Super Mario Bros. Movie Review: Οι Mario και Luigi πάνε Hollywood

Είδαμε το... “Super Mario Smash Bros Kart. Movie“
07 Απριλίου 2023 19:05
Super Mario Bros. Movie Review: Οι Mario και Luigi πάνε Hollywood

Ένας από τους λόγους που αγαπώ γενικότερα το animation είναι αυτή η αβίαστη ευχαρίστηση που μου προσφέρει από το πρώτο, κατασκευαστικό του επίπεδο. Όταν γίνονται επιτυχημένα, υπάρχει κάτι το εγγενώς απολαυστικό σε αυτά τα έργα, μόνο που τα βλέπεις μπροστά στα μάτια σου να κινούνται. Κόσμοι και χαρακτήρες αποκτούν πνοή από το μηδέν και στις καλύτερες δημιουργίες του είδους, κάθε καρέ, κάθε ελάχιστη κίνηση  μοιάζουν, διεξοδικώς, καλλιτεχνικά επιμελημένα. Διαθέτουν από αυτό το πρώτο επίπεδο του ίδιου του animation, μια σχεδόν αυτόνομη αισθητική αξία, πριν καν ανοίξει η κουβέντα για την οποιαδήποτε αφηγηματική τους ποιότητα.

Το Super Mario Bros, παρότι χαρακτηρίζεται από αυτήν την υπερδιεγερτική αισθητική των σύγχρονων παιδικών animation, που μοιάζει συνεχώς να επιτίθεται στο μάτι του θεατή, είναι ένα έργο καλοφτιαγμένο και απολαυστικό σε αυτό το πρώτο επίπεδο. Προσωπικά δεν εντυπωσιάστηκα τόσο από την πληθωρικά πολύχρωμη εικόνα του, όσο από την εκφραστικότητα της κίνησης. Έχει μια ιδιαίτερη, τραβηγμένη ελαστικότητα στους ήρωες που ορισμένες φορές μοιάζουν λες και είναι φτιαγμένοι από πλαστελίνη (ιδίως ο Bowser) και δεν διστάζει καθόλου να παραμορφώσει έντονα τις εκφράσεις και τα σώματά τους, κάνοντας έτσι την slapstick κωμωδία του πιο αποτελεσματική κατά τη γνώμη μου, από οποιοδήποτε λεκτικό χιούμορ επιχειρεί.

Δεν είναι ότι ξεκαρδίζεσαι, αν δηλαδή είσαι πάνω από 12 ετών, αλλά υπάρχει κάτι το διασκεδαστικά παιχνιδιάρικο στον τρόπο που ο Mario και οι υπόλοιποι γκρεμοτσακίζονται κάθε τρεις και λίγο. Κι έπειτα, είναι αυτή η απίστευτη λεπτομέρεια που το διακρίνει. Πρέπει να είναι από τα πιο πυκνά σε πληροφορία εικόνας animation που έχω δει. Είναι τέτοια η ένταση της λεπτομέρειας που είναι αδύνατον να τα παρατηρήσεις όλα με μια μόνο θέαση. Ιδίως αν κάποιος έχει επαφή με τα παιχνίδια και την τεσσαρακονταετή ιστορία τους, θα χάσει το μέτρημα με τις αναφορές και τα easter eggs που έχουν καταφέρει να χωρέσουν οι δημιουργοί.

Έχω την αίσθηση πως αυτή η προσέγγιση είναι μια από τις συνεισφορές της Nintendo, η οποία συμμετείχε ενεργά στην παραγωγή δίπλα στην Illumination (Despicable Me, Sing, Minions). Πολλές φορές νιώθεις πως η ταινία είναι περισσότερο απασχολημένη με το να παρακινήσει τον θεατή να εξερευνήσει, κάπως σαν παιχνίδι, τις διεξοδικά κατασκευασμένες εικόνες του κυνηγώντας μικρές χαριτωμένες πινελιές, παρά με την βασική πλοκή του που παραμένει σχεδόν όσο υποτυπώδης και ελάσσονας σημασίας όσο στα παιχνίδια. Η ταινία θέλει ο θεατής να κάνει πέρα και πάνω απ΄ όλα τις συνδέσεις με τα παιχνίδια και αντλεί όλη της την ενέργεια από τις πάμπολλες μικρές στιγμές που παραπέμπουν σε αυτά.

