεσα στις παραινέσεις του προς το (αόρατο) κοινό του, σπεύδει να τονίσει κάτι πολύ σημαντικό προς τον επίλογο: «Η ζωή κινείται πολύ γρήγορα. Εάν δεν σταματάτε και κοιτάζετε γύρω σας μια στο τόσο, μπορεί να την χάσετε!». Σαν να ‘χει δίκιο… Εσείς, τί λέτε;!

10 Things I Hate About You (1999)

Σε πιάνω αδιάβαστο, αν δεν έχεις παρακολουθήσει το 10 Πράγματα που Μισώ σε Σένα! Αν όμως το έχεις δει, αποκλείεται να μην σου έχει μείνει στον νου η χαρακτηριστική σκηνή με τον αξέχαστο Heath Ledger ως ‘Patrick Verona’, τον απείθαρχο νεαρό και ‘κακό παιδί’ του σχολείου, να ερμηνεύει μοναδικά με την υπέροχη φωνή του το “Can’ t Take My Eyes Off You”! Με σπιρτόζικο βλέμμα και ακαταμάχητο χαμόγελο ο πρόωρα αυτός χαμένος αστέρας της υποκριτικής φαντάζει τέλειος και ως λυκειόπαιδο που αφιερώνει μπροστά σε άλλους αυτό το κομμάτι στην αγαπημένη του, την ατίθαση και σνομπ ‘Kat/ Katarina Stratford’ την οποία υποδύθηκε η Julia Stiles. Απολαμβάνεις να τον χαζεύεις καθώς χορεύει με χάρη πάνω στις κερκίδες του γηπέδου αποφεύγοντας με ευελιξία και απίστευτο κέφι τους λαχανιασμένους φύλακες του σχολείου που απηυδισμένοι στο κατόπι του παλεύουν να τον προφτάσουν ώστε να αφήσει κάτω το μικρόφωνο!

Το 10 Πράγματα που Μισώ σε Σένα του Gil Junger είναι μία ρομαντική, εφηβική κωμωδία που εκτυλίσσεται με φόντο το Padua High School στο Seattle, και εμπνέεται από το αριστούργημα του William Shakespeare, «Το Ημέρωμα της Στρίγγλας», συνιστώντας ουσιαστικά μία πιο μοντέρνα εκδοχή της ιστορίας. Η ‘Kat’ φημίζεται ως σκληρό καρύδι. Για πολλούς είναι απότομη, στριφνή, ίσως όχι και η ιδανική περίπτωση προσιτού ανθρώπου. Δεν πιστεύει στον έρωτα και με την ανυποχώρητα αρνητική της στάση καθιστά απόλυτα σαφές ότι απορρίπτει εντελώς ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Πληγωμένη από το παρελθόν στέκεται εξωφρενικά επικριτική και μηδενιστική απέναντι στο παραπάνω συναίσθημα θεωρώντας το ως αδυναμία ή υποκρισία.

Ώσπου γνωρίζει τον ‘Patrick’ ο οποίος μπαίνει απροσδόκητα στη ζωή της κυρίως με αφορμή ένα στοίχημα που έχει στηθεί εν αγνοία της ίδιας από ένα άλλο αγόρι, τον νεοφερμένο ‘Cameron James’ (Joseph Gordon-Levitt) που του αρέσει πολύ η εκ διαμέτρου αντίθετη σε απόψεις και χαρακτήρα, μικρότερη αδερφή της, η ‘Bianca’ (Larisa Oleynik). Η τελευταία, αθεράπευτα ρομαντική, κοινωνική και γλυκομίλητη, λαχταρά να ζήσει ένα όμορφο ειδύλλιο και αρχίζει να σκέφτεται ολοένα και περισσότερο τον ‘Cameron’. Έτσι, ο νέος αυτός αποφασίζει να την διεκδικήσει απευθυνόμενος για βοήθεια στον ‘Patrick’ με τον οποίο εν τέλει σκαρώνουν το κόλπο για την ‘Kat’, ζητώντας του να λειτουργήσει σαν περισπασμός για την μεγαλύτερη αδερφή και να την γοητεύσει προσεγγίζοντάς την, ώστε να μπορεί εκείνος κρυφά να βλέπει την ‘Bianca’.

