Οι καλύτερες ταινίες με φυλακές

I’m stuck at Folsom Prison
29 Αυγούστου 2017 09:07
Οι καλύτερες ταινίες με φυλακές

Ένα από τα μεγάλα χαρτιά των εταιριών κινηματογραφικής παραγωγής είναι οι ταινίες με θέμα τις φυλακές. Το παρόν άρθρο φυσικά δεν έχει την διάθεση να αγιοποιήσει εγκληματίες του ποινικού δικαίου, αλλά να σταθεί στις στιγμές αγωνίας, μοναξιάς και μεταμέλειας για μερικούς από τους πιο ξεχωριστούς φυλακισμένους του αμερικανικού σινεμά. Η στέρηση της ελευθερίας από μόνη της είναι αρκετή για να κάνει τον κάθε εγκλεισμό έναν ζωντανό εφιάλτη για τον κάθε έναν. Στις κινηματογραφικές φυλακές που θα περιηγηθείτε όμως δεν χάνεται μόνο η ελευθερία, κλείνοντας η βαριά σιδερένια πόρτα κάθε ίχνος της ανθρώπινης αξιοπρέπειας χάνεται και αυτό. Μικρά σκοτεινά κελιά βουτηγμένα στην υγρασία με έναν κουβά για τουαλέτα, με σωφρονιστικούς υπαλλήλους να κάνουν πράξη πάνω στους κρατούμενους ότι πιο άρρωστο έχουν στο μυαλό τους και με διοικητές φυλακών να δημιουργούν ένα κλίμα κολαστηρίου.

Ξεχασμένες συνειδήσεις μακριά από τον πολιτισμό που έχουν μείνει πίσω, αυτό είναι κάτι που όλοι οι ήρωες μας δεν μπορούν να διαχειριστούν πολύ εύκολα. Να είσαι αυτός που μένει πίσω ενώ όλος ο κόσμος προχωράει μπροστά είναι ασφυκτικά τρομακτικό, να μείνεις ξεχασμένος σε ένα κρεβάτι με τα πάντα γύρω σου να συρρικνώνονται στο μέγεθος ενός μικρού δωματίου, είναι ένα ενδεχόμενο που στοιχειώνει τον κάθε νου. Ελάτε λοιπόν να κάνουμε ένα ταξιδάκι μέσα στα κελιά τους.

Midnight Express (1978)

Θα ξεκινήσω με το κλειστοφοβικό Midnight Express επειδή ήταν η πρώτη ταινία που είδα με θέμα την φυλακή σαν πιτσιρικάς και θυμάμαι ότι έκανα πάρα πολύ καιρό να ξαναδώ ταινία τέτοιου είδους. Ο λόγος δεν ήταν επειδή δεν μου άρεσε σαν είδος ή σαν ταινία αλλά ακριβώς το αντίθετο και πολύ απλά δεν άντεχα ψυχοσωματικά να μπω στην ίδια διαδικασία που βρισκόμουν την στιγμή που παρακολουθούσα το Express. Είχε αποτυπωθεί βαθιά μέσα στο μυαλό μου η κάθε στιγμή τρέλας, παράνοιας, αρρώστιας και αδικίας που επικρατούσε στο περιβάλλον των τούρκικων φυλακών. Τα αντιπαθητικά μούτρα του Rifki, τα Instabul blues του Jimmy Booth, τον αηδιαστικό φύλακα Hamidou και τον Billy να προσπαθεί να διαχειριστεί την κατάσταση που είχε δημιουργήσει ο ίδιος στον εαυτό του.

Η ταινία είναι βασισμένη στο ομότιτλο αυτοβιογραφικό βιβλίο του Billy Hayes, στον Αμερικανό φοιτητή δηλαδή που κλείστηκε σε τουρκική φυλακή στην Κωνσταντινούπολη με την κατηγορία ότι προσπάθησε να περάσει λαθραία χασίς. Χάρισε Όσκαρ σεναρίου στον Oliver Stone και μουσικής στον Giorgio Moroder ενώ στην καρέκλα του σκηνοθέτη κάθισε ο Alan Parker ο οποίος έχει σκηνοθετήσει μεταξύ άλλων την ταινία των Pink Floyd The Wall (1982) με πρωταγωνιστή τον Bob Geldof τραγουδιστή των Boomtown Rats και το Angel Heart (1988) με πρωταγωνιστές τους Mickey Rourke και Robert De Niro. Αυτό που σοκάρει τις αισθήσεις στην ταινία είναι ο ρεαλισμός των γεγονότων που μουσικά ντύνονται εξαιρετικά με τις μελαγχολικές ηλεκτρονικές μελωδίες του Ιταλού συνθέτη, οπότε όσοι δεν την έχετε δε βάλτε στο YouTube να παίζει το The Chase και τρέξτε να τη δείτε.

