TAR Review – Μαεστρική ερμηνεία από την Cate Blanchett

Πολλά ειπώθηκαν για το TAR και ομολογώ ότι με ιντρίγκαρε η δήλωση του Μάρτιν Σκορσέζε όταν είδε την ταινία αποκαλώντας την ως την ταινία που έφερε ξανά «λιακάδα» στις σκοτεινές μέρες που ζει ο κινηματογράφος κατά τον ίδιο.

Αναμφίβολα ένα μεγάλο παράσημο και quote που κουβαλάει η ταινία του Todd Field, ο οποίος επιστρέφει με νέα ταινία 16 χρόνια μετά την τελευταία, έχοντας τρεις ταινίες όλες κι όλες στο ενεργητικό του (οι άλλες είναι τα In the Bedroom και Little Children).

Το TAR είναι μια βιογραφική ταινία στο μεδούλι της μόνο που ασχολείται με ένα καθόλα υπαρκτό πρόσωπο. Η Lydia Tar (την ενσαρκώνει η Cate Blanchett) είναι, σύμφωνα με το σενάριο, η κορυφαία μαέστρο του κόσμου και η πρώτη που διευθύνει την Φιλαρμονική ορχήστρα του Βερολίνου. Η Lydia Tar όμως είναι ένα φανταστικό πρόσωπο που έχει ωστόσο ενσωματωθεί σε ένα άκρως ρεαλιστικό πλαίσιο, τόσο που το κάνει πρακτικά αγνώριστο και ολοκληρωτικά πιστό. Από το καλημέρα δηλαδή με γράπωσε από το σβέρκο η αφήγηση πως βρισκόμαστε στον κόσμο της Lydia Tar και ότι αυτή υπάρχει και θα δούμε στις επόμενες δύο και κάτι ώρες μια πτυχή της ζωής της.

 Όντας ένα παιδί-θαύμα του Bernstein και με ένα ρεζουμέ που την καθιστά μια GOAT του είδους της την συναντάμε στο ζενίθ της καριέρας της, πάνω στο προμοτάρισμα του νέου της βιβλίου και ενόψει μιας ζωντανής ηχογράφησης της 5^ης συμφωνίας του Μάλερ.

Ο Field δε χάνει χρόνο για να μας δώσει το ποιόν της Tar, την αφοσίωση στην τέχνη της με τόσο έντονο τρόπο που εν τέλει δεν μετράει τίποτα άλλο στη ζωή της για αυτό. Κάποια vibes από το The Phantom Thread μου τα έβγαλε μπορώ να πω σε αυτό το σημείο.

Ένα φάντασμα του παρελθόντος της και μια παλιά σχέση που είχε έρχεται να τη στοιχειώσει στο τώρα και ένα κουβάρι ψεμάτων, παιχνιδιών ισχύος και κατά πόσο μια περσόνα ή ένας καλλιτέχνης είναι υπόλογος των πράξεών του, σε ένα τόσο υψηλό και φαινομενικά ακλόνητο στάτους.

Η Tar πάνω στον εγωισμό και την αλαζονεία που την τυφλώνει αδυνατεί να δει πέρα από τη μύτη της που λέει και ο λαός για να συνειδητοποιήσει τι συμβαίνει. Ο Field πολλές φορές αντιπαραβάλει τις όψεις του θύματος και του θύτη σε μια υπόθεση χειραγώγησης εξουσίας προς σεξουαλικό όφελος του ισχυρότερου -όπως συμβαίνει συνήθως. Το καταφέρνει όμως με τρόπο που δεν χάνεται η αφήγηση από την οπτική της Tar και χωρίς να είναι μονόπλευρη. Βλέπουμε μια καλλιτεχνική ιδιοφυία να παραγκωνίζεται από την κάστα της, να βυθίζεται στον σκοτεινό εσωτερικό της κόσμο λόγω των ψεμάτων της, αλλά εν τέλει να καταλήγει να βρίσκει πάλι τον εαυτό της, όσο πιο αγνό και αληθινό γίνεται κι ας μην είναι αρεστός σε όλους. 

Φυσικά τα μέγιστα σε αυτό το χαρακτηροκεντρικό έργο προσδίδει η τρομερή ερμηνεία της Cate Blanchett, η οποία πάει ολοταχώς για το Όσκαρ Α’ γυναικείου και μπορώ να πω ότι αν το πάρει θα το αξίζει κιόλας. Πολλές φορές δεν καταλαβαίνεις που αρχίζει η Blanchett ως όψη και που τελειώνει ο χαρακτήρας της Tar. Μεταμορφώνεται σε μία παγκοσμίου κλάσης μαέστρο που βασανίζεται από την υπεροψία και την ισχύ που της δόθηκε. Μου έμειναν ειδικά τα πλάνα όπου βρίσκεται στο podium, το κάδρο την τραβάει από το έδαφος και είναι σα να ανοίγει τα φτερά του ένας κύκνος.

Όλα λειτουργούν στο Tar σαν μια καλοκουρδισμένη ορχήστρα με κάθε όργανο και πτυχή της να δουλεύει τα μέγιστα για να φέρει τον τελικό απολογισμό της ιστορίας.

Το σίγουρο είναι πως μπορεί το TAR να φαντάζει μια ψυχρή και υποτονική ταινία, αλλά εν τέλει κάθε άλλο παρά μια τέτοια ταινία είναι. Δεν παίρνει ποτέ τον θεατή από το χέρι για να του διηγηθεί όλα όσα έχει να πει και απαιτεί την κρίση και την προσοχή του. Βέβαια, το καταφέρνει κατά 80% λόγω της αφάνταστα καλής ερμηνείας της Cate Blanchett, ενός καλογραμμένου σεναρίου με εξαιρετικά αιχμηρούς διαλόγους, της υπέροχης καλλιτεχνικής διεύθυνσης και της φωτογραφίας που διαθέτει.

Άλλο ένα σίγουρο συναίσθημα που έχω μετά την προβολή της είναι πως τέτοιες ταινίες δε βγαίνουν συχνά, με τόση προσοχή στη λεπτομέρεια και την νοημοσύνη του θεατή, οπότε το λιγότερο που της αξίζει είναι να τιμηθεί σε μια αίθουσα.