Αλλά τα πράγματα θα λάβουν διαφορετική τροπή όταν ο ‘Patrick’ συνειδητοποιήσει πως το φλερτ του παύει να είναι ψεύτικο και τρέφει πια αισθήματα για την ‘Kat’ πέφτοντας και ο ίδιος στην παγίδα της φάρσας που επινόησαν με τον φίλο του. Μεταξύ άλλων, αυτός που άθελά του κλέβει την παράσταση εν προκειμένω είναι ο γυναικολόγος ‘Walter Stratford’, δηλαδή ο υπερπροστατευτικός και κάπως συντηρητικός πατέρας των δύο κοριτσιών, τον οποίο ενσαρκώνει πολύ ταιριαστά ο Larry Miller, ενώ εμφανίζονται επιπλέον οι: Andrew Keegan, David Krumholtz, Susan May Pratt, Daryl Mitchell και η Allison Janney.

School of Rock (2003)

Τα παιδία παίζει … μετά μουσικής! Και τα μυαλά στα κάγκελα!... F@#&*$g YEAHHH!... Γιατί όταν ο  Jack Black βάλει σκοπό να φτιάξει δικό του συγκρότημα, θα το καταφέρει ο κόσμος να χαλάσει! Θα έρθουν τα πάνω κάτω αν χρειαστεί αλλά θα το πετύχει! Εντάξει, προφανώς και περιττεύουν οι συστάσεις με τον προαναφερθέντα εξαιρετικά ταλαντούχο και πολυπράγμονα σταρ του θεάματος. Στο Ένα Σχολείο Πολύ Ροκ του Richard Linklater μας συστήνεται ως ο εκκεντρικός κιθαρίστας ‘Dewey Finn’ ο οποίος αν και τριαντάρης, παραμένει βαθιά μέσα του ένας ακμαίος έφηβος που ανέκαθεν οραματιζόταν να αποκτήσει δική του μπάντα! Η συγκυρία λοιπόν, το φέρνει έτσι που οι παλιοί σύντροφοι από το γκρουπάκι του τον αφήνουν εκτός, οπότε η ανεργία του χτυπάει πια την πόρτα.

Εντούτοις, παρά την αναποδιά αυτή, η τύχη του χαμογελάει ξανά. Μάλιστα, λίγο διάστημα αργότερα, θα του συμβεί κάτι ανέλπιστα καλό, η πρόσληψή του ως αναπληρωτής καθηγητής σε ένα πρότυπο ιδιωτικό γυμνάσιο, το Horace Green! Αρπάζει λοιπόν, την ευκαιρία από τα μαλλιά! Και πράγματι βρίσκει τρόπο να διοχετεύσει στο μάθημά του την ιδιαίτερη ενέργεια, την δημιουργικότητά του, τον πηγαίο ενθουσιασμό και την αγάπη του για τη μουσική, φυσικά όχι για οποιοδήποτε είδος της αλλά για αυτό της rock! Το αποτέλεσμα;! Οι μαθητές του τον λατρεύουν! Εννοείται πως όταν είναι επί το έργον, παραδίδει μάθημα με ζήλο και κατά βάση με μία από τις πιο αντισυμβατικές αλλά συνάμα και πιο ευρηματικές μορφές διδασκαλίας.

Αφήνει να ξεχυθεί ελεύθερη η ξεχωριστή καλλιτεχνική του φύση και να δημιουργήσει, κατορθώνοντας να εμφυσήσει το ίδιο ενδιαφέρον και μεράκι στα παιδιά της τάξης του, αναγνωρίζοντας το χάρισμα που διακρίνει το καθένα τους και παρέχοντάς τους κίνητρο να το καλλιεργήσουν και να ανοίξουν τα φτερά τους για να εξελιχθούν ακόμη περισσότερο! Μέχρι που θα τους ενθαρρύνει να λάβουν μέρος στον περίφημο μαθητικό μουσικό διαγωνισμό της χώρας “Battle of the Bands”! Επομένως, υψώνει το φρύδι με αυτοπεποίθηση και διατυπώνει σε σκανταλιάρικο τόνο την προτροπή του «Τώρα ας βγούμε εκεί έξω και ας κάνουμε χαμούλη!» που παραείναι ξεκάθαρη για να την μπερδέψει κανείς! Οι μελωδίες, οι στίχοι και η μαγεία των τραγουδιών που συνέθεσε με τους μαθητές του ενώνονται σε μία συναρπαστική, με δυναμική, νεύρο και ρυθμό γιορτή που ξεσηκώνει τα πλήθη και τα κάνει να παραμιλούν! Και όπως είπαν κάποτε κάποιοι απαράμιλλοι σοφοί βετεράνοι της rock: “It's a long way to the top if you wanna rock 'n' roll”!

Mean Girls (2004)

Δεν παίζει να μην έχεις πετύχει ποτέ κάποιο μεσημέρι Σαββάτου ή Κυριακής Τα Κακά Κορίτσια του Mark Waters και να μην σταματήσεις το ζάπινγκ σου ενώ ψάχνεις να βρεις κάτι διασκεδαστικό, γουστόζικο και ανάλαφρο με φρεσκάδα, ευτράπελα και νεανική ίντριγκα. Και όντως, το εν λόγω φιλμ συνδυάζει όλα τα παραπάνω μα και ένα ωραίο cast με επικεφαλής την τότε στις δόξες της, Lindsay Lohan ως την ‘Cady Heron’. Πρόκειται για μία εύστροφη, ευγενική και κάπως εσωστρεφή κοπέλα από την Αφρική η οποία έχει μετακομίσει με τους δικούς της στις Η.Π.Α. και προσπαθεί να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα. Βέβαια, την μετάβαση αυτήν μόνο εύκολη δεν την λες, ειδικά αφότου πατάει το πόδι της στο North Shore High School όπου διαπιστώνει πως είναι πολύ έξω από τα νερά της! Και αυτήν την εντύπωση την ενισχύουν δυστυχώς η ‘Regina George’ (Rachel McAdams), η ‘Gretchen Wieners’ (Lacey Chabert) και η ‘Karen Smith’ (Amanda Seyfried), η “ιερή τριάς” των «Πλαστικών» όπως αυτοαποκαλούνται, μία κλίκα δηλαδή από τρεις κοπέλες που πλασάρονται ως οι πιο cool και ελκυστικές υπάρξεις του λυκείου περιγελώντας όσους θεωρούν υποδεέστερους ή περιθωριακούς.

Και έτσι την ‘Cady’ την χτυπούν κατευθείαν στην ανασφάλεια, ώστε να αυξηθεί η αμηχανία της μπροστά στο δήθεν “αψεγάδιαστο” και “ασυναγώνιστο”. Οπότε την πλημμυρίζει το άγχος για αποδοχή και σχεδόν της γίνεται εμμονή η ανάγκη για επιβεβαίωση από τους άλλους. Ωστόσο, όλο αυτό το διάστημα αληθινοί φίλοι της ηρωίδας αποδεικνύονται η ντόμπρα και έξω από καλούπια, γκοθού ‘Janis Ian’ (Lizzy Caplan), και ο μουσικά ταλαντούχος, ευαίσθητος αλλά και με εκπληκτικό σαρκασμό, gay συμμαθητής τους ‘Damian Leigh’ (Daniel Franzese).

Θα θυμίσω απλά μία από τις πολύ σπαρταριστές στιγμές του έργου, εκείνη με το αναζωογονητικό stage diving μετά από μία θεραπευτική αυτοκριτική μέσα στο κλειστό γυμναστήριο του σχολείου ή ακόμη εκείνη τη φάση με το χριστουγεννιάτικο τραγουδάκι και το χορευτικό επί της σκηνής που το λες και προϊόν αυτοσχεδιασμού ιδίως μετά την επεισοδιακή αχρήστευση του CD player! Το παρόν εδώ δίνουν επίσης οι: Tina Fey, Tim Meadows, Amy Poehler, Jonathan Bennett και Rajiv Surendra, εξίσου φανταστικοί στους ρόλους τους!

Ελπίζω να πήρατε ενισχυμένη μία πρώτη δόση χαράς και γλυκιάς μελαγχολίας σε αυτό το μέρος του αφιερώματος. Εξάλλου, το κείμενο αυτό γράφτηκε για να σας σεργιανήσει σε παλιές όμορφες μνήμες του σχολείου που παραμένουν ζωντανές μέσα από το σινεμά. Αν είστε έτοιμοι και για συνέχεια, οι παλιοί δώστε τα φώτα σας στους νεότερους και καταθέστε ελεύθερα τις δικές σας προτάσεις για ανάλογα φιλμ που είναι ευπρόσδεκτες έτσι κι αλλιώς.

Η ομάδα των Unboxholics εύχεται καλή και εποικοδομητική χρονιά σε όσους είναι ακόμη στα θρανία αλλά και σε όσους νοερά κάθε τόσο ανατρέχουν σε αυτά με ένα εγκάρδιο χαμόγελο να σκαρφαλώνει αβίαστα στα χείλη τους.