Και αυτό, που για πολλούς fans φαίνεται να είναι ο λόγος που εκτιμούν ιδιαίτερα την ταινία, είναι για μένα μακράν το πιο απογοητευτικό στοιχείο της. Διότι φανερώνει μια εντελώς σαθρή φιλοσοφία εξαρχής από την Nintendo. Έξι ολόκληρα χρόνια αναπτυσσόταν η ταινία και είναι φανερό ότι πολλοί άνθρωποι έχουν στύψει το μυαλό τους γι' αυτήν την μεταφορά. Το ξαναλέω, είναι εμφανέστατος ο τεράστιος όγκος δουλειάς και προσπάθειας που έχει πέσει γι’ αυτό το αποτέλεσμα.

Απλά πέρα από το εξαιρετικό οπτικοακουστικό κομμάτι που ανέφερα, όλη αυτή η σκέψη δεν έχει δαπανηθεί στο πώς θα στηθεί μια ενδιαφέρουσα ιστορία, πώς θα χρησιμοποιηθεί το νέο αυτό μέσο για να επιτύχει παρόμοιου βάθους συναισθήματα ή πώς θα αναπτύξει περαιτέρω εμβληματικά “κενούς” χαρακτήρες. Μόνο στο πώς θα καταφέρει να χωρέσει σε έναν φιλικό χρόνο 90 λεπτών όλα τα πολύτιμα IPs της για να τα διαφημιστούν και πώς θα κλείσει όσο πιο συχνά μπορεί το μάτι σε οποιονδήποτε έχει παίξει Super Mario στη ζωή του. Είναι, σε τεράστιο βαθμό, ένα νοσταλγικό fan service και μια ρεκλάμα.

Γιατί να αφήσουμε την ιστορία να χαλάσει μια διασκεδαστική -και χρήσιμη- αναφορά; Κάπως έτσι φαίνεται να είναι η φιλοσοφία πίσω από τις δημιουργικές αποφάσεις. Θέλουμε μια ωραία σκηνή με Kart, γιατί το Mario Kart είναι αυτή τη στιγμή το πολυτιμότερο brand μας; Ας την βάλουμε! Θέλουμε κάτι εδώ να παραπέμπει στο Smash; Να το κάνουμε! Πρέπει να έχουμε και μια σκηνή που θυμίζει και τις παραδοσιακές πίστες του! Δεν δένουν ιδιαίτερα σαν πλοκή; Αδιάφορο! Δυστυχώς, περισσότερο απ’ οτιδήποτε άλλο, το Super Mario Bros. Movie είναι ταγμένο στα διαφημιστικά του καθήκοντα και αυτό υπονομεύει οτιδήποτε πάει να χτίσει με ειλικρίνεια. Ας πούμε η σχέση του Mario με τον Luigi που βρίσκεται στο συναισθηματικό κέντρο της ταινίας είναι γλυκύτατη μέσα στην απλότητα και την ειλικρίνειά της.

Ο ίδιος ο Mario επίσης είναι πολύ εύστοχα αποτυπωμένος ως ο πεισματάρης ήρωας της διπλανής πόρτας. Αν είχαν και την εγκράτεια να τον κρατήσουν καθ΄ολη τη διάρκεια “uncool” όπως του αρμόζει, θα είχαν αγγίξει για μένα την τελειότητα. Ωστόσο αυτό το συναίσθημα πνίγεται από την κυνικά εμπορική του προσέγγιση.

Αυτή η ταινία φτιάχτηκε με τεράστια προσοχή για να υπηρετήσει όχι τον εαυτό της ή το μέσο της αλλά τα παιχνίδια και το brand. Μου θύμισε ορισμένους movie tie-ins τίτλους που στηρίζουν την απήχησή τους στο ότι σε αφήνουν “να παίξεις τις σκηνές της ταινίας που αγαπάς”. Ίδιο πράγμα κι εδώ αλλά από την ανάποδη. Δες σκηνές που παραπέμπουν στα παιχνίδια που αγαπάς.   