Escape from Alcatraz (1978)

Μια ταινία για την αληθινή απόδραση τριών κρατουμένων από την φυλακή του Alcatraz το 1962 που ήταν κατασκευασμένη σε νησίδα στον κόλπο του San Francisco. Στον ρόλο του Frank Morris ο επιβλητικός Clint Eastwood, ένας λιγομίλητος και βαρύς τύπος που δεν ανέχεται σκληράδες από κανέναν, με τον σκηνοθέτη Donald Siegel να δημιουργεί ένα σενάριο αρκετά σφιχτό που παίρνει τον χρόνου του χωρίς να βιάζεται και χωρίς να σε οδηγεί σε απροσδόκητα μονοπάτια.

Ο Morris ξέρει ακριβώς τι θέλει και αυτό βάζει στόχο να πετύχει από το πρώτο λεπτό που βρίσκεται μέσα στα τείχη του φημισμένου Alcatraz προσελκύοντας δίπλα του τρόφιμους με ίδιες βλέψεις αποφασισμένους να κάνουν το μεγάλο βήμα. Ένα από τα αρνητικά της ταινίας είναι η αποφυγή βαθύτερων διαλόγων μεταξύ των χαρακτήρων που αλληλοεπιδρούν μεταξύ τους χωρίς να μας δίνεται η δυνατότητα να μάθουμε λίγο περισσότερα για την ιστορία τους.

Lock Up (1989)

Προσωπικά αγαπώ πολύ αυτή την ταινία και την έχω ακόμα στην συλλογή μου με τις ξεχαρβαλωμένες VHS της εφηβείας μου. Μια αληθινά απολαυστική ταινία σαφώς πιο γρήγορη και πιο ξέγνοιαστη από τις υπόλοιπες στη λίστα, με χαρακτήρες υπερβολικά σχηματοποιημένους και μονοδιάστατους αλλά και με ένα σενάριο αρκετά ενθουσιώδες δίχως όμως το απαραίτητο βάθος στην πλοκή. Η ιστορία μας ακολουθεί τον Sylvester Stallone στον ρόλο του Frank Leone, ενός καλοπροαίρετου κατάδικου ο οποίος έχει μόλις έξι μήνες για να φτάσει στο τέλος της ποινής του και το μόνο που προσπαθεί να κάνει είναι να μείνει μακριά από προβλήματα και φασαρίες.

Κάτι τέτοιο όμως είναι σχεδόν απίθανο να συμβεί όταν ο ίδιος ο διοικητής φυλακών έχει προηγούμενα μαζί του και προσπαθεί από την μεριά του, με κάθε τρόπο να τον οδηγήσει σε παγίδα ώστε να διαπράξει κάποιο έγκλημα εντός της φυλακής και έτσι να του δοθεί η ευκαιρία να τον ξαναδικάσει σε περισσότερα χρόνια φυλάκισης. Το νοσταλγικό πιάνο του Bill Conti ταιριάζει απόλυτα με το ύφος και το κλίμα της ταινίας, με αποκορύφωμα την σκήνη που τα τσιράκια του μοχθηρού διοικητή καταστρέφουν το παλιό αμάξι που είχαν φτιάξει ο Leone και οι φίλοι του με πολύ αγάπη και πάθος στο γκαράζ της φυλακής.

Shawshank Redemption (1994)

Όταν ο Andy Dufresne μπήκε στην φυλακή του Shawshank και ζήτησε από τον Red μια αφίσα της Rita Hayworth ο δεύτερος απάντησε «no problem» και κάπως έτσι ξεκίνησε μία ξεχωριστή και δυνατή φιλία μεταξύ των δύο. Η ταινία είναι βασισμένη στην νουβέλα του Stephen King και με οδηγό την χαρακτηριστική βαθιά θεατρική φωνή του Morgan Freeman ως Ellis "Red" Redding, περιγράφεται η ιστορία του Andy Dufresne, ενός τραπεζίτη ο οποίος μένει στην κρατική φυλακή Shawshank για σχεδόν δύο δεκαετίες, κατηγορούμενος για το φόνο της γυναίκας του και του εραστή της. Μία αναρριχητική αφήγηση με αργό ρυθμό από τον άγνωστο τότε Frank Darabont που μας βάζει βαθιά μέσα στα σκοτεινά μυστικά μίας φυλακής ενός κτηνώδους δεσμοφύλακα και ενός διεφθαρμένου υποκριτή διευθυντή.

