Bardo, False Chronicle of a Handful of Truths Review - Το σουρεαλιστικό ταξίδι στο μυαλό του Alejandro Iñárritu

Bardo, σύμφωνα με τους μοναχούς βουδιστές του Θιβέτ, είναι η ενδιάμεση κατάσταση ενός ατόμου μεταξύ της προηγούμενης και της νέας του ζωής, αμέσως μετά την τελευταία του πνοή στον πραγματικό κόσμο. Κάτι σαν ένα μυστικό πέρασμα ανάμεσα στον θάνατο και την ύπαρξη όπου η ψυχή μπορεί να μείνει εκεί μέχρι και 49 μέρες.

Ο Alejandro Iñárritu, αντλώντας έμπνευση από την ιδέα αυτή, θέλει να μας αφηγηθεί μία προσωπική, ιδιόμορφη βιογραφική ιστορία, μία δήλωση που αφορά το παρελθόν του, το παρόν αλλά και το σκοτεινό παρελθόν της χώρας καταγωγής του, το Μεξικό, την έννοια της διπλής ταυτότητας, τις τύψεις και ενοχές, φοβίες και ανασφάλειες, αλλά και γλυκές αναμνήσεις της παιδικής ηλικίας του.

Όπως αντιλαμβανόμαστε από την ταινία, οι παραπάνω θεματικές δεν τοποθετούνται με λεπτομερείς υπολογισμούς με στόχο την βαθύτερη ανάλυσή τους, ούτε φανερώνει κάποια διάθεση για να τις απαντήσει. Αυτές προκύπτουν από σκηνή σε σκηνή, μέσα από μία άναρχη αφήγηση, η οποία προσπαθεί να διευρύνει τα όρια μεταξύ μυθοπλασίας και πραγματικότητας, έχοντας στόχο το ασυνείδητο του θεατή.

Το σεναριακό ύφος είναι παραδομένο στον σουρεαλισμό, χρησιμοποιώντας διδάγματα από τους κινηματογραφικούς δασκάλους του συγκεκριμένου κινήματος, όπως τους Luis Buñuel και Alejandro Jodorowsky, φυσικά τους Federico Fellini και Ingmar Bergman αλλά κάνοντας και συχνές αναφορές σε λατινοαμερικάνους συγγραφείς όπως ο Octavio Paz και ο Jorge Luis Borges, ο Iñárritu, κάνει σαφές ότι θέλει να αφηγηθεί μία ιστορία μη συμβατική.

Η υπόθεση λοιπόν, εστιάζει στον Silverio, τον διάσημο Μεξικανό δημοσιογράφο και σκηνοθέτη ντοκιμαντέρ που ζει στο Λος Άντζελες, ο οποίος, αφού ανακηρύσσεται αποδέκτης ενός διεθνούς βραβείου κύρους, αναγκάζεται να επιστρέψει στην πατρίδα του, χωρίς να γνωρίζει βέβαια ότι αυτό το απλό ταξίδι θα τον ωθήσει σε υπαρξιακά άγχη, κρίση ταυτότητας αλλά και ότι τελικά, θα καταπιαστεί με καθολικά και οικεία ερωτήματα σχετικά με την ματαιότητα της επιτυχίας, τον θάνατο, την ζωή, την ιστορία του Μεξικού αλλά και τους βαθιά συναισθηματικούς οικογενειακούς δεσμούς.

Το τελευταίο κομμάτι, αυτό της οικογένειας δηλαδή, παίζει σημαντικότατο ρόλο, και οι δυναμικές που δημιουργούνται μεταξύ των μελών της είναι ίσως οι πιο ανθρώπινες και ειλικρινείς στη ταινία. Οι διάλογοι μεταξύ τους είναι αφοπλιστικά πειστικοί ενώ τα άγχη και οι προβληματισμοί των σχέσεων μεταξύ γιού και πατέρα, πατέρα και κόρης, αλλά και η σχέση του βασικού ήρωα με την σύντροφό του, η οποία μάλιστα κουβαλάει μέσα της και ένα βαθύτατο τραύμα, είναι ο συναισθηματικός πυρήνας της ιστορίας μας. Ο Iñárritu, μαζί με τον συνεργάτη του Nicolás Giacobone, αγγίζουν ευαίσθητες χορδές των ανθρώπων που βρίσκονται εγκλωβισμένοι ανάμεσα σε δυο ή ακόμα και περισσότερες κουλτούρες, εντοπίζοντας με μεγάλη ακρίβεια τους προβληματισμούς και ανησυχίες τους.

Πέρα από αυτό, το ταξίδι του ήρωα μέσα στην υπόλοιπη ιστορία, είναι εσωτερικό, πνευματικό, γεμάτο συμβολισμούς, παράξενα στοιχεία και άκρως εγωκεντρικό. Σε ταινίες αυτού του ύφους και λογικής, δεν θα βρείτε, 1η, 2η και 3η πράξη. Δεν θα δείτε τον ήρωα να ακολουθεί κάποιο συγκεκριμένο στόχο με σκοπό την επίλυσή του, ούτε την ιστορία να κάνει τον κύκλο της με την αναμενόμενη κορύφωση και λύση στο φινάλε της.

Η δομή της είναι αναρχική, ίσως παραγεμισμένη με τους προβληματισμούς του δημιουργού της, πλέκοντας έναν ιστό όπου τα πάντα, από τον Αμερικανο-Μεξικανικό πόλεμο, τον Hernán Cortés και τα βασανιστήρια που υπέστησαν οι Αζτέκοι, μέχρι τις ανεξήγητες εξαφανίσεις ανθρώπων στο Μεξικό του σήμερα, μοιάζουν με κάποιον παράδοξο τρόπο άρρηκτα συνδεμένα μεταξύ τους.

O βραβευμένος με Όσκαρ σκηνοθέτης των The Revenant και Birdman, Alejandro G. Iñárritu, λοιπόν, επιστρέφει με το Bardo, False Chronicle of a Handful of Truths. Είναι σίγουρα μία δύσκολη και μεγάλη σε χρονική διάρκεια ταινία καθώς ξεπερνάει κατά πολύ τις 2 ώρες. Δεν είμαι σίγουρος ότι δικαιολογείται αυτή η απόφαση αφηγηματικά.

Ο Iñárritu μάλιστα, παραδέχτηκε πως έπρεπε να κοπεί υλικό και έτσι γύρισε στη μονταζιέρα αφαιρώντας 22 έξτρα λεπτά. Το σίγουρο είναι ότι η ταινία του είναι πανέμορφη για το μάτι, με αρκετές παιχνιδιάρικες μουσικές μελωδίες και εξαιρετικές ερμηνείες. Το αν τελικά είναι και “μεγάλη” ως καλλιτεχνική αξία, αυτό θα το δείξει η πορεία της μέσα στο πέρασμα του χρόνου.