Επιπλέον, για έργο γεμάτο με τόσες λεπτομέρειες που διεκδικούν την προσοχή, είναι σπάνιες οι στιγμές που εγκαταλείπει τον φρενήρη ρυθμό του. Τα 92 λεπτά που κρατάει μοιάζουν υπερφορτωμένα και τα βλέπεις “με μία ανάσα”, σαν ένα ρόλερ κόστερ σε συνεχόμενη πτώση. Νομίζω και αυτό ζημιώνει πολύ το αποτέλεσμα. Το σύμπαν του Mario είναι τόσο ωραία υλοποιημένο εδώ σε ένα εικαστικό επίπεδο, αλλά δεν προλαβαίνει ο θεατής να “αναπνεύσει” μέσα του, να το επεξεργαστεί λίγο και να το “χωνέψει”, οπότε μετατρέπεται σε ένα “χάρτινο” background. Αυτή η “μαγεία” ενός αλλόκοτου νέου κόσμου, δεν αναπτύσσεται ποτέ πέρα από την ρηχή επιφάνεια μερικών όμορφων εικόνων. Ο Mario τρέχει συνεχώς από το ένα σημείο στο άλλο και τελικά γνωρίζουμε ελάχιστα για τους κόσμους που επισκέπτεται, ίσα ίσα για να εντοπίσουμε 2-3 χαριτωμένα easter eggs.

Τα βασικά παιχνίδια Mario είναι για μένα εμπειρίες με απλό αλλά βαθύ συναίσθημα. Η αισιόδοξη, feel-good παλέτα τους προκύπτει από την αστείρευτη ευρηματικότητά και το λεπτοδουλεμένο gameplay και η υπόστασή τους είναι ολοκληρωτικά χτισμένη πάνω στα χαρακτηριστικά του μέσου τους. Από την εκλεπτυσμένη έκφραση μέσα από την γλώσσα του μέσου τους λοιπόν επικοινωνούν εντελώς φυσικά και αβίαστα το απλό συναίσθημα της χαράς, της αισιοδοξίας και της καλοσύνης. Και τα επικοινωνούν βαθιά.

Δυστυχώς, δεν μπορώ να πω ότι το ίδιο ισχύει και για την ταινία. Είναι μια αισιόδοξη και χαρούμενη ταινία σίγουρα αλλά αυτά τα συναισθήματα μένουν στην επιφάνεια. Φυσικά και η ταινία δεν είναι για τον κινηματογράφο, ό,τι είναι τα Mario για τα βιντεοπαιχνίδια. Ας μην κοροϊδευόμαστε, αυτό θα ήταν εξαιρετικά δύσκολο να συμβεί. Ο εξοντωτικά γρήγορος ρυθμός δεν βοηθά, όπως δεν βοηθά και η διάθεσή του για μια εντυπωσιακή αλλά επιφανειακή αναπαραγωγή της εικονογραφίας των παιχνιδιών, χωρίς την βαθύτερη σκέψη του πώς θα μπορούσαν αναδυθούν παρόμοια συναισθήματα με την γλώσσα ενός νέου μέσου.

Τελικά τι μένει; Μια εντυπωσιακά καλοφτιαγμένη ταινία οπτικοακουστικά, που είναι διασκεδαστική και ευχάριστη, αλλά δεν μπορεί να διαπεράσει την ρηχή επιφάνεια. Μια ταινία κυρίως κατασκευασμένη για να διαφημίσει τα παιχνίδια και να κλείσει το μάτι στους απανταχού fans, παρά για να αφηγηθεί κάποια ενδιαφέρουσα ιστορία. Το Super Mario Bros. Movie είναι δηλαδή το ακριβότερο και πιο εντυπωσιακό διαφημιστικό που φτιάχτηκε ποτέ.