Η νοσταλγική διάθεση της ταινίας χαρακτηρίζεται από την ευγενική μορφή του Tim Robbin ως Andy αλλά και από το μεθυστικό πιάνο του Thomas Newman που συνοδεύει κατάλληλα τον Γολγοθά των χαρακτήρων μας. Παρά την απογοητευτική πορεία της στο box office, η ταινία έλαβε εξαιρετικές κριτικές και προτάθηκε για 7 βραβεία Όσκαρ από τα οποία δεν κέρδισε κανένα. Στο IMDb βρίσκεται στην πρώτη θέση του Top 250 και θεωρείται μία από τις κορυφαίες όλων των εποχών.

The Green Mile (1999)

Ο πρώην υπεύθυνος της πτέρυγας μελλοθανάτων σε φυλακή του αμερικανικού νότου Paul Edgecomb, αφηγείται μια απίστευτη ιστορία που έζησε στη δεκαετία του '30. Όλα άρχισαν όταν ο John Coffey, ένας μαύρος τεραστίων διαστάσεων που φοβάται το σκοτάδι, έφτασε στο Πράσινο Μίλι, κατηγορούμενος για το βιασμό και το φόνο δύο κοριτσιών. Στην ταινία συναντάμε τους πιο ευγενικούς και καλόκαρδους φύλακες του σινεμά οι οποίοι δείχνουν κατανόηση για τους θανατοποινίτες και προσπαθούν με όλη τους την ψυχή να τους απαλύνουν την ιδέα του τέλους που έρχεται αργά αλλά σταθερά. Η επιλογή του Michael Clarke Duncan στον ρόλο του Coffey είναι ιδανική, η σωματική του διάπλαση προκαλεί δέος και ξέρεις ότι μπορεί να σε λιώσει με μία κίνηση, παρ’ όλα αυτά το συνεσταλμένο του ύφος προκαλεί μία ιδιαίτερη συμπόνια στο πρόσωπό του.

Ο αργός και διεισδυτικός ρυθμός της ταινίας, σου επιτρέπει να εμβαθύνεις στην αύρα που εκπέμπει ένας χώρος όπου οι άνθρωποι που βρίσκονται εκεί ξέρουν ακριβώς την μέρα, την ώρα και τον τρόπο που θα πεθάνουν. Μέσα στην υπόθεση που ξετυλίγεται υπάρχει πάντα ο Coffey ο οποίος βρίσκεται εκεί περισσότερο ως μεταφυσικός παρατηρητής με μοναδική συντροφιά της παρηγορητικές μελωδίες του Thomas Newman. Η διασκευή του σεναρίου από τον Frank Darabont, βασισμένο στο ομότιτλο μυθιστόρημα του Stephen King, αποδίδεται έξυπνα και με μεγάλη επιτυχία.

Στην λίστα αναφέρονται μερικές από τις αγαπημένες μου ταινίες όπου στο μεγαλύτερο μέρος η υπόθεση διαδραματίζεται μέσα σε ένα ασφυκτικά περιορισμένο περιβάλλον, που προκαλεί κλειστοφοβία στον θεατή και τον κάνει να αναζητάει όσο τίποτε άλλο την δικαίωση των ονείρων αλλά και την λύτρωση των ηρώων που έχει ταυτιστεί μαζί τους. Υπάρχουν ταινίες επικών διαστάσεων όπως το American History X (1998), το In the Name of the Father (1993) ακόμα και το The Hurricane (1999), όπου η ιστορία ξετυλίγεται μέσα και έξω από τα τείχη των φυλακών. Δεν γίνεται να μην αναφέρω επίσης τον Papillon (1973) με πρωταγωνιστές τους Steve McQueen και Dustin Hooffman στα καλύτερά τους και κάποιους πιο badass κατάδικους όπως τον Tom Hardy στον ρόλο του Michael Peterson στην ταινία Bronson (2008) ή την τριλογία του Undisputed (2002-2010). Περιμένω δικές σας προτάσεις στα σχόλια.