Η θέση μας στο σύμπαν

Πόσο μεγάλο είναι τελικά το "σπίτι" μας;
23 Σεπτεμβρίου 2014 00:17
Η θέση μας στο σύμπαν

Πέρα από το ηλιακό μας σύστημα, εκτείνεται ο γαλαξίας στον οποίο ανήκουμε, ο οποίος έχει ονομαστεί “Milky Way”. Τι υπάρχει όμως πέρα από αυτό; Μία συναρπαστική νέα μελέτη του Nature, αποκαλύπτει πως ο Milky Way είναι ένα μικρό μόνο κομμάτι ενός ασύλληπτα μεγαλύτερου υπερσυμπλέγματος γαλαξιών, το οποίο ονομάστηκε Laniakea. Το όνομα σημαίνει “αμέτρητος παράδεισος” στα Χαβανέζικα. Οι επιστήμονες χαρτογράφησαν χιλιάδες γαλαξίες σε κοντινή απόσταση από το δικό μας και διαπίστωσαν πως το σύμπλεγμα αυτό ήταν πολύ, πολύ μεγαλύτερο από αυτό που νομίζαμε μέχρι σήμερα. Το Laniakea λοιπόν, περιέχει πάνω από 100.000 γαλαξίες και εκτείνεται στα 500 εκατομμύρια έτη φωτός.

Ας προσπαθήσουμε λίγο να καταλάβουμε τα μεγέθη για τα οποία μιλάμε. Όπως βλέπετε και στην εικόνα, ο δικός μας γαλαξίας είναι η κουκίδα στην δεξιά άκρη του Laniakea. Όλες αυτές οι χορδές που αποτελούν το υπερσύμπλεγμα, είναι ξεχωριστοί γαλαξίες, από τους οποίους κάθε ένας περιέχει εκατομμύρια, δισεκατομμύρια και σε ορισμένες περιπτώσεις, τρισεκατομμύρια άστρα, τα περισσότερα των οποίων, όπως και ο δικός μας ήλιος, έχουν πλανήτες σε τροχιά γύρω του. Και το Laniakea είναι μόνο ένα από τα πολλά υπερσυμπλέγματα γαλαξιών που υπάρχουν στο σύμπαν.

Η ομάδα των επιστημόνων που έκανε αυτή την ανακάλυψη έχει για επικεφαλή τον R. Brent Tully του πανεπιστημίου της Χαβάης. Η χαρτογράφηση βασίστηκε στην καταγραφή της κίνησης περίπου 8.000 γειτονικών γαλαξιών και βάση της επέκτασης του σύμπαντος μετά το Big Bang, αλλά και των βαρυτικών αλληλεπιδράσεων μεταξύ των ουράνιων σωμάτων, η ομάδα μπόρεσε να παράγει το παρακάτω διάγραμμα, όπου οι γαλαξίες που απομακρύνονται από εμάς εμφανίζονται με κόκκινο χρώμα και αυτοί που κινούνται προς τα εμάς με μπλε.

Βασιζόμενοι πάνω σε αυτό το διάγραμμα, δημιούργησαν ένα χάρτη με τις κινήσεις όλων των γαλαξιών μέσα σε κάποια πλαίσια. Όπως θα δείτε και στην παρακάτω εικόνα, υπάρχουν κάποιες προκαθορισμένες πορείες μέσα στο Laniakea. Υπάρχει ακόμα μια πολύ πυκνή περιοχή, η οποία απεικονίζεται με κόκκινο και ονομάζεται “The Great Attractor”, η οποία αργά αλλά σταθερά, έλκει πολλούς γαλαξίες προς το μέρος της, μεταξύ των οποίων και το δικό μας Milky Way.

Μέχρι τώρα, οι αστρονόμοι είχαν κατατάξει το Milky Way, την Andromeda και άλλους γαλαξίες στο υπερσύμπλεγμα Virgo, το οποίο περιέχει περίπου 100 ομάδες γαλαξιών. Όπως, όμως, αποκάλυψε ο Tully και οι συνάδελφοι του, ο Virgo είναι απλά ένα κομμάτι του κατά πολύ μεγαλύτερου Laniakea. Επίσης, το Laniakea βρίσκεται σε πολύ κοντινή απόσταση (τα μεγέθη είναι σχετικά), με ένα άλλο υπερσύμπλεγμα γαλαξιών με την ονομασία Perseus-Pisces.

Σε μια προσπάθεια απεικόνισης του τι συμβαίνει ακόμα μακρύτερα, οι επιστήμονες προσφέρουν την παρακάτω απεικόνιση, στην οποία ακόμα και το Laniakea και το  Perseus-Pisces είναι μια κουκίδα σε ένα πολύ μεγαλύτερο σύμπαν, το οποίο αποτελείται από πυκνά δομημένα υπερσυμπλέγματα γαλαξιών αλλά και από τεράστια κενά, στα οποία δεν υπάρχει ούτε ίχνος ύλης.

Το μέγεθος του σύμπαντος σίγουρα απέχει πολύ από το να ανακαλυφθεί, αλλά κρίνοντας από τις τελευταίες έρευνες, φαντάζει τόσο μεγάλο που δεν το χωράει ο ανθρώπινος νους. Όσο βελτιώνεται η τεχνολογία, θα μαθαίνουμε περισσότερα για το ηλιακό μας σύστημα, το γαλαξία μας και το σύμπαν. Μέχρι τότε, ξέρουμε μόνο πως σε ένα τεράστιο, αμέτρητο σύμπαν, υπάρχει ένα υπερσύμπλεγμα γαλαξιών, το Laniakea, που στην άκρη του βρίσκεται ένας γαλαξίας με το όνομα Milky Way, μέσα στο οποίο υπάρχει ένα ηλιακό σύστημα με ένα άστρο που ονομάζουμε Ήλιο και σε τροχιά γύρω από τον ήλιο υπάρχει ένας μικρός μπλε πλανήτης που ονομάζουμε Γη. Το σπίτι μας.

